اقتصاد۲۴- نهاد‌های حکومتی این دردسر و آتش زیر خاکستر را می‌بینند و در چارچوبی که برای دولت آماده کرده‌اند، راهی برای فرار از این تله نمی‌یابند.

این روزها، اما رسانه‌های حکومتی و هوادار نهاد‌های خاص کوشش می‌کنند با دادن آدرس‌های نادرست، دلیل اصلی سرسام ارزی را بپوشانند و نیز کوشش دارند تک‌مهره مهم خود در دولت چهاردهم یعنی محمدرضا فرزین را در منصب خویش نگهدارند.

چرا دلار روندی فزاینده را تجربه کرد؟ حقیقت این است که بانک مرکزی دلار کافی برای تخصیص و عرضه ارز در اختیار ندارد و یا اینکه به‌هردلیل، دلار‌های خزانه خود را برای هزینه‌های ضروری‌تر نگه می‌دارد. چرا بانک مرکزی دلار کافی ندارد؟

محمدباقر قالیباف همین چند روز پیش گفت بیست و چند درصد از پیش‌بینی‌های بودجه برای صادرات نفت به دست نیامده است. این فاش‌گویی بالاترین مقام قانونگذاری و یکی از سه مرد قدرتمند حکومت، بعد‌ها از سوی واردکنندگان نهاده‌های دامی تایید شد و آنها با صراحت گفتند با اینکه چند ماه از پرداخت ریال به شرکت نیکو می‌گذرد و این شرکت باید به دستور بانک مرکزی دلار‌ها را تخصیص دهد؛ اما از این کار امتناع می‌کند.

از سوی دیگر، خبر‌هایی می‌رسد که خرید نفت ایران از سوی شرکت‌های چینی محدودتر شده و نیز پرداخت دلار‌های نفتی از سوی چین شتاب ندارد. سرانجام اینکه در چند روز تازه سپری‌شده بنیامین نتانیاهو نیز بار دیگر جنگ روانی با جمهوری اسلامی را تشدید کرده و گفته می‌شود که قصد جنگ‌افروزی دوباره دارد. مجموعه عوامل یادشده راه دلار را برای یکه‌تازی در بازار ارز باز کرده است و تا زمانی که این دلایل پابرجا هستند، انتظار تثبیت قیمت دلار بیهوده است.

درباره فرآیند یادشده می‌توان گمانه‌زنی‌های تازه داشت. به‌طور مثال، این گمان البته بدبینانه وجود دارد که بانک مرکزی نیک می‌داند ندادن دلار برای واردات نهاده‌های دامی یعنی افزایش قیمت فرآورده‌های لبنی و گوشت و مرغ و تخم‌مرغ. آیا این اتفاق افتاده است؟ البته بسیار بدبینانه است؛ اما نمی‌توان احتمال آن را صفر دانست.

از سوی دیگر، برخی تحلیلگران باور دارند احتمال نگهداری ارز‌های موجود برای هزینه‌های ضروری‌تر مثل هزینه‌های دفاع و امنیت در آهسته شدن تخصیص ارز را نباید نادیده گرفت.

انداختن توپ سرسام ارزی به دوش همه کابینه جز ریاست بانک مرکزی و نیز تمرکز بر روی فرار ارز‌های صادراتی راه‌های مقابله با دلایل اصلی سرسام ارزی است که کلید آن روشن شده و از هر سو، بر شدت آن افزوده می‌شود. اگر دولت پزشکیان نتواند در این داستان حقیقت را به مردم بگوید، جنگ سیاسی در قالب جنگ ارزی را به اصولگرایان باخته است.