پوکر بایدن و پوتین!

اقتصاد۲۴- استفن براین مدیر ارشد سابق کمیته روابط خارجی سنای ایالات متحده و معاون وزیر دفاع در امور سیاستگذاری امنیت در دولت ریگان بوده است. او هم چنین کمیسر کمیسیون بررسی امنیت چین در ایالات متحده بوده است. براین نقش مهمی در توقف انتقال فناوری حساس به ایران، عراق، سوریه و لیبی ایفا کرد و بازیگر اصلی در ایجاد قرارداد‌های همکاری با کشور‌های متحد و دوست ایالات متحده در چارچوب ابتکار دفاع استراتژیک (SDI) بود.

 به نقل از آسیا تایمز، هرکسی که به سخنان پخش شده از تلویزیون توسط «ولادیمیر پوتین» برای کشورش در تاریخ ۲۱ سپتامبر گوش می‌داد، باید از لحن او، عدم انسجام و تهدید مطرح شده در آن شوکه می‌شد. «جو بایدن» رئیس‌جمهور ایالات متحده در سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل متحد به طور واضح با گذاشتن تمام بار مسئولیت بر روی دوش پوتین اوضاع را بدتر کرد و نه بهتر. این دو رویداد می‌تواند پیامدهایی داشته باشد از جمله احتمال وقوع یک جنگ تلخ گسترده‌تر که به کل اروپا سرایت خواهد کرد. به نظر می‌رسد بایدن و پوتین هر دو فکر می‌کنند می‌توانند این گونه پوکر بازی کنند. این در حالیست که با این شیوه بازی نه تنها هر دوی آنان متحمل شکست خواهند شد بلکه جهان نیز به شدت در معرض خطر قرار خواهد گرفت. این دیدگاه که تنها نتیجه جنگ در اوکراین برد یا باخت است و این که اگر روسیه ببازد ممکن است از سلاح‌های کشتار جمعی استفاده کند یا دولت روسیه بر اثر هرج و مرج از هم فرو خواهد پاشید به نفع کسی نیست.

ما در لحظه‌ای خطرناک‌تر از بحران موشکی کوبا قرار داریم نزدیک‌ترین لحظه‌ای که جنگ سرد به یک جنگ هسته‌ای تمام عیار تبدیل شد. متاسفم که بگویم اما به نظر می‌رسد رئیس جمهور ایالات متحده خطر را درک نمی‌کند یا مسئولیت‌های خود را درک نمی‌کند. سخنان بی‌پروای بایدن کمکی به صلح نیست. اظهارات پوتین نیز وضعیت را بدتر می‌کند. ما به جای لفاظی‌های آتشین به راه حل‌های عملی و قابل اجرا برای بحران اوکراین و روسیه نیاز داریم.

بیشتر بخوانید: پکن از توافق هسته‌ای تازه ایران سود می‌برد؟

آخرین چیزی که جهان به آن نیاز دارد این است که پوتین با یک دیوانه جایگزین شود. با این وجود، گمانه زنی در حال حاضر در روسیه آغاز شده و هیچ کس نمی‌تواند بگوید که در آینده چه اتفاقی رخ خواهد داد. نه ایالات متحده و نه ناتو نمی‌توانند پیشنهادی برای میانجی‌گری با روسیه ارائه بدهند اما همزمان به توافق فوری نیاز است.

همه (به جز روسیه) موافق هستند که اوکراین یک کشور مستقل است و نباید فروخته شود. حتی چین شریک روسیه نیز این را می‌گوید. با این وجود، آن چه که همگان باید بدانند این است که محدودیت‌هایی برای جاه‌طلبی‌های اوکراین وجود دارد که باید روی آن اجماع صورت گیرد. اگر اقدامات آن کشور منجر به شلیک تسلیحات هسته‌ای یا آغاز جنگ بزرگ‌تر در اروپا شود نمی‌توان اجازه داد که اوکراین بیش‌تر از این جنگ را تعمیق بخشد. در واقع بحث این نیست که چه کسی برنده خواهد شد بلکه مهم این است که نتیجه نهایی چه خواهد شد. این نیز بسیار مهم است که جنگ چه میزان ویرانی در پی خواهد داشت و چه تعداد انسان بیهوده به کام مرگ فرستاده خواهند شد.

