چرا قیمت مرغ افزایش یافت؟/ تعیین قیمت به صورت دستوری حمایت از مصرف‌کننده نیست

محمد آیتی، اقتصاد۲۴- چندی پیش، مدیرعامل شرکت پشتیبانی امور دام گفته بود به‌دلیل افزایش نرخ نهاده‌های دامی، قیمت مرغ افزایش خواهد یافت. این در حالی است که مصرف مرغ به دلایل مختلف از جمله عدم بازگشایی رستوران‌ها و عدم برپایی مراسم‌ها عزا و عروسی کاهش یافته است، اما مشخص نیست چرا قیمت مرغ با وجود کاهش تقاضا افزایش یافته است. برای همین منظور به سراغ علی ابراهیمی، سخنگوی کمیسیون کشاورزی برویم تا نظر او را در این باره جویا شویم.

ابراهیمی در گفت‌وگو با اقتصاد۲۴ درباره گران‌ شدن احتمالی قیمت مرغ گفت: اتفاقاً در آخرین جلسه کمیسیون کشاورزی که دو هفته پیش برگزار شد در مورد کاهش شدید قیمت مرغ با توجه به معدوم‌سازی جوجه‌های یک‌روزه که جوجه‌ریزی را مختل کرد و همچنین تخصیص ارز و واردات نهاده‌های دامی که عمدتاً ذرت و سویا است و با مشکلاتی مواجه هستیم و اینکه وقتی واردکننده از اختصاص ارزی که به او وعده داده شده مطمئن نباشد کالا‌ها در بنادر می‌ماند و تخلیه نمی‌شود، بحث و گفت‌وگو کردیم.

بیشتر بخوانید: قیمت گوشت مرغ به ۱۱ هزار تومان رسید

وی افزود: بیشتر واردکنندگان نهاده‌های دامی، بخش خصوصی و مقداری هم بخش پشتیبانی امور دام هستند که برای تنظیم بازار این نهاده‌ها را تدارک می‌بینند. مشکل پرورش‌دهندگان مرغ این است که به‌رغم مشکلات زیاد جوجه‌ریزی و کمبود مقدار نهاده‌های تخصیص‌یافته مجبور هستند کسری آن را از بازار‌های مختلف تامین کنند.

نماینده مردم شازند تصریح کرد: اگر بازار کشش داشته باشد قیمت‌ها بالا و اگر نداشته باشد قیمت‌ها کاهش می‌یابد مانند اسفند ۹۸ که مرغ با یک سوم قیمت فروخته شد. در حال حاضر از یک سو ذرت و سویا در حال گران‌ شدن هستند و از سوی دیگر آن مقدار سهمیه‌ای که به پرورش‌دهندگان تعلق می‌گیرد نیاز واحد را برآورده نمی‌کند. وقتی به یک استان ‌۵۰۰ یا ۱۰۰۰ تن نهاده داده می‌شود در حالی که مقدار مورد نیاز ۲۰۰۰ تن است پرورش‌دهندگان مجبور به تهیه نهاده‌ها از کانال‌های دیگر می‌شوند. بار‌ها گفته شده است که قیمت‌های تعیین‌شده در بازار باید براساس قیمت‌های جهانی باشد نه ارز آزاد و غیره.

این عضو کمیسیون کشاورزی مجلس با اشاره به نحوه درست حمایت از مصرف‌ کننده افزود: متاسفانه اشتباه ما این است که فکر می‌کنیم حمایت از مصرف‌کننده این است که قیمت کالا‌های موردنیازشان را پایین بیاوریم در حالی که باید توان مصرف‌کننده را بالا برد. وقتی که تولیدکننده به‌جای خرید نهاده‌های دولتی به قیمت دو هزار و خرده‌ای مجبور می‌شود آن‌ها را به قیمت چهار هزار و پانصد تومان تهیه کند این امر اثر خود را در قیمت محصول نشان می‌دهد، اگرچه این افزایش هیچ‌ وقت بر مبنای قیمت‌ تمام شده محصول نیست و افزایش قیمت توسط واسطه‌ها و کشتارگاه‌هایی که در این بازار فعالیت می‌کنند به‌وجود می‌آید.

وی بیان کرد: قبل از عید، ناگهان شاهد بودیم که محصول تولیدشده روی دست تولیدکنندگان ماند و با اینکه بخش پشتیبانی توانست یک قسمت از تولیدات را بخرد، اما بسیاری از مرغداران به نقدینگی‌های خود نرسیدند و نتوانستند جوجه‌ریزی مجدد انجام دهند. این توقف در دوره بعدی تولید موثر خواهد بود و مصرف افزایش و تولید کاهش یافته و در نتیجه قیمت‌ها روند صعودی به‌خود می‌گیرند. البته با وجود ویروس کرونا هنوز رستوران‌ها و اماکن پرمصرف رونق نگرفته‌اند، اما افزایش قیمت مرغ به‌دلیل کاهش تولید در مقابل تقاضای بیشتر، اجتناب‌ناپذیر است.

ابراهیمی در پایان گفت: من با اینکه ذرت با ارز دولتی تامین شود، ولی قیمت را ستاد تنظیم بازار مشخص کند، مخالفم. دوره قبل حدود ۱۳۰ یا ۱۴۰ میلیون قطعه جوجه دادند و مرغ‌داران تولید کردند، اما کسی نتوانست بخشی از آن را پرورش دهد و این کار به جایی نرسید. از طرفی اگر رستوران‌ها باز شود و یا مراسمات شکل بگیرد تقاضا بالاتر خواهد رفت و افزایش قیمت می‌تواند طبیعی باشد. اشتباهی که صورت می‌گیرد این است که ما تصور می‌کنیم برای حمایت از مصرف‌کننده باید روی به قیمت دستوری بیاوریم در حالی که حمایت از مصرف‌کننده باید از طریق‌های دیگری انجام شود و نمی‌توان قیمت تولید‌ شده را سرکوب کرد؛ ضمناً عملکرد ستاد بازار هم، عملکردی کاملاً غیرکارشناسانه است.