تاریخ انتشار: ۱۲:۵۱ - ۲۹ تير ۱۴۰۱
بدون دیواره ساحلی مستحکم، قلعه تاریخی پرتغالی‌ها تا چند سال دیگر از بین می‌رود

پس از فرو ریختن روزنه دریا، حالا دریا به قلعه پرتغالی‌ها رسید

با فروریختن اثر طبیعی «روزنه دریا» در ساحل جنوب شرقی جزیره هرمز بار دیگر نگرانی‌ها از اثر پیش‌روی دریا‏ بر آثار تاریخی در این جزیره افزایش یافته است

پس از فرو ریختن روزنه دریا، حالا دریا به قلعه پرتغالی‌ها رسید

اقتصاد۲۴- هشت ماه پیش بود که باستان‌شناسان ایرانی در جریان مستندنگاری محوطه پارینه‌سنگی میانی «چند درخت» در هرمز، مدارکی از سکونت انسان اولیه در این جزیره به قدمت بیش از ۴۰هزار سال را کشف کردند تا برگ دیگری بر کتاب جذابیت‌های جزیره رنگین‌کمانی اضافه شود. اما هنوز شادی این کشف‏، ‏ تازه بود که خبر رسید اثر طبیعی «روزنه دریا» در ساحل جنوب شرقی جزیره با فرسایش آبی فروریخت و موجب شد بار دیگر نگرانی‌ها درباره گرمایش زمین‏‏، پیش‌روی آب دریا‏، فرسایش آبی و تشدید آن با دخالت‌های انسانی مطرح شود. این بار علاوه بر اثر تاریخی قلعه پرتغالی‌ها‏‏، خاک‌های رنگی‏ موزه کانی‌های جهان و شهر هرمز در نیمه شمالی این جزیره استان هرمزگان هم در معرض تهدید قرار دارند و آن‌طور که بخشدار تاکید می‌کند باید هر چه زودتر فکری برایشان کرد. این در حالی است که چند هفته پیش هم ۵۰ بادگیر لافت‏، قلعه تاریخی آل علی‏ و مسجد جامع لافت بر اثر ۲ زلزله بالای ۶ ریشتر در غرب استان هرمزگان آسیب دید تا بار دیگر ضرورت استحکام‌بخشی میراث فرهنگی‏ در برابر حوادث طبیعی و غیرطبیعی را یادآوری کند.

روزنه دریا چرا فروریخت؟

جزیره ۴۲ کیلومتر مربعی هرمز در جنوب هرمزگان و در نزدیکی تنگه هرمز قرار دارد و به کلید خلیج‌فارس شهره است. روزنه دریا نیز صخره‌ای بسیار بزرگ در ساحل جنوب شرقی این جزیره بود که به مرور زمان و در اثر فرسایش آبی به‌صورت دایره‌ای در وسط صخره ایجاد شده و چشم‌انداز دلپذیری از دریا را به نمایش گذاشته بود.
روزنه دریا ۳۰-۲۵ سال پیش به‌وجود آمده و به‌عنوان یک جاذبه طبیعی مطرح بود و امسال در نتیجه همان عوامل شکل‌گیری از میان رفت. جنس سواحل موجب شده جریان آب در سواحل تخریب بیشتری ایجاد کند و خود روزنه دریا نتیجه همین فرسایش آبی در ساحل شرقی بود.

فرسایش آبی، اما فقط در ساحل شرقی رخ نداده و به طور کلی در سواحل هرمز به‌ویژه سواحل شرقی و شمالی شاهد پیشروی دریا و بالا آمدن سطح آب نسبت به گذشته در نتیجه گرمایش زمین، ذوب شدن‌یخ‌ها، ساخت‌وساز موج‌شکن در سواحل بندرعباس و میناب هستیم که موجب شده است روند حرکتی آب به سمت هرمز تشدید شود.
احمد کارگران، مدیر هنری خانه جری پولاک و از هنرمندان جزیره در این باره توضیح می‌دهد: نوع کار هنری که انجام می‌دهم در محیط طبیعی است و به همین دلیل رفت‌وآمد زیادی به ساحل جزیره دارم و طی چند سال اخیر متوجه شده‌ام که سیر و روند معمول بالا آمدن آب سرعت بیشتری به خود گرفته است و دور تا دور جزیره شاهد پیشروی آب هستیم.