در اینجا یک طرح کلی از راه حل سیاسی و دیپلماتیک برای بحران را ارائه می‌کنم:

۱- اساس حل و فصل در پیشنهادی نهفته است که می‌تواند (الف) از اوکراینی‌های روسی زبان محافظت کند و (ب) می‌تواند تضمین‌های امنیتی برای هر دو طرف فراهم کند به این معنی که (تا حدی) نیروهای ناتو و نیروهای روس در خاک اوکراین حضور نداشته باشند.

۲- در توافقنامه ۲۰۱۵ مینسک ۲ پیش بینی شده بود که لوهانسک و دونتسک به بخش‌های خودمختار اوکراین تبدیل شوند. در آن توافقنامه تصریح شده بود که رادا (پارلمان) اوکراین قوانینی را تصویب خواهد کرد اما این دو استان در داخل حاکمیت و قانون اساسی اوکراین فعالیت خواهند نمود. توافق نامه مینسک ۲۰۱۵ هرگز اجرا نشد. این توافق باید احیا شود.

۳- موضوع (الف) تعریف خودمختاری و (ب) حمایت از آن با ضمانت‌های بین المللی برای حفاظت از جمعیت اوکراینی روسی زبان است. روسیه و مقام‌های قانونی در مناطق آسیب دیده نیز باید با حمایت از جمعیت غیر روسی ساکن در آن مناطق موافقت کنند.

۴- ایالات متحده و ناتو باید توافق کنند که تسلیحات ناتو را در اوکراین قرار ندهند یا با اوکراین به عنوان یک عضو عملی اگر نه غیرقانونی ناتو رفتار نکنند.

۵- ناتو و آمریکا به همراه روسیه باید استقلال اوکراین را تضمین کنند و مرزهای آن را مشخص نمایند.

۶- اوکراین باید با احترام به فرهنگ، زبان، مذهب و نیازهای آموزشی روسیه موافقت کند.

ناسیونالیسم اوکراین بسیار پیش از زمان حمله روسیه در حال تقویت شدن بود.

۷- دولت بایدن و ناتو باید با «ولادیمیر زلنسکی» رئیس جمهور اوکراین و پوتین نشست برگزار کنند اما باید با مجموعه‌ای منسجم در این نشست‌ها حاضر شد از جمله تعریف خودمختاری منطقه ای، قوانین تجدید ساختار و قصد رسیدن به تفاهم برای ورود صلح بانان سازمان ملل متحد (و نه اروپایی).

۹- جنایتکاران جنگی باید در دادگاه بین المللی دادگستری (ICJ) پاسخگوی جنایات ادعایی خود باشند.

۱۰- تمام اسرای زندانی شده باید مبادله شوند هیچ اسیری نباید اعدام یا شکنجه شود.

۱۱- روسیه باید تمام نیروهای خود را در اجرای موفقیت‌آمیز ترتیبات پیشنهادی خارج کند و نیروهای مستقر روس در جمهوری‌های خودمختار شرق اوکراین باید به یک ژاندارمری تقلیل یابند.

۱۲- به دلیل محدودیت‌های بایدن و مواضع افراطی ناتو انجام این فرآیند دیپلماتیک و سیاسی به بهترین وجه توسط دبیر کل سازمان ملل متحد انجام می‌شود.

بیایید صادق باشیم ایالات متحده باید از یک توافق حمایت کند. ایالات متحده هرگز از توافق نامه مینسک حمایت نکرد اما باید این کار را انجام می‌داد. دولت بایدن اکنون باید در لحظه بحران شدید ایجاد شده مسئولانه عمل کند.

جدول زمانی برای انجام این کار احتمالا دو یا سه ماه است اگرچه وضعیت هم پرمشغله و هم شکننده است.