اقتصاد۲۴- اگر قرار باشد نامی را در موسیقی معاصر اروپا پیدا کنیم که همزمان «کم حاشیه»، «ماندگار» و «صادق» باشد، نام کریس ریا بهراحتی در صدر این فهرست قرار میگیرد. او نه شبیه ستارههای پرزرقوبرق راک بود، نه علاقهای به اسطوره شدن داشت. اما موسیقی اش او را برای همیشه در ذهن علاقهمندان به راک و بلوز ماندگار کرد. او روز گذشته در ۷۴ سالگی درگذشت.
بیوگرافی کریس ریا
کریس ریا در سال ۱۹۵۱ در شهر صنعتی میدلزبورو در شمال شرق انگلستان به دنیا آمد؛ شهری کارگری، دور از پایتخت و فضای پرهیاهوی موسیقی لندن. خانوادهاش صاحب یک بستنیفروشی بودند و زندگی او، برخلاف بسیاری از همنسلانش، از دل رفاه یا طبقه هنری بیرون نیامد. همین ریشههای اجتماعی، بعدها به شکل پررنگی در ترانههایش دیده شد؛ ترانههایی درباره جاده، کار، تنهایی و زندگی روزمره.
نکتهای که کریس ریا را از بسیاری از موزیسینها متمایز میکند، شروع نسبتاً دیر او در موسیقی است. او تا اوایل دهه بیست زندگیاش حتی گیتار هم نمینواخت. اما وقتی با موسیقی بلوز آشنا شد، مسیر زندگیاش تغییر کرد.
صدایی که شبیه هیچکس نبود
یکی از شاخصترین ویژگیهای کریس ریا، صدای خشدار، گرفته و گاهی خسته اوست؛ صدایی که انگار از دل تجربههای زیسته بیرون میآید، نه از تمرینهای آکادمیک. این صدا در کنار گیتار اسلاید خاصش، امضای شخصی او را شکل داد. شنونده حتی بدون دانستن نام خواننده، میتوانست تشخیص دهد که این صدا متعلق به کریس ریاست.
بیشتر بخوانید: هایدی کلوم کیست؟/ از دنیای مدلینگ تا رویش مار بر روی سر
کریس ریا که در دهههای ۷۰ و ۸۰ میلادی با آثاری، چون «بیا برقصیم» و «جاده جهنم» به شهرت جهانی رسید، بنا بر اعلام خانوادهاش، صبح امروز پس از طی یک دوره بیماری و بستری بودن در بیمارستان، درگذشت.
دهه ۱۹۸۰ دوران اوج تجاری کریس ریا بود. آلبومهایش در اروپا فروش بالایی داشتند و کنسرتهایش با استقبال گسترده روبهرو میشدند. با این حال، او هیچگاه وارد بازیهای رایج شهرت نشد؛ نه زندگی پرحاشیهای داشت، نه اهل مصاحبههای جنجالی بود. همین فاصله گرفتن آگاهانه از هیاهو، باعث شد تصویری متفاوت از یک ستاره موسیقی در ذهن مخاطب شکل بگیرد.
بهترین آثار کریس ریا چیست؟
نخستین موفقیت بزرگ او در سال ۱۹۷۸ با تکآهنگ «فول (ایف یو تینک ایتس اوور)» رقم خورد که در آمریکا توانست به رتبه ۱۲ بیلبورد برسد و او را نامزد جایزه گرمی بهترین هنرمند جدید کند. این موفقیت، نقطه عطفی در مسیر حرفهای او بود و زمینهساز محبوبیتش در سطح بینالمللی شد.
در اروپا و بریتانیا، اوج شهرتش در اواخر دهه ۱۹۸۰ و اوایل دهه ۱۹۹۰ رقم خورد. آلبومهای «د رود تو هل» در سال ۱۹۸۹ و «اوبرژ» در سال ۱۹۹۱ توانستند هر دو به رتبه اول چارت آلبومهای بریتانیا برسند و جایگاه او را بهعنوان یکی از بهترین خوانندگان آن دوره نشان دهد. این دوران باعث شد او به یکی از چهرههای شاخص موسیقی در اروپا تبدیل شود.
معروفترین آثار او شامل «درایوینگ هوم فور کریسمس» که به یک کلاسیک کریسمس تبدیل شده و هر سال در چارتها ظاهر میشود، «آن د بیچ»، «لتس دنس»، «جوزفین»، «د رود تو هل (پارت ۲)» و «استینزبی گرلز» هستند. در طول دوران فعالیت هنری، او بیش از ۲۵ آلبوم استودیویی منتشر کرد و بیش از ۴۰ میلیون نسخه از آثارش در سراسر جهان فروخته شد.
ویژگی بارز سبک او صدای خشن و متمایز و نوازندگی گیتار اسلاید با تأثیر از بلوز بود که او را از دیگر هنرمندان همنسل خود متمایز میکرد. اگرچه او هرگز در آمریکا تور گستردهای برگزار نکرد، اما در اروپا به ستارهای بزرگ و محبوب تبدیل شد و آثارش هنوز هم جایگاه ویژهای در موسیقی محبوب دارند.
مواجهه کریس ریا با بیماری
کریس ریا سالها با بیماریهای جدی، از جمله مشکلات شدید لوزالمعده، دستوپنجه نرم کرد. این بیماری زندگی شخصی ونگاه او به موسیقی را تغییر داد. بعد از این دوره، آثارش شخصیتر، تیرهتر و عمیقتر شدند. او کمتر به دنبال موفقیت تجاری بود و بیشتر به بیان درونیاتش توجه داشت.
در دورهای که صنعت موسیقی بهسرعت به سمت تجاریسازی پیش میرفت، کریس ریا تصمیم گرفت کنترل بیشتری بر آثارش داشته باشد. او حتی با شرکتهای ضبط بزرگ دچار اختلاف شد و مسیر مستقلتری را انتخاب کرد. این تصمیم شاید از نظر مالی پرریسک بود، اما به او اجازه داد موسیقیای بسازد که واقعاً به آن باور داشت.