بیشتر بخوانید: تابلوی گمشده مظفرالدین شاه در کاخ گلستان کجاست؟


به گفته او این پیشروی طبق نظریه عمومی به دلیل گرمایش زمین و بالا آمدن سطح آب رخ داده است: «تصاویر و نقشه‌هایی مربوط به حدود ۳۰۰ سال پیش از هرمز موجود است که مقایسه امروز جزیره با آن‌ها به خوبی نشان می‌دهد پیشروی آب و تخریب سواحل سرعت فزاینده‌ای پیدا کرده.»
کارگران به عنوان فردی ساکن جزیره معتقد است اگر آب دریا با همین سرعت پیشروی کند منابع معدنی و کانی‌های جزیره از بین می‌روند و در عین حال برای زیست‌بوم دریا و گونه‌های دریایی به ویژه مرجان‌های نزدیک ساحل پیامد‌هایی خواهد داشت.
او تاکید می‌کند وجب به وجب جزیره ۴۲ کیلومتری هرمز دارای ارزش و تنوع زیبایی شناختی و معدنی زیادی است‏: «در حال حاضر هم آثار تاریخی، چون قلعه پرتغالی‌ها که در جوار ساحل قرار دارد در معرض فرسایش شدید است و کاری برای مرمت آن صورت نگرفته.»

گرمایش یا عوامل انسانی

گرمایش زمین یک نظریه عمومی است؛ بررسی‌ها نشان می‌دهد طی ۱۰۰ سال اخیر دمای کره زمین به طور غیرطبیعی یک درجه گرم‌تر شده که این گرما آثاری، چون آب شدن یخ‌ها‏، بالا آمدن آب دریا و زیر آب رفتن جزایر و سواحل را در پی دارد.
هرچند مسئولان جزیره هرمز تاکید می‌کنند حیات جزیره در کوتاه مدت در معرض خطر نیست‏، اما آنچه همه را نگران کرده پیشروی آب دریا در سواحل به ویژه در بخش شمالی که کانون جمعیتی با حدود ۶ هزار نفر جمعیت قرار دارد و سواحل شرقی‏، است.
بخشدار هرمز که خود کارشناس زمین‌شناسی است‏ با بیان اینکه گرمایش زمین‏، ذوب یخ‌ها و بالا آمدن سطح آب در همه دنیا رخ داده است‏، می‌گوید: تصرفات انسانی در سواحل و جزایر‏، ساخت موج‌شکن‌ها و سد‌های ساحلی این روند طبیعی را تشدید کرده و موجب فرسایش بیشتر در برخی مناطق شده است.
محمد زرنگاری در توضیح بیشتر این اتفاق اظهار می‌کند: فاصله بین جزیره هرمز و بندرعباس حدود ۷ کیلومتر است که در واقع آب از دریای عمان از همین تنگه (تنگه هرمز) وارد خلیج‌فارس می‌شود و جریان تندی دارد.
بندرسازی و ساخت‌وساز در سواحل بندرعباس عرض این کانال یا تنگه را در سال‌های گذشته کاهش داده و موجب شده است جریان آب به سمت دماغه هرمز فشار بیشتری وارد کند.
او ادامه می‌دهد: اگر همه این فرسایش به خاطر عوامل طبیعی بود باید در نواحی دیگر و جزایر هنگام و لارک هم اتفاق می‌افتد‏، اما بیشتر در هرمز چنین چیزی رخ داده که به بندرعباس نزدیک‌تر است و به ویژه در دو دهه پیش با توسعه ساخت و ساز‌ها شدت بیشتری گرفته.

