اقتصاد۲۴- پس از جنجالهای فراوان بر سر نصب مجسمه والرین در میدان انقلاب و واکنشهای گسترده عمومی و رسانهای، حالا این نماد فرهنگی در ورودی فرودگاه مهرآباد جانمایی شده است؛ گویی سایه جنگ و بحرانهای اخیر کنار رفته و همان دست فرمان پیشین، یعنی حذف یا جابهجایی نمادهای ملی و هویتی، دوباره در دستور کار قرار گرفته است. این تغییر موضع، بازتابی از تغییر نگاه مدیریت شهری نسبت به المانهای فرهنگی است و پرسشهایی درباره استمرار سیاستهای نمادزدایی و تأثیر آن بر هویت شهری ایجاد میکند.
توجیه شهرداری چیست؟
شهرداری تهران با انتشار بیانیهای اعلام کرد مجسمه والرین، نماد تاریخی و فرهنگی شهر، از میدان انقلاب به ورودی فرودگاه مهرآباد منتقل شده است. داود گودرزی، معاون خدمات شهری و محیط زیست شهرداری، در توضیح این اقدام گفت: «از ابتدا محل دائمی استقرار تندیس والرین ورودی فرودگاه مهرآباد و محدوده میدان آزادی پیشبینی شده بود و جانمایی در سایر نقاط شهر صرفاً موقت و در چارچوب برنامههای فرهنگی انجام شد.»
وی افزود: «انتقال تندیس به محل دائمی خود مطابق برنامه قبلی و در راستای جانمایی اثری با پیام تاریخی و هویتی در نقطهای با کارکرد بینالمللی صورت گرفته است؛ مکانی که در معرض دید دیپلماتها، سفرای خارجی و میهمانان رسمی کشور قرار دارد.»
با این حال، جابجایی این مجسمه بازتاب گستردهای در رسانهها و شبکههای اجتماعی داشت. برخی رسانهها و کاربران فضای مجازی، آن را ادامه روند حذف نمادهای ملی و تاریخی در سطح شهر و از جمله میدان انقلاب دانستند. این در حالی است که میدان انقلاب، از زمان نصب اولیه این مجسمه، شاهد حواشی و جنجالهای فراوان بود و برخی آن را اقدامی نمادین برای نمایش هویت ملی شهر میدانستند، اما از نگاه منتقدان، نصب اولیه و حالا جابجایی مجدد، نوعی تناقض در سیاستهای شهری محسوب میشود.
از انسجام ملی بینیاز شدیم؟
در جریان حمله اخیر اسرائیل به ایران و جنگ ۱۲ روزه، شاهد تأکیدات فراوان بر المانهای ملیگرایانه و نمادهای هویتی در سطح شهر بودیم؛ از مداحانی که در هیأتهای عزاداری سرود «ای ایران» را میخواندند تا مشاهده تصاویری از آرش کمانگیر و اشعار سیمین بهبهانی در معابر و فضاهای شهری. یکی از شاخصترین این اقدامات، نصب مجسمه والرین در میدان انقلاب بود که با حواشی و جنجالهای فراوان همراه شد و مورد بحث رسانهها و شهروندان قرار گرفت. حالا، با رفع نسبی سایه جنگ، به نظر میرسد همان رویکرد پیشین در دستور کار قرار گرفته و جذف و انتقال نمادهای ملی، مانند مجسمه والرین به ورودی فرودگاه مهرآباد، اولویت مدیریت شهری شده است؛ موضوعی که نشاندهنده تغییر جهت از نمایش قدرت هویتی و ملی به سیاستهای نمادزدایی و تمرکز بر جنبههای بینالمللی است.
در نهایت، نصب مجسمه والرین در ورودی فرودگاه مهرآباد، فراتر از یک اقدام فرهنگی ساده، تبدیل به موضوعی جنجالی در فضای رسانهای و اجتماعی شده است. این اتفاق بار دیگر اهمیت شفافیت، مشارکت شهروندان و توجه به پیشینه فرهنگی در تصمیمگیریهای شهری را نشان میدهد.