گره اصلی احیای برجام چیست؟

اقتصاد ۲۴-  امیرعلی ابوالفتح در پاسخ به اینکه علت وقفه حاصل شده در مذاکرات برجامی چیست گفت: گزارشی به تازگی وزارت خارجه منتشر کرده که در مورد برجام است و اخرین اتفاقات مربوط به مذاکرات وین را هم در آن آورده است. من البته متن کامل آن را نخوانده ام، اما خلاصه و گزیده اش را که دیده ام اینکه به نظر می‌رسد بر سر بعضی از موضوعات ایران و امریکا به شکل غیر مستقیم به توافق رسیده اند. اینکه چه تحریم‌هایی برداشته شود و ایران هم به تعهدات عمل کند. اما اینکه ما شاهد بازگشت رسمی و اعلام رسمی بازگشت امریکا به برجام باشیم و تحریم‌ها برداشته شوند، اتفاق نیافتاده است.

ابراز امیدواری شده که بازگشت در دولت رییسی اتفاق بیفتد. به نظر می‌رسد که در دولت دوازدهم به نتیجه نمی‌رسد و گزارش آقای ظریف خیلی امیدوارکننده نیست نسبت به اینکه این اتفاق قبل از دوازده مرداد رخ دهد. اما بعد از آن که اقای رییسی دولت را تحویل گرفت و سیاست خارجی اش مشخص شد، اتفاق بیفتد یا نه من مقداری تردید دارم. چون فاصله بین خواسته‌ها و مطالبات ایران و امریکا زیاد است و نمیدانم که طرفین در نهایت می‌توانند به یک حد وسط برسند یا نه.

وی در پاسخ به اینکه ۹۰ درصد مسائل حل شده اند و ده درصد باقی مانده مربوط به چیست گفت: درست است که ده درصد از نظر عددی کم است، اما احتمالا ساده‌ترین بخش‌های ماجرا بوده. در گزارش آمده که امریکایی‌ها تمام تحریم‌های دستگاه رهبری را بر میدارند و سپاه را از فهرست تروریست‌ها خارج می‌کنند. این بخشی از خواسته ایران است. ایران گفته است که تمامی تحریم‌هایی که بعد از خروج از برجام اعمال شده، مانند حقوق بشر یا موشکی و.. آن‌ها هم باید برداشته شوند که امریکایی‌ها آن را نمی‌پذیرند. نکته بعدی در مورد تضمینی است که امریکایی‌ها بدهند تا دیگر برجام را لغو نکنند.

بیشتر بخوانید: دلیل تاخیر در آغاز دور هفتم مذاکرات وین چیست؟

ایران خواهان تضمین است، اما به نظر من این چیزی نیست که بشود در موردش تضمین داد. چون ابزاری برای اینکار وجود ندارد. یک موضوع دیگر هم وجود دارد و آن اینکه اگر توافق به هر شکلی حاصل شد ایا قرار است مذاکرات دیگری هم به عنوان برجام پلاس در مورد خود برجام یا مسائل منطقه‌ای هم می‌خواهد صورت بگیرد؟ چون امریکایی‌ها انتظار دارند که بعد از بازگشت به برجام در مورد آن و مسائل منطقه‌ای دوباره دور میز مذاکره با ایران بنشینند. اما ایران به صراحت اعلام کرده یک کلمه از برجام کم و زیاد نمی‌شود و در مورد مسایل دیگر هم اماده مذاکره نیست. به نظر من در مورد چگونگی بازگشت به برجام و تحریم‌های اساسی به نتیجه رسیده اند، اما اینکه فردای آن روز قرار است چه اتفاقی بیفتد و مناسبات ایران و امریکا فقط در چارچوب برجام قرار است بماند یا نه؟ موضوعاتی است که روند مذاکرات را کند کرده است.

این کارشناس در پاسخ به این سوال که ایا احتمال پیدا کردن یک راه حل در مدت کوتاه امکان پذیر است گفت: پاسخ به سوال بسیار سخت است. طرفین تلاش می‌کنند که به آن نقطه برسند، اما تاکنون نرسیده اند و ممکن است هم نرسند. وقتی دولت در امریکا تغییر کرد یک خوشبینی در ایران ایجاد شد که بایدن در طول چند روز به برجام برمیگردد. این اتفاق نشد و می‌تواند در ظرف هفته‌های پیش رو اتفاق بیفتد یا نه. من ارزیابی ندارم و خیلی خوشبین نیستم. چون مواضع امریکایی‌ها در برخی از موارد بسیار سخت گیرانه و نفوذ ناپذیر است. با این وضعیت رسیدن به یک تفاهم که همه خواسته‌های طرفین در آن اجرا شود خیلی دشوار شده است. من امیدوارم این اتفاق بیفتد.