تاریخ انتشار: ۱۱:۱۱ - ۱۰ مهر ۱۴۰۱
تعداد نظرات: ۱ نظر
اقتصاد ۲۴ بررسی می‌کند

دولت سیزدهم در هر دقیقه ۲ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان پول خلق می‌کند/ خلق پول، پاشنه آشیل مهم اقتصاد ایران

عدم شفافیت و هم چنین وجود فساد اقتصادی و مالی، همواره باعث افزایش هزینه‌های دولت و بانک مرکزی در ساماندهی بازار پول شده است و اگر بهره‌وری و کارایی اقتصاد و مدیریت دولتی و بخش خصوصی بهتر نشود، همچنان فشار برای افزایش پایه پولی و نقدینگی جهت تأمین نیاز رو به افزایش واحد‌های اقتصادی به نقدینگی، نیاز‌های مؤسسات مالی، پرداخت سپرده‌های مردم، فشار بر بانک‌ها برای تزریق پول افزایش بیشتری را تجربه خواهد کرد.

/////// دولت سیزدهم در هر دقیقه ۲ میلیارد و ۷۰۰ میلیارد تومان پول خلق می‌کند/ خلق پول پاشنه آشیلی اقتصاد نا به سامان ایران/ اقتصاد و تولید و تورم در بزنگاه خلق و از دست رفتن قدرت پول

اقتصاد۲۴- میرا قربانی‌فر - شهریور سال جاری و در نخستین روز هفته دولت بود که عبدالناصر همتی در پیامی خطاب به رئیسی نوشت که «جناب رئیسی ضمن عرض تبریک هفته دولت، به نظرم در خصوص شیوه استقراض از بانک مرکزی و میزان خلق پول، اطلاعات درست به شما نداده اند. از اول مهر ۱۴۰۰ تا پایان تیز ۱۴۰۱ و فقط در ۱۰ ماه، معادل ۱۳۴ هزار میلیارد تومان در دولت شما پول چاپ شده است. اثر نقدینگی آن فراتر از ۱۰۰۰ هزار میلیارد تومان می‌باشد.»
همین پیغام ساده، اما با موجی از اظهارنظر‌های مختلف مواجه شد که بیش از همه نشان می‌داد که چاپ پول و افزایش پایه پولی مساله‌ای است که در دولت سیزدهم وجود دارد، اما به جای حل مشکل به دنبال فرافکنی هستند که به طور مداوم این چاپ بی رویه اسکناس را با دولت‌های یازدهم و دوازدهم مقایسه کنند.
حال، اما ادعای پیمان مولوی درباره این که دولت رئیسی هر ثانیه ۴۵ میلیون تومان نقدینگی خلق می‌کند بار دیگر مساله بحران بزرگ چاپ پول بدون پایه را در کشور خاطرنشان کرد.
مولوی اخیرا گفته است که: «نقدینگی از ۵۵۰۰ هزار میلیارد تومان گذشته است و یعنی از ابتدای سال، هر ثانیه ۴۵ میلیون تومان پول توسط دولت خلق می‌شود و این بدون رشد اقتصادی، خروجی اش همان تورم است که از آن مجددا دولت مالیات اخذ می‌کند و این چرخه ادامه خواهد داشت.»

چاپ هر ثانیه ۴۵ میلیون تومان چنین مفهومی دارد که در هر دقیقه دو میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان پول خلق شده است و این یعنی در هر ساعت رقمی حدود ۱۶۲ میلیارد تومان پول توسط دولت سیزدهم خلق می‌شود.
برای درک ترسناک‌تر بودن این ارقام باید توجه کرد که روند خلق پول به این صورت به آن معناست که در هر یک شبانه روز که خورشید می‌رود و باز می‌گردد، دولت سیزدهم رقمی حدود سه هزار و ۸۸۸ میلیارد تومان پول بدون پشتوانه در این کشور خلق می‌کند.

