اقتصاد۲۴ ـ بازارهای سهام نقش محوری در اقتصاد جهانی دارند و بهعنوان شاخصی مهم برای سنجش سلامت اقتصادی کشورها شناخته میشوند. در حال حاضر، نزدیک به ۸۰ بورس بزرگ در جهان فعال هستند که مجموع ارزش بازار آنها به حدود ۱۱۰.۲ تریلیون دلار میرسد. نکته قابل توجه این است که تنها ۲۵ بازار بزرگ سهام، حدود ۹۶.۶ درصد از کل ارزش بازار جهانی را در اختیار دارند؛ موضوعی که نشاندهنده تمرکز شدید سرمایه در تعداد محدودی از بورسهاست. در این میان، ۱۰ بورس برتر جهان سهم تعیینکنندهای در جریان سرمایه، تصمیمات اقتصادی و تحولات مالی بینالمللی دارند.
بورس نیویورک (NYSE)، ایالات متحده آمریکا
بورس نیویورک بزرگترین بازار سهام جهان از نظر ارزش بازار محسوب میشود و در قلب والاستریت نیویورک قرار دارد. این بورس با ارزشی در حدود ۲۳ تریلیون دلار، میزبان بیش از ۲۵۰۰ شرکت بزرگ و شناختهشده جهانی است. NYSE بهدلیل حضور شرکتهای موسوم به «بلو چیپ» و نقدشوندگی بسیار بالا، یکی از تأثیرگذارترین بورسها بر بازارهای مالی جهان بهشمار میرود. قدمت این بورس به سال ۱۷۹۲ بازمیگردد و همین سابقه طولانی، جایگاه ویژهای برای آن در نظام مالی بینالمللی ایجاد کرده است.
بورس نزدک (NASDAQ)، ایالات متحده آمریکا
نزدک دومین بورس بزرگ جهان است که تمرکز اصلی آن بر شرکتهای فناوریمحور قرار دارد. این بورس که در سال ۱۹۷۱ تأسیس شد، نخستین بازار سهام الکترونیکی جهان بهشمار میرود. ارزش بازار نزدک حدود ۲۵ تریلیون دلار برآورد میشود و بیش از ۳ هزار شرکت در آن فهرست شدهاند. حضور غولهای فناوری مانند اپل، مایکروسافت، آمازون، گوگل و تسلا باعث شده نزدک نقش کلیدی در شکلدهی به اقتصاد دیجیتال جهان ایفا کند.
بورس یورونکست (Euronext)، اروپا
یورونکست بهعنوان بزرگترین بورس چندملیتی اروپا شناخته میشود و فعالیت آن چندین کشور از جمله فرانسه، هلند، بلژیک، ایتالیا، پرتغال و ایرلند را در بر میگیرد. دفتر مرکزی این بورس در آمستردام قرار دارد و در سال ۲۰۰۰ تأسیس شده است. ارزش بازار یورونکست بیش از ۷.۲ تریلیون دلار برآورد میشود و بیش از ۱۳۰۰ شرکت اروپایی در آن حضور دارند. این بورس نقش مهمی در یکپارچگی بازار سرمایه اروپا ایفا میکند.
بورس اوراق بهادار شانگهای (SSE)، چین
بورس شانگهای یکی از مهمترین ارکان نظام مالی چین و بزرگترین بورس آسیاست. این بازار که نخستینبار در قرن نوزدهم تأسیس شد، پس از وقفهای طولانی در سال ۱۹۹۰ فعالیت مدرن خود را از سر گرفت. ارزش بازار بورس شانگهای حدود ۶.۷ تریلیون دلار است و بیش از ۲ هزار شرکت در آن معامله میشوند. بسیاری از شرکتهای دولتی و استراتژیک چین در این بورس حضور دارند و SSE نقشی کلیدی در سیاستهای اقتصادی پکن ایفا میکند.
بورس اوراق بهادار ژاپن (Japan Exchange Group)
بورس ژاپن که حاصل ادغام بورس توکیو و اوزاکا است، یکی از قدیمیترین و معتبرترین بازارهای سهام آسیا محسوب میشود. این بورس با ارزش بازاری در حدود ۶ تریلیون دلار، میزبان شرکتهای بزرگ صنعتی و فناوری ژاپن است. حضور برندهایی