آب دریا‏ بیخ گوش قلعه پرتغالی‌ها

گرچه فرسایش آبی در همه سواحل جزیره هرمز به چشم می‌آید‏، اما در نزدیکی شهر هرمز و منطقه مسکونی جزیره دریا تا حدی پیش آمده که اگر دیواره ساحلی نباشد آب به مناطق مسکونی نفوذ می‌کند در حالی که تا ۳۰ سال قبل پهنه ساحلی گسترده بود و با خانه‌های مسکونی فاصله زیادی داشت.
نکته دیگری که بخشدار هرمز به آن اشاره می‌کند تخریب دیواره غربی قلعه پرتغالی‌هاست. زرنگاری در این باره توضیح می‌دهد: در سال‌های گذشته یک موج‌شکن در ضلع غربی جزیره درست شد که روند طبیعی آب را تغییر داد و موجب فرسایش دماغه ساحل شد. دماغه ساحل در شمال جزیره پیش از این ۵۰۰ متر پهنا داشت در حالی که حالا به کلی از بین رفته و در نتیجه دیواره غربی قلعه با دریا مماس شده است.
او تاکید می‌کند اگر یک دیواره مستحکم در این منطقه ایجاد نشود، قلعه تاریخی پرتغالی‌ها تا چند سال دیگر از بین می‌رود.


بیشتر بخوانید: تابلوی گمشده مظفرالدین شاه در کاخ گلستان کجاست؟


بخشدار هرمز با بیان اینکه ساخت یک موج‌شکن معمولی حدود ۱۵ میلیارد تومان هزینه دارد‏، تصریح می‌کند: میراث فرهنگی مرمت‌هایی در حد دیوار قلعه انجام داده‏، اما برای حفظ این اثر تاریخی نیاز به کار اساسی و جدی و سریع است.
او از پیشنهاد مطالعات تخصصی درباره فرسایش آبی هرمز خبر می‌دهد و می‌گوید: ابتدای سال این پیشنهاد را به استانداری دادیم و به ما قول دادند در نیمه دوم سال این کار انجام شود تا فکری برای ساخت دیواره حفاظتی و تقویت دیواره‌های موجود در محدوده منطقه مسکونی و قلعه پرتغالی‌ها شود.
زرنگاری معتقد است هرمز یکی از قطب‌های گردشگری کشور محسوب می‌شود و باید علاوه بر تخصیص اعتبار و اقدامات حفاظتی برای آموزش گردشگران ورودی به آن هم فکری کرد تا هرچه سریع‌تر جلوی تخریب سواحل زیبای آن گرفته شود.

قلعه پرتغالی‌ها تقریبا در بیشتر مناطق حاشیه خلیج فارس وجود دارد و آثار دوره حضور پرتغالی‌ها در جنوب ایران را می‌توان در بندر قشم، کنگ، عمان، رأس‌الخیمه، جزیره هرمز و حتی سیستان‌وبلوچستان دید. این قلعه‌ها عموما با پلان چهار ضلعی نامنظم ساخته شده اند.
قلعه پرتغالی‌های هرمز هم یکی از این سلسله آثار به جا مانده از دوران استعمار و شامل انبار‌های اسلحه، آب انبار بزرگ، اتاق‌های سرباز خانه، زندان، کلیسا، مقر فرماندهی و تالار است که به فرمان آلفونسو آلبرکرک دریانورد پرتغالی در سال ۱۵۰۷ میلادی در محلی موسوم به مورنا ساخته شد و حالا تنها راه نجات آن از فرسایش آبی جزیره ساخت دیوار حفاظتی یا موج‌شکن است.

منبع: پیام ما

ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

قیمت انواع دستگاه ماینر امروز + جدول

قیمت سکه و طلا امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت لیر ترکیه امروز در بازار + جزئیات

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

وضعیت هواشناسی امروز

قیمت دینار عراق امروز در بازار + جزئیات

قیمت انواع لپ تاپ اچ پی HP امروز + جدول

قیمت انواع لپ تاپ ایسوس امروز + جدول

عکس/ طرفداری شیلا خداداد از تتلو!

قیمت خودرو‌های ایران خودرو امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت دلار و یورو امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت خودرو‌های سایپا امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

علائم مهم این سرطان گوارشی شایع چیست؟

قیمت سکه و طلا امروز جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

عکس/تصویر جنجالی مصاحبه سفیر ایران با مجری زن تلویزیون باکو

قیمت سکه پارسیان امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت دلار و یورو امروز جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت خودرو‌های سایپا امروز جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت خودرو‌های ایران خودرو امروز جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

استوری احساسی یکتا ناصر بعد از پس گرفتن دخترش

خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

عکس/حمله تسنیم به سفیر ایران در باکو به دلیل عکس با خانم مجری!

