گزارش اکونومیست از هزینه‌های دلار قوی

اقتصاد۲۴- دلار رشد کرده و مورد استقبال قرار گرفته است ولی به نظر می‌رسد این رشد دلار به خاطر علاقه به این واحد پولی نبوده است، بلکه بیزاری نسبت به پول‌های رقیب در حال افزایش است.

شاخص دلار در برابر شش ارز مهم دنیا، در بالاترین سطح ۲۰ سال اخیر قرار دارد. بدترین عملکرد را نیز پوند، یورو و ین داشته‌اند. هر حرکت تازه رو به بالای دلار باعث ایجاد سوالات بزرگی می‌شود. اول اینکه چه چیزی باعث حرکت صعودی دلار شده است؟

بیشتر افزایش‌های اخیر به خاطر تفاوت سیاست پولی آمریکا با سایر کشورهاست، با آغاز سال جدید آمریکا برای مقابله با تورم مصمم‌تر شد. افزایش متوالی نرخ بهره و انتظارات برای بیشتر شدن آن، دلار را به ارزی پر بازده تبدیل کرده است. نرخ‌های بهره بالا نیز باعث جذب سرمایه از سراسر جهان می‌شود که خودش به نوبه خود دلار را بالا برده است.

در مواجهه با نا آرامی‌ها نیز دلار پناهگاه سرمایه‌هاست، سرمایه گذاران هنگامی که می‌ترسند دلار نگه داری می‌کنند.

قیمت‌های بالای نفت و گاز عموما برای واردکنندگان انرژی مانند اروپا بد است، اما صادرکنندگان انرژی مانند آمریکا از آن سود می‌برند. تعداد انگشت شمار ارز‌هایی که در سال جاری با دلار همگام بوده اند یا از آن پیشی گرفته اند، ارز کشور‌های تولیدکننده انرژی هستند.

آمریکا جایگاه خودش را به عنوان کشوری با رشد اقتصادی ثابت کرده و به همین دلیل هم دلار، چنین جایگاهی پیدا کرده است. شاخص مدیران خرید نشان می‌دهد که اقتصاد اروپا در ماه آگوست کوچک‌تر شده و اروپا در حال نزدیکی به رکود است.

رونق اقتصادی در آسیا هم در حال فروکش است، رشد کند صادرات در چین جدیدترین چالش اقتصادی این کشور است که دلیل آن بحران مسکن و محدودیت‌های کرونایی ناشی از سیاست کووید صفر است.

مشکل چین در سراسر آسیا به چشم می‌خورد. تولید صنعتی در کره جنوبی، تایوان و ژاپن در ماه جولای به شدت کاهش پیدا کرده است و هزینه‌های بالای انرژی نیز مشکل را بیشتر کرده است، در این شرایط ارز‌های کشور‌های آسیایی در مقابل دلار کم جان شده اند.

در ژاپن که سیاست بانک مرکزی همچنان نرخ پائین بهره است، ین کمترین سطح در ۲۴ سال گذشته را تجربه کرده است و هم اکنون مقامات اشاره کرده‌اند که ممکن است برای توقف کاهش ین مداخله کنند. در چین هم اقدامات جدیدی برای حمایت از یوان صورت گرفته است.

آیا دلار قوی یک مشکل است؟

قدرت دلار باعث درمان رشد نامتعادل در اقتصاد جهان می‌شود، زیرا در هنگامی که دلار قوی‌تر است. صادرکنندگان اروپایی و آسیایی نسبت به تولیدکنندگان داخلی بازار آمریکا برتری پیدا می‌کنند.

در عمل، ولی یک دلار قوی اوضاع جهان را بدتر می‌کند و اعتبار اقتصاد‌ها در جهان را کاهش میدهد، زیرا کشور‌ها و شرکت‌های خارج از مرز‌های آمریکا به دلار وام میگیرند، ولی بازپرداخت بدهی‌ها از محل درآمد‌های ارز‌های محلی گران‌تر و سخت‌تر میشود. برای بسیاری از اقتصاد‌های بازار‌های نوظهور، هزینه بالاتر استقراض دلاری بیشتر از افزایش صادرات آن‌ها به خاطر ارز ضعیف‌تر است.

بیشتر بخوانید: شوک بورل به بازار دلار ایران

استیو انگلنر از بانک استاندارد چارترد می‌گوید که قدرت دلار حتی برای کشور‌های ثروتمند نیز ممکن است یک موهبت نباشد و در حالیکه هزینه استقراض ندارند، اما با بهبود درآمد هم روبرو نشوند، به عنوان مثال صادرات اروپا به دلیل اختلالات انرژی در تنگنا قرار دارد و به همین خاطر اروپا نمی‌تواند از مزیت رقابت کامل ناشی از نرخ ارز کمتر در مقابل آمریکا استفاده کند.

آیا دلار ضعیف خواهد شد؟

برای این مسئله نیاز است سه شرط رؤیت شود؛ اول باید شکاف رشد جهانی اقتصاد کم و ضعیف شود، رکود در اقتصاد آمریکا کارساز نیست، زیرا یک رکود سراسری در اقتصاد جهانی، دلار را تقویت خواهد، (اگرچه ین هم در این شرایط ممکن است تقویت شود)، آنچه مورد نیاز است بهبود رشد اقتصادی در خارج از آمریکا است.

شرط دوم کاهش سریع فشار قیمت و دستمزد در آمریکا است. این اتفاق به فدرال رزرو اجازه می‌دهد انقباض پولی را کاهش دهد که موجب کاهش بازدهی دلار و تضعیف اسکناس سبز می‌شود.

شرط سوم هم که برای ضعیف شدن دلار نیاز است اخبار خوب از انرژی در جهان است در غیاب این خبر کاهش فاصله رشد اقتصادی آمریکا و اروپا سخت به نظر می‌رسد.

هیچکدام از این شرایط احتمالا به زودی دیده نخواهد شد و تا زمانی که آن‌ها هستند دلار قوی خواهد ماند آن هم فقط به این دلیل که ین، یورو و بقیه بسیار ضعیف‌تر هستند.

منبع: اکونومیست