سلطه روسیه بر قطب شمال

اقتصاد ۲۴-روسیه در راستای تثبیت برتری خود در قطب شمال، ناوگان هسته‌ای یخ‌شکنش را گسترش می‌دهد، زیرا ولادیمیر پوتین، رئیس جمهوری این کشور بهره‌برداری از ذخائر قطب شمال مانند نفت و گاز را در اولویت راهبردی دولتش قرار داده است.
از همین رو اگرچه قطب شمال به دلیل گرمایش جهانی با تهدید مواجه است، اما مسکو نگاهش به ذخائر آن منطقه را تغییر نداده و به سود هنگفت ناشی از ترابری در قطب شمال توجه دارد؛ بنابراین قطب شمال به پل تجاری صادرات گاز مایع از روسیه تبدیل شده است که در شبه جزیره یامال توسط شرکت‌های نوواتک روسی و توتال فرانسوی استخراج می‌شود.

به گفته برخی مقام‌های دولتی روسیه، ۱۵ میلیارد تن نفت و صد تریلیون متر مکعب گاز در قطب شمال وجود دارد که برای ده‌ها یا حتی صد‌ها سال کافی است.

رقابت با کانال سوئز

هنگامی که در مارس ۲۰۲۱ کانال سوئز به دلیل خراب شدن یک کشتی کانتینربر غول‌پیکر برای چند روز مسدود شد، مسکو با استفاده از این فرصت بر مسیر راه قطب شمال که از رؤیا‌های قدیمی‌اش بود، تأکید کرد.

برخی متخصصان بر این نظرند که مسیر دریایی شمال و شمال شرق که نصف راه کانال سوئز است می‌تواند مواد نفتی و گازی را به راحتی به آسیای جنوب شرق و حتی به اقیانوس اطلس، آرام و قطب جنوب برساند.

قطب شمال پیشتر فقط در تابستان قابل دریانوردی بود، اما امروزه با توجه به گرمایش زمین این کار همیشگی شده است. از همین رو استفاده از یخ شکن‌های هسته‌ای روسیه که شرکت‌هایی مانند «روس‌اتم» آن‌ها را در اختیار دارند، ضروری می‌شود.

شرکت روس‌اتم نیز نیاز دارد که تعداد کشتی‌های یخ شکن هسته‌ای خود را تا ۵ سال آینده از ۵ به ۹ فروند افزایش دهد.

به این ترتیب گشایش و گسترش راه ترابری در قطب شمال می‌تواند انتقال کالا از این مسیر آبی را تا سال ۲۰۲۴ به ۸۰ میلیون تن و تا سال ۲۰۳۵ به ۱۶۰ میلیون تن برساند. در سال ۲۰۲۰ میلادی میزان کالای انتقال یافته از مسیر قطب شمال ۳۳ میلیون تن بوده است.

روس‌ها بر این باورند که در آینده همه به کشتی‌های یخ شکن نیاز خواهند داشت، زیرا وزنه‌های سنگین اقتصاد روسیه مانند شرکت‌های گازپروم، نوریلک و روس‌نِفت به قطب شمال نیاز دارند. به عنوان مثال، شرکت روس‌نِفت در حال توسعه یک پروژه نفتی عظیم به نام «ووستک اویل» در شبه جزیره تایمیر است که سود سرسام آوری برایش به همراه خواهد داشت.

پروژه روسیه برای گشایش و گسترش راه ترابری در قطب شمال برای سال۲۰۳۰ و برای استفاده همه کشور‌ها برنامه‌ریزی شده است. رئیس جمهوری روسیه با استقبال از علاقه بازیگران خارجی به مسیر قطب شمال، اطمینان داده که هیچ متقاضی‌ای از این امکان محروم نخواهد شد.

متخصصان روسی هزینه توسعه این راه ترابری را ۷۳۵ میلیارد روبل (۸.۵ میلیارد یورو با نرخ فعلی) تا سال ۲۰۲۴ تخمین زده‌اند.

سودی که بلای زیست محیطی شده است

اینک شرکت روس‌اتم از حرکت دو کشتی دانمارکی و چینی در مسیر قطب شمال خبر داده است. این در حالی است انجمن‌های زیست محیطی مسابقه استخراج ذخائر قطب شمال و افزایش تردد کشتی‌های هسته‌ای یخ شکن در این منطقه بلای زیست محیطی می‌دانند.
اما شرکت روس‌اتم بر این نظر است که استفاده نکردن از ذخائر قطب شمال با توجه به فرصت‌های اقتصادی که برای مردم محلی و اقتصاد جهان فراهم می‌کند، دشوار خواهد بود.

اگر در سال‌های ۸۰ و ۹۰ میلادی عبور کشتی‌ها از این منطقه با فاصله انجام می‌شد، اما امروزه این فاصله به دقیقه نمی‌رسد. سفر به قطب شمال نیز که تا پیش از این فقط در تابستان امکان پذیر بود اینک با توجه به تغییرات آب و هوایی و گرمایش زمین سال به سال آسان‌تر شده است.

یورونیوز