«سلطان رمزارز» جهان به ۲۵ سال حبس محکوم شد!

یک مسئول سابق: صدیقی از من خواسته بود ملک بهزیستی همجوار باغ ازگل را هم به او بدهیم!

عکس/ امضای جهانبخش بر پای شکسته دختر هوادار

بازداشت فرزند حمید نوری در سوئد + عکس

عکس/ اولین نماینده عربستان در مسابقه دختر شایسته جهان

ثبت رکورد جدی در قیمت حواله خودرو‌های جانبازان!

حذف شرکت‌های ایرانی از بازار عراق

داعش برای عملیات «گرگ تنها» در خاک اروپا فرمان داد!

یک قانون جدید برای صدور پایان کار ساختمان

بهترین ارز‌های دیجیتال برای سال ۲۰۲۴

قیمت طلا به ریل تعادلی خود بازمی‌گردد؟

فیلم/ ادعای جدید امیرحسین ثابتی علیه لاریجانی در شبکه افق

آندرتیکر، ستاره کشتی کج جهان وارد ایران می‌شود؟

فیلم/ دلیل جدایی المیرا شریفی‌مقدم از شبکه خبر افشا شد

حذف کاظم صدیقی از سخنرانان شب قدر دانشگاه امام صادق + عکس

سایه سنگین حادثه تروریستی مسکو بر روابط روسیه و بوسنی/ تشدید کش مکش های قومیتی؟

علی قنبری، اقتصاددان: فعالیت اقتصادی در گرو داشت ارتباطات خاص/ اقتصاد کشور در سال ۱۴۰۲ نه شفاف بود و نه آزاد

سکوت اژد‌های زرد در دریای سرخ؛ نگاهی به موضع چین در قبال انصارالله/ دلیل صبوری پکن چیست؟

واگویه‌های جامعه در نوروز ؛ مردم را سر کار گذاشتند/همه‌چیز بهم ریخته است و همه بریده‌ایم/ فریادها به گوش دولت می‌رسد؟

دعای روز هجدهم ماه رمضان + معنی و تفسیر

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

قیمت سکه و طلا + جدول

قیمت خودرو‌های سایپا + جدول

قیمت خودرو‌های ایران خودرو + جدول

قیمت سکه پارسیان + جدول

قیمت بیت کوین و رمزارز‌ها + جدول

قیمت دلار، یورو و سایر ارز‌ها + جدول

قیمت انواع لپ تاپ ایسوس

قیمت انواع دستگاه ماینر + جدول

قیمت انواع لپ تاپ اچ پی HP

اقتصاد ایران در سال ۱۴۰۳ با بحران هایش چه خواهد کرد؟/ فقر امسال تشدید خواهد شد/ هزینه اختلاس‌ها را طبقات متوسط و ضعیف جامعه می‌پردازد

قیمت دینار عراق امروز + جزئیات

قیمت لیر ترکیه امروز + جزئیات

بهترین زمان خرید دلار

هفت ماده غذایی مفید برای مبتلایان به نارسایی قلبی

این دمنوش‌ها را در ماه رمضان حتما بنوشید

۱۲ توصیه مهم برای رسیدن به آرامش درونی

بهترین زمان برای وزن‌کردن چه وقتیست؟

آمپول‌های نوروبیون و ب کمپلکس؛ خوب یا بد؟

شمارش معکوس بورس برای گام صعودی در سال ۱۴۰۳/ بزرگ‌ترین مانع رشد بورس در سال ۱۴۰۲

انتقاد ابراهیم رئیسی از انفعال کشورهای اسلامی درمورد غزه

مقابله با زمین خواری ۳ هزار میلیارد تومانی در گیلان

آندرتیکر به‌زودی به ایران می‌آید

شارژ نه میلیونی حساب حقوق این بازنشستگان

عکس/ اصغر فرهادی مهمان ستاره استقلالی و همسرش

نرخ بهره بین بانکی به این عدد رسید

فیلم/ اعتراف جالب بازیگر خانم درباره رضا عطاران

عکس تازه الناز شاکردوست در بیستون کرمانشاه

روسیه قطعنامه پیشنهادی آمریکا علیه کره شمالی را وتو کرد