ادعای بانک مرکزی درباره کاهش رشد پایه پولی در خرداد ماه

این شرایط در حالی است که روابط عمومی بانک مرکزی و براساس گزیده آمار‌های اقتصادی ارایه شده در تیر ماه سال جاری، وضعیت بررسی رشد نقدینگی خرداد ماه ۱۴۰۱را حاکی از تداوم روند کاهشی این متغیر همچون ماه‌های گذشته دانسته است. بر اساس این گزارش، حجم نقدینگی در پایان خرداد‌ماه ۱۴۰۱ به رقم ۵۱۰۴۹.۶ هزار میلیارد ریال رسید که نسبت به پایان سال ۱۴۰۰ معادل ۵.۶ درصد رشد نشان می‌دهد و در مقایسه با رشد نقدینگی دوره مشابه سال قبل (۶.۶ درصد)، ۱.۰ واحد درصد کاهش داشته است. همچنین، بر اساس این گزارش، نقدینگی در دوازده‌ماهه منتهی به پایان خرداد ماه ۱۴۰۱ معادل ۳۷.۸ درصد رشد یافته که ۲.۵ واحد درصد از آن به افزایش پوشش آماری (اضافه شدن اطلاعات بانک مهراقتصاد در آمار‌های پولی، به واسطه ادغام بانک‌های متعلق به نیرو‌های مسلح در بانک سپه) مربوط بوده و در صورت عدم لحاظ افزایش پوشش آماری یاد شده، رشد نقدینگی در پایان خرداد ماه ۱۴۰۱ به ۳۵.۳ درصد کاهش می‌یابد.


بیشتر بخوانید: بررسی روند نقدینگی در دولت سیزدهم


باید توجه کرد که «پایه پولی» (monetary base) به مقدار کل پول ایجاد شده توسط بانک مرکزی که قابلیت نقدشوندگی بالا دارد گفته می‌شود و معمولا با نماد «M۰» نمایش داده می‌شود. پایه پولی به طور دقیق‌تر شامل موارد زیر است.
کل پول نقد، شامل اسکناس و سکه که در دست مردم و در گردش عمومی است.
مقداری از کل پول مردم که در بانک‌ها سپرده‌گذاری شده‌اند.
کل پول‌هایی که توسط بانک‌های تجاری در بانک مرکزی ذخیره شده است.
پایه پولی تاثیر زیادی در اقتصاد و رفتار‌های اقتصادی افراد، سازمان‌ها و شرکت‌ها دارد. این عامل می‌تواند باعث تغییر در بسیاری از متغیر‌های اقتصادی هم، چون نقدینگی و تورم شود. بانک‌های مرکزی با استفاده از سیاست‌های پولی و سایر ابزار‌هایی که در اختیار دارند سعی در تنظیم پایه پولی و ایجاد ثبات در اقتصاد دارند.

وضعیت پایه پولی در ایران در این چند سال اخیر چگونه بوده است؟

باید توجه کرد که به خاطر اهمیت پایه پولی که به آن «پول پرقدرت» نیز گفته می‌شود و هم چنین اهمیت بخش مالی در انتقال آثار سیاست‏های اقتصادی و اهمیت پایه پولی هر کشور بر وضعیت تورم و اقتصاد ان کشور اکنون می‌توان گفت که پایه پولی و میزان نقدینگی در دست مردم به روشنی وضعیت اقتصادی و سیاسی را بازگو می‌کند.
حال باید اشاره کرد که پایه پولی در واقع همان پول‌های – سکه، اسکناس یا اعتبار – منتشرشده از سوی بانک مرکزی هستند.
«پول پرقدرت»، اما در این میان عبارت است از پولی که به طور مستقیم توسط بانک مرکزی به وجود می‌آید و شامل موارد ترازنامه بانک مرکزی نیز می‌شود.
به بیان ساده، «پول پرقدرت» برابر است با جمع اسکناس و مسکوک – مسکوک یعنی پول فلزی یا همان سکه – به علاوه سپرده‌های بانکی نزد بانک مرکزی و در واقع، پایه پولی منبعی است که توسط بانک مرکزی منتشر می‌شود و در چرخه اقتصاد در اختیار بانک‌های تجاری قرار می‌گیرد، به گونه‌ای که بانک‌ها می‌توانند با استفاده از این منابع و از طریق خلق پول بانکی به گسترش حجم پول بپردازند.

