اعتماد از دست رفته بلای جان بورس

اقتصاد۲۴- در جریان دادوستد‌های یک ماه گذشته شاخص کل بازار سرمایه به اصطلاح تکنیکالیست‌ها وارد فاز اصلاحی و رکودی شده است به صورتی که شاخص از محدوده یک میلیون و ۶۰۰ هزار واحد به محدوده یک میلیون و ۵۰۰ هزار واحد نزدیک شده، همچنین بازار همواره در این روز‌ها با خروج نقدینگی همراه بوده است.

در این حین با توجه به التهاباتی که در بازار ارز به راه افتاده است و نرخ ارز به فراتر از ۳۰ هزار تومان ارتقاءیافته است، انتظار می‌رفت که بازار سرمایه هم به دنبال افزایش نرخ ارز روندی صعودی را تجربه کند که شاهد چنین اتفاقی نبودیم و بالعکس شاهد کم شدن ارزش معاملات در بازار بودیم.

گرچه ابهامات دیگری بازار سرمایه را تهدید می‌کنند، اما به نظر می‌رسد دولت و وزارت اقتصاد به عنوان متولی اصلی بازار سرمایه باید حواسشان به تالار شیشه‌ای باشد چرا که به نظر می‌رسید شرایط بازار در ماه‌های ابتدایی سال ۱۴۰۱ نسبت به سال ۱۴۰۰ بهبود نسبی پیدا کرده بود و اعتماد از دست رفته سرمایه‌گذاران تا حدی به بازار برگشته بود. البته ذکر این نکته خالی از لطف نیست که اگر در سال‌های ۹۸ و ۹۹ دولت قبلی می‌توانست این موج اشتیاقی که نسبت به بازار سرمایه در میان عموم مردم راه افتاده بود را مدیریت و سازماندهی کند، بازار سرمایه می‌توانست یکی از سپر‌های خوب و مهم در برابر شمشیر برنده تورم باشد.

بیشتر بخوانید: بورس در بحران

نکته بعدی که می‌توان در ادامه نکته اول بیان کرد این است که خروج پول که به واسطه عدم اعتماد سرمایه‌گذاران از بازار صورت می‌گیرد می‌تواند راهی بازار‌های سفته بازانه شود و از این رو آرامش بازار‌های موازی را با چالشی جدی مواجه کند.

شاید یکی از دلایل رشد بازار‌هایی نظیر بازار مسکن و بازار ارز در ماه اخیر به دلیل فضای رکودی بازار سرمایه بوده است، به عنوان مثال پول خارج شده از بازار سهام در یک ماه اخیر برابر است با ۲۲ درصد مجموع ارزش معاملات بازار مسکن تهران است!

این مسئله نشان می‌دهد که حتی اگر بخشی از پول خارج شده از بورس به سبب شرایط منفی بازار به مسکن کوچ کرده باشد، بخشی از جهش ماهانه قیمت مسکن به همین دلیل بوده است.

نکته عجیب این است که حتی در دوره رشد بازار سرمایه (اسفند ۱۴۰۰ و فروردین ۱۴۰۱) خروج پول متوقف نشد و تنها روند آن کند شد! به عبارتی دولت و سایر متولی‌های بورس آنچنان ضربه‌ای به اعتماد مردم به بورس زدند که آن‌ها روند صعودی ماه‌های ابتدایی سال را نه تنها فرصتی برای خرید و سرمایه‌گذاری ندانستند که اتفاقا جهت فروش از آن بهره بردند.

ارزش ریالی پول خارج شده توسط حقیقی‌ها در یک ماه اخیر بالغ بر ۲۳۰ میلیون دلار است و با توجه به عمق کم بازار اسکناس (به سبب غیر رسمی بودن) می‌توان چنین برداشت کرد که بخشی از جهش نرخ ارز در بازار به سبب خروج پول حقیقی‌ها از بازار سهام است.

اصولا بازار‌های مالی در کشور‌های دیگه به عنوان سپری برای تورم واقع می‌شوند و با جذب منابع مالی مازاد جلوی تورم را در بازار کالا و دیگر بازار‌ها می‌گیرند، اما در کشور ما به دلیل اتفاقات یکی دو سال اخیر، بورس نه تنها توانسته سدی برای جلوگیری از سیل ویران کننده تورم باشد بلکه به نظر می‌رسد خودش عاملی برای تورم این روز‌ها شده است!