افزایش ۵۱ درصدی مصرف گاز در ۸ سال گذشته

اقتصاد۲۴ - گازرسانی در دولت تدبیر و امید رشد بالایی داشته است. این موضوع از آن جهت اهمیت دارد که برای توسعه گازرسانی در این دولت که بیشتر در مناطق روستایی تمرکز داشت، به‌جای استفاده از منابع دولتی در بودجه، از محل صرفه‌جویی در مصرف سوخت مایع، اعتبارات مورد نیاز تامین شد.

این اقدام‌ها باعث شد تا اکنون ۹۵ درصد از جمعیت کشور به شبکه گاز متصل باشند، با این حال اگر در چگونگی مصرف گاز بازنگری نشود، در سال‌های آینده با کمبود گاز مواجه خواهیم شد و کشور در حالی که امروز صادرکننده گاز است، به واردکننده این سوخت تبدیل می‌شود.

البته بد مصرفی انرژی در ایران فقط مربوط به گاز نیست و سایر حامل‌های انرژی مانند آب و برق نیز به همین بلا گرفتارند.

نکته مهم این است که اغلب میدان‌های بزرگ گازی ایران توسعه پیدا کرده و در حداکثر برداشت خود قرار دارند.

بیشتر بخوانید: مزیت استثنایی منطقه آزاد قشم با وجود ۱۷ میدان نفتی و گازی/ احداث پروژه‌های زیربنایی برای تامین سوخت واحد‌های حوزه انرژی

مهمترین این میدان‌ها پارس جنوبی است که ایران توانست سال گذشته رکورد برداشت روزانه ۷۲۰ میلیون متر مکعب گاز از این میدان مشترک را بشکند. بنابراین، امکان توسعه میدان‌ها حتی با وجود منابع مالی با سرعتی که در این سال‌ها اتفاق افتاد دیگر در کشور وجود ندارد. از همین رو اصلاح الگوی مصرف باید مورد توجه قرار گیرد. این موضوع آن‌چنان اهمیت دارد که به گفته مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران، به اندازه یک پارس جنوبی، در اصلاح الگوی مصرف نهفته است.

شدت مصرف انرژی در ایران آن‌چنان بالا است که در هشت سال گذشته رشد مصرف گاز ۵۱ درصد بوده است. ایرانی‌ها در حالی سال گذشته ۲۳۲ میلیارد و ۷۴۹ میلیون مترمکعب گاز مصرف کردند که این رقم در سال ۹۲، نزدیک به ۱۵۴ میلیارد متر مکعب بوده است. اگرچه بخشی از این افزایش مصرف مربوط به مشترکان شهری، روستایی، صنعتی و نیروگاه‌های کشور است، اما سهمی از این رشد نیز به گردن بد مصرفی انرژی در ایران است.

مصرف گاز ۶ برابر جهانی

بد مصرفی ایرانی‌ها در گاز آن‌چنان بالا است که سرانه مصرف گاز در کشورمان در مقایسه با جهان حدود ۶ برابر است.

ایران فقط ۱.۱ درصد جمعیت جهان را داراست، اما ۶.۷ درصد تقاضای گاز جهان در ایران به مصرف می‌رسد.

داستان آنجا ترسناک‌تر می‌شود که انتظار می‌رود به دلیل مصرف بالای گاز، حامل‌های انرژی جایگزین در ایران کمتر به مصرف برسد. اما در برق نیز ایرانی‌ها حدود ۲ برابر جهان مصرف انرژی دارند. تقاضای برق در ایران نزدیک به ۱.۸۵ درصد برق جهان است.

این موضوع سبب شده تا مصرف سوخت در کشور به شکلی باورنکردنی بالا باشد و آلودگی بیشتری نیز به هوا منتقل کند.

مهمترین دلیل این بدمصرفی چه در بخش خانگی و چه در بخش صنایع و نیروگاه‌ها، البته به یارانه‌ای بودن سوخت باز می‌گردد.

از آنجا که قیمت واقعی سوخت از سوی مصرف‌کننده پرداخت نمی‌شود، انگیزه‌ای نیز برای افزایش بهره‌وری در سیستم وجود ندارد.

ایران رتبه نخست جهان در پرداخت یارانه انرژی را به خود اختصاص داده و براساس آخرین آمار ارائه‌شده در ترازنامه منابع هیدروکربوری کشور در سال ۹۶، ایران سالیانه ۵۱.۲ میلیارد دلار یارانه انرژی پرداخت می‌کند.

اتلاف انرژی در ایران، بسیار بیشتر از استاندارد‌های جهانی است و جلوگیری از این موضوع ضرورت دارد، زیرا با ادامه روند کنونی مصرف انرژی در کشور، ایران در سال‌های آینده از صادرکننده فعال گاز و فرآورده‌های نفتی در منطقه و جهان به واردکننده این محصولات برای تامین سوخت مورد نیاز خود تبدیل خواهد شد.