قدرت (پول پرقدرت) در چه وضعیتی قرار دارد؟

به این ترتیب باید توجه کرد که کاهش نسبت ذخیره قانونی باعث رشد خفیف تولید و افزایش تورم می‏شود. در مقابل، افزایش استقراض بانک‏ها از بانک مرکزی منجر به کاهش تولید و بروز تورم بیشتر می‏شود. به عبارت دیگر، به ازای رشد‌های یکسان نقدینگی، افزایش نقدینگی از محل ضریب فزاینده نسبت به پایه پولی، ضمن تحریک تولید، دارای تورم کمتر است.
هم چنین با این روند می‌توان مشاهده کرد که عرضه پول ایران در سال‌های ذکر شده چگونه بوده است.
داده‌های پایه پولی عرصه پول را در تیر ماه ۱۴۰۱ مبلغی حدود ۲۰۲۲، ۶,۵۳۰,۳۰۰,۰۰۰ میلیارد ریال گزارش داده است و این رقم نسبت به رقم قبلی (۶,۴۰۳,۷۰۰,۰۰ میلیارد ریال) که در خردادماه سال ۱۴۰۱ گزارش شده افزایش داشته است که به معنای افزایش رکود، افزایش تورم، عدم انضباط مالی و پولی، رشد سوداگری و دلالی در اقتصاد در همین مدت کم بوده است.

توجه کنید که پیشتر گفته شد که گزارش بانک مرکزی رشد پایه پولی در خرداد ماه نسبت با ماه قبل با کاهش مواجه بوده است، اما در ادامه به نظر می‌رسد این روند با افزایش چشمگیر مواجه شده است.
هم چنین داده‌های پایه پولی به طور ماهانه به‌روزرسانی می‌شود، و به همین ترتیب با توجه به داده‌های به روز شده، عرضه پولی ایران از اوایل سال ۱۹۹۹ تا تیر ۲۰۲۲ به‌طور میانگین ۶۵۴۹۳۳.۷۵۰ میلیارد ریال بوده است.
این داده‌ها در تیر ۲۰۲۲ به بالاترین حد خود یعنی ۶,۵۳۰,۳۰۰,۰۰۰ میلیارد ریال و در دی ماه ۲۰۰۰ به پایین‌ترین حد خود یعنی ۶۵,۳۱۵,۴۰۰ میلیارد ریال رسید.
داده‌های عرضه پول شامل سپرده‌های بخش خصوصی نزد بانک‌های خصوصی و مؤسسات اعتباری غیربانکی است. همچنین این داده‌ها شعب بانک‌های تجاری در خارج از کشور را شامل نمی‌شود.

پایه پولی

به طور کلی باید توجه داشت که عدم شفافیت و هم چنین وجود فساد اقتصادی و مالی، همواره باعث افزایش هزینه‌های دولت و بانک مرکزی در ساماندهی بازار پول شده است و اگر بهره‌وری و کارایی اقتصاد و مدیریت دولتی و بخش خصوصی بهتر نشود، همچنان فشار برای افزایش پایه پولی و نقدینگی جهت تأمین نیاز رو به افزایش واحد‌های اقتصادی به نقدینگی، نیاز‌های مؤسسات مالی، پرداخت سپرده‌های مردم، فشار بر بانک‌ها برای تزریق پول افزایش بیشتری را تجربه خواهد کرد.
به این ترتیب، می‌توان این طور ارزیابی و پیشنهاد کرد که سیاست‌گذار پولی در نظام اقتصادی کشور باید تا حد ممکن، از افزایش استقراض سیستم بانکی از بانک مرکزی، که منجر به افزایش پایه پولی می‏ شود، جلوگیری کند؛ و در مقابل به عنوان ابزار تشویقی نسبت‏های ذخیره قانونی آن‌ها را کاهش دهد. این رویکرد، علاوه بر تلاش بانک‏ها برای رعایت خطوط اعتباری و عدم اضافه برداشت با ایجاد انضباط پولی منجر به ثبات بیشتر اقتصاد کلان نیز خواهد شد.

نظرات کاربران
انتشار یافته: ۱
در انتظار بررسی: ۰
غیر قابل انتشار: ۱
زارعی
0
0
يکشنبه ۱۰ مهر ۱۴۰۱
حرف های همتی قابل اشتناد نیست چون قبلا هم‌ادعاهایی داشت که رد شد
ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

قیمت سکه و طلا امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت ساعت اپل، سامسونگ و شیائومی امروز + جدول

قیمت لیر ترکیه امروز در بازار + جزئیات

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

قیمت انواع گوشی موبایل اپل امروز + جدول

قیمت سکه و طلا امروز چهارشنبه ۸ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

وضعیت هواشناسی امروز

قیمت دینار عراق امروز در بازار + جزئیات

قیمت سکه پارسیان امروز چهارشنبه ۸ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت انواع زعفران + جدول

قیمت خودرو‌های ایران خودرو امروز چهارشنبه ۸ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت خودرو‌های سایپا امروز چهارشنبه ۸ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

عکس/ طرفداری شیلا خداداد از تتلو!

