کسی از لاوازیه‌های ایرانی خبر دارد؟

اقتصاد۲۴ -  لاووازیه را می‌شناسید؟ همان دانشمند فرانسوی که در بحبوحه انقلاب گذرش به تیغ گیوتن افتاد و بعد از مرگش گفتند تنها یک لحظه از زمان، صرف بریدن سر لاوازیه شد، اما شاید صد سال زمان لازم باشد تا کسی مانند او زاده شود؛ البته که میان ایران ۱۳۹۹ با فرانسه دویست و اندی سال پیش وجه تفاوت زیاد است، اما میان خیل انبوه ایرانیان متقاضی کنکور‌های سال کرونایی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ با سرنوشت تاثر برانگیزآنتوان لاوازیه مرحوم یک قرابت احتمالی وجود دارد و آن ریسک جان دادن است در انواع و اقسام آزمون‌های دانشگاهی و استخدامی.

سوای همه سفارش‌های مرسوم معمول و غیر معمولی که به توزیع نابرابر فرصت ترقی شهروندان منتج می‌شود؛ شرکت در آزمون‌های دانشگاهی و استخدامی متعارفترین پلکان پیشرفتی است که هرجامعه پیش پای منابع انسانی خود گذاشته است؛ داوطلب شرکت در آزمون‌های دانشگاهی و استخدامی شدن، موقعیتی است مقطعی و غیرهمیشگی برای اینکه یک انسان بتواند از نقطه‌ای در بازارکار به موقعیتی بالاتر صعودکرده و در اجتماع ترفیع بگیرد؛ این موضوع به عنوان حقی فردی و واقعیتی اجتماعی چنان بدیهی‌ست که سال‌هاست که بازاری از کسب و کار‌های متنوع حول و حوش هر آزمون دانشگاهی و استخدامی بر پا شده است.

این روز‌ها دفتر کنکور‌های سال کرونایی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ با برگزاری شدن دانه به دانه آزمون‌های استخدامی و دانشگاهی در حالی به انتهای خود رسیده است که در این سال بیش از ده آزمون استخدامی و دانشگاهی بعضا با تاخیر و با رعایت پروتکل‌های بهداشتی در ایران برگزار شده است؛ به موازات این ماجرا بنابر اعلان رسمی وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی تا به امروز بیش از یک میلیون و ششصد هزار ایرانی به این بیماری مهلک دچار شده اند که از این تعداد ۶۰ هزار نفر از مبتلایان جان خود را از دست داده اند.

به صورت رسمی هرگز معلوم نمی‌کند که متقاضیان شرکت در آزمون‌های استخدامی و دانشگاهی چه سهمی از تلفات کرونا دارند، اما اگر توصیه‌های ساده پزشکی رجوع کنیم و آنرا مبنای ارزیابی قرار دهیم این احتمال قوت می‌گیرد که بودن در محیط‌های شلوغی و متراکمی مثل جلسات آزمون‌های مختلف می‌تواند از دلایل موثر شکل گیری شیوع بیماری کرونا در ایران باشد؛ یک متقاضی حتی اگر در معرض کرونا بوده و مبتلا نشده باشد دست کم حکم ناقلی را دارد که می‌توانسته سایرین را بیمار کرده باشد.

مقایسه همه هزینه های خرد و کلانی که برگزاری یک آزمون استخدامی در موعد مقرر یا به تعویق انداختن آن به همراه دارد با همه هزینه هایی که تا به امروز جامعه ایران بابت شیوع کرونا پرداخت کرده است کار ساده و راحتی نیست از طرفی هیچ کس نمی‌تواند مدعی داشتن شناخت دقیق از حال روز و استعداد‌های پیدا و پنهان همه آن‌هایی باشد که کرونا گرفته اند.

اما قرابت احتمالی کنکوری‌های سال کرونایی ایران با مرحوم لاووازیه در این است که کرونا گرفتن هم مانند جدا شدن سر از بدن در کسری از ثانیه اتفاق می‌افتد در حالی که پرورش آنها هم زمانبر بود و هم هزینه بر؛ فقط خداست که می‌داند در جریان سال کرونایی ۹۹-۱۴۰۰ ایران چند لاوازیه را از دست داد؟