میانکاله روی خط بحران/ ممانعت محیطبانان میانکاله از ورود مصالح غیرمجاز به منطقه

اقتصاد۲۴-کمتر از پنج ماه پیش «محمدجواد ساوری»، مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی برای ورود بدون مجوز مصالح به پناهگاه حیات‌وحش آشوراده به رئیس پناهگاه حیات‌وحش میانکاله اهانت کرد و حالا بار دیگر مدیر میراث‌فرهنگی استان جنجال دیگری آفرید؛ این بار ورود بدون مجوز مصالح به پناهگاه حیات‌وحش میانکاله!

۱۱ آذر ۱۴۰۲ «جمشید محبت‌خانی» فرمانده یگان حفاظت محیط زیست کشور در گفتگو با «پیام ما» دربارهٔ پیگیری سازمان حفاظت محیط‌زیست دربارهٔ برخوردی که مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی استان گلستان با «محمود تقی‌پور»، فرمانده یگان حفاظت محیط‌زیست پناهگاه حیات‌وحش میانکاله داشت، گفته بود: «از مدیرکل خواسته‌ایم پیگیری‌های لازم را انجام دهد.»

پیگیری‌هایی که از آن صحبت می‌شود آیا مشمول شکایت از مدیرکل میراث‌فرهنگی هم خواهد بود؟ پاسخ محبت‌خانی به این پرسش مثبت بود. «با استاندار هم در این زمینه صحبت کرده و اقدامات لازم را انجام داده‌ایم. در این ماجرا به محیطبان توهین شده و مدارک آن هم موجود است.» از پیگیری‌هایی که آن زمان فرمانده یگان حفاظت محیط زیست کشور وعده داده بود، ماه‌ها گذشته است و نشانهٔ به نتیجه نرسیدن این پیگیری‌ها اتفاقی است که سه‌شنبه، ۴ اردیبهشت، در میانکاله اتفاق افتاد؛ بار دیگر درخواست ورود بدون مجوز مصالح و درخواست از مراجعی نظیر فرماندار بندرترکمن و چند نفر از دریابانی فراجا برای اینکه محیطبان از اجرای وظیفهٔ قانونی خود کوتاه بیاید.

فرمانده یگان حفاظت محیط‌زیست: فرماندار بندر ترکمن و چند نفر از دریابانی فراجا نیز مراجعه کرده و گفته‌اند با توجه به اینکه میراث‌فرهنگی دستور قضایی دارد، اجازهٔ ورود آن‌ها داده شود؛ ولی محیطبانان از ورود کارکنان میراث‌فرهنگی ممانعت کردند، چون باید مجوز لازم به آنان ارائه می‌شد

در عدم پیگیری توهین انجام‌شده به محیطبانان، سازمان حفاظت محیط‌زیست تنها نیست. ۱۱ آذر ۱۴۰۲ کارزاری تحت‌عنوان «درخواست برخورد قانونی با محمدجواد ساوری، مدیرکل میراث‌فرهنگی و گردشگری استان گلستان» شکل گرفت که «عزت‌الله ضرغامی»، وزیر میراث‌فرهنگی و گردشگری را مخاطب قرار می‌داد. در این کارزار آمده بود «قطعاً تاکنون گزارش تصویری انجام اعمال غیرقانونی به قصد تخریب ذخیره‌گاه زیست‌کرهٔ میانکاله و هتک حرمت محیطبانان خدوم سازمان حفاظت محیط‌زیست توسط آقای محمدجواد ساوری، مدیرکل میراث‌فرهنگی گلستان را مشاهده فرموده‌اید. توهین، هتاکی، تهدید و ارعاب از سوی مدیرکل میراث‌فرهنگی استان گلستان در روز جمعه مورخ ۱۰ آذر ۱۴۰۲ در برخورد با ‏محیطبانان منطقه که بنا به وظایف ذاتی خود به‌عنوان ضابط قوهٔ قضائیه پاسدار محیط‌زیست کشور هستند، موجبات تألم و نگرانی متخصصین، فعالان و کنشگران محیط‌‏زیست را فراهم آورده است. ضروری است ضمن اعادهٔ حیثیت و دلجویی از محیطبانان منطقه، فضای امن جهت ادامهٔ خدمت تمامی محیطبانان و فعالان محیط‌زیستی فراهم شود و برخورد قانونی با مدیر کل خاطی انجام گیرد.» تا ۳۰ دی‌ماه ۱۴۰۲، هشت هزار و ۴۴۴ نفر این کارزار را امضا کردند، اما واکنش عزت‌الله ضرغامی به این خواسته «سکوت» بود.

اتفاق خاصی نیفتاده است

فرمانده یگان حفاظت محیط زیست کشور دربارهٔ آنچه در روز‌های اخیر در این منطقه اتفاق افتاده است، به ایسنا می‌گوید: برابر بررسی به‌عمل‌آمده از «عطاالله کاویان»، مدیرکل محیط‌زیست استان مازندران، و «محمود تقی‌پور»، مسئول پناهگاه حیات‌وحش میانکاله، روز سه‌شنبهٔ هفتهٔ گذشته ادارهٔ میراث‌فرهنگی با مصالح ساختمانی بدون انجام هماهنگی، قصد ورود به منطقهٔ حفاظت‌شدهٔ میانکاله را داشته است.

یک پیشکسوت محیط‌زیست: چنین رویه‌هایی باعث از بین رفتن انگیزهٔ محیطبانان، کارشناسان و مدیران سازمان حفاظت محیط‌زیست می‌شود و تبعات آن به ضرر کشورمان خواهد بود

بیشتر بخوانید:خط و نشان محیط زیست و میراث فرهنگی در زمین میانکاله

سرهنگ «جمشید محبت‌خانی» با تأکید بر اینکه دستگاه دولتی برای انجام هرگونه فعالیت عمرانی در منطقهٔ حفاظت‌شده باید مجوز داشته باشد، می‌افزاید: یک اثر باستانی در منطقهٔ حفاظت‌شدهٔ میانکاله قرار دارد که وظیفهٔ حفظ و نگهداری آن برعهدهٔ میراث‌فرهنگی است، اما نیاز است از قبل، مجوزی برای ورود به منطقه گرفته شود؛ محیطبان نیز وظیفهٔ کنترل مجوز را دارند.

او می‌گوید: مسئولان میراث‌فرهنگی مجوز ارائه نداده بودند. بنابراین، محیطبانان میانکاله از ورود مصالح به منطقه ممانعت به‌عمل آوردند و با احترام از آنان خواستند که پس از اخذ مجوز نسبت به ورود مصالح به منطقه اقدام کنند.

فرمانده یگان حفاظت محیط‌زیست اضافه می‌کند: فرماندار بندر ترکمن و چند نفر از دریابانی فراجا نیز مراجعه کرده و گفته‌اند با توجه به اینکه میراث‌فرهنگی دستور قضایی دارد، اجازهٔ ورود آن‌ها داده شود؛ ولی محیطبانان از ورود کارکنان میراث‌فرهنگی ممانعت کردند، چون باید مجوز لازم به آنان ارائه می‌شد.

او با تکذیب وقوع درگیری بین محیطبانان و کارکنان میراث‌فرهنگی می‌گوید: بحث جزئی بین طرفین به وجود آمده بود، اما درگیری رخ نداده بود. درنهایت آقای تقی‌پور، مسئول پناهگاه حیات‌وحش میانکاله، برای بررسی بیشتر موضوع به پاسگاه دریابانی محل می‌روند. از آقای تقی‌پور سؤال کردم و گفت نیم‌ساعت در پاسگاه بودیم، هیچ اتفاق خاصی نیفتاد و در حد صحبت موضوع حل‌وفصل و قرار شد مجوز لازم از محیط‌زیست استان گرفته شود، سپس وارد منطقه شوند؛ چون محیطبانان مجری هستند و مجوزدهنده نیستند.

فرمانده یگان حفاظت محیط‌زیست با تأکید بر اینکه بحث شفاهی بوده و بازداشت و درگیری رخ نداده است. به همکاری بخش‌های مختلف فراجا با یگان حفاظت محیط‌زیست اشاره و اضافه می‌کند: به همهٔ استان‌ها سرکشی می‌کنیم و با محیطبانان ارتباط داریم و در همهٔ استان‌ها این هم‌افزایی و همکاری وجود دارد. سال گذشته حدود ۲۳ درصد کشفیات با همکاری پلیس پیشگیری، پلیس آگاهی، دریابانی و مرزبانی اطلاعات انجام شد و آن‌ها نقش مؤثری در کشف سلاح‌های غیرمجاز و قاچاق حیات‌وحش مانند پرندگان شکاری داشتند.

اگر برخورد می‌کردیم، دوباره به محیطبان توهین نمی‌شد

«حر منصوری»، فعال محیط‌زیست که با عنوان «دیده‌بان میانکاله» شناخته شده است، به «پیام ما» می‌گوید: سه‌شنبه، چهارم اردیبهشت، هوا بارانی بود، در این روز خبر رسید که مدیرکل میراث‌فرهنگی و گردشگری با حمایت استاندار و… قصد دارند مصالح را وارد میانکاله کنند. محیطبانان هم براساس وظایف قانونی خود از مجریان درخواست مجوز می‌کنند که همین امر باعث می‌شود محیطبان تقی‌پور برای یک تا یک و نیم ساعت به دریابانی برده شود.

بیشتر بخوانید:فرمان توقف وزارت نفت به احداث پتروشیمی میانکاله

او همچنین از برخورد قانونی محیطبانان با کامیون‌هایی که قصد انتقال شن به سایت پروژه پتروشیمی میانکاله را داشتند و در همین روز‌ها انجام‌شده خبر می‌دهد و می‌گوید: ورود این کامیون‌ها همزمان با حضور دادستان کل کشور در استان مازندران بود که درنهایت به تغییر استاندار منجر شد.

«بهمن ایزدی»، پیشکسوت محیط‌زیست معتقد است اگر در آذر ۱۴۰۲ با توهین‌کنندگان به محیطبانان برخورد شده بود، شاهد تکرار آن نبودیم. او به «پیام ما» می‌گوید: پیگیری نکردن پرونده جهت ارجاع به دادگاه و دستگاه قضایی باعث شد کمتر از پنج ماه بعد، بار دیگر شاهد چنین برخورد‌هایی باشیم.

او می‌افزاید: چنین رویه‌هایی باعث از بین رفتن انگیزهٔ محیطبانان، کارشناسان و مدیران سازمان حفاظت محیط‌زیست می‌شود و تبعات آن به ضرر کشورمان خواهد بود

ایزدی کنار گذاشته شدن مدیران کاربلد را آفتی می‌داند که محیط‌زیست دچار آن شده است. او می‌گوید: خانه‌نشینی این مدیران و جایگزین شدن مدیرانی که به الفبای این حوزه مسلط نیستند و شناختی از مبانی آن ندارند، باعث می‌شود تنوع زیستی دچار مخاطرات زیادی شود و زیستگاه‌های ما از دست برود.