قیمت خودرو‌های ایران خودرو امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت دلار و یورو امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت دلار و یورو امروز چهارشنبه ۸ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

پیش بینی یک کارشناس از قیمت مسکن تا پایان خرداد

قیمت خودرو‌های سایپا امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

پیش بینی قیمت طلا و سکه ۹ فروردین ۱۴۰۳

قیمت سکه پارسیان امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

شارژ نه میلیونی حساب حقوق این بازنشستگان

عکس/ اصغر فرهادی مهمان ستاره استقلالی و همسرش

نرخ بهره بین بانکی به این عدد رسید

فیلم/ اعتراف جالب بازیگر خانم درباره رضا عطاران

عکس تازه الناز شاکردوست در بیستون کرمانشاه

روسیه قطعنامه پیشنهادی آمریکا علیه کره شمالی را وتو کرد

برج میلاد ۱۳ فروردین تعطیل است

هیوندای توسان ۲۰۲۵، قوی‌تر آمد

مردم در هیچ شرایطی ماهی قرمز را در رودخانه‌ها رها نکنند

فیلم/ واکنش دختران بعد از دیدن شهاب حسینی

کنایه معنادار عباس عبدی به زاکانی

این ربات از زیر دریا خبر می‌دهد

استراتژی معاملاتی موفق برای انتخاب سهام

فیلم/ رفتار جالب فراستی علیه مجری

فروردین، ماهی صعودی برای بورس

درخواست سپاهانی‌ها از فدراسیون

رشیدی کوچی: قالیباف بازنده بزرگ مجلس بعدی

عکس/تصویر جنجالی مصاحبه سفیر ایران با مجری زن تلویزیون باکو

خبر خوش برای زنان هوادار تراکتور

مسافران نوروزی در بازار مشهد

قیمت این خودرو در بازار ترکید

دعای روز هفدهم ماه مبارک رمضان و اوقات شرعی

مسجد جمکران ۱۰۷۲ ساله شد

واکنش دکتر هاشمی به خودکشی پرستو بخشی

دیدار زیاد نخاله با آیت‌الله خامنه‌ای

خبر خوش برای استقلالی‌ها

ورود گردشگران به میانکاله در روز طبیعت ممنوع شد

کیمیا علیزاده عضو تیم ملی بلغارستان شد

فیلم/ روبوسی نخست وزیر لبنان با یک زن دیگر به جای نخست‌وزیر ایتالیا!

پول افغانستان از دلار سودآورتر شد

ورود گردشگران به کویر مرنجاب و سیازگه ممنوع شد

حداکثر حقوق مدیران دولتی اعلام شد

بایدن از ترامپ پیشی گرفت

افزایش ساعت خدمات دهی مترو از فردا

فیلم/ تصاویری زیبا از دریاچه پرآب ارومیه

اینفوگرافی/ بهترین گلزنان تاریخ تیم ملی

بهروز محبی: قیمت واقعی دلار از نرخ نیمایی هم پایین‌تر است

خواص سقز که نمی‌دانستید

ماجرای رأی لحظه آخری احمدی‌نژاد بعد از عمل جراحی پلک

تاجگردون: ۱۴۰۳ سال خیلی سختیست

عکس/ جواد عزتی در پشت‌صحنه زخم کاری ۳

خبر فوری شورای نگهبان درباره لایحه عفاف و حجاب

مالیات ارزش افزوده ۱۰ درصدی ابلاغ شد

آخرین آمار شمار کشته‌های تصادفات نوروزی

قیمت دینار عراق امروز + جزئیات

قیمت لیر ترکیه امروز + جزئیات

نرخ جریمه‌های رانندگی ۵ برابر می‌شود

دیدار اسماعیل هنیه با محمدباقر قالیباف

قیمت محصولات ایران‌خودرو پنج‌شنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳

اینفوگرافی/ کدام آقازاده‌ها تا امروز محاکمه شده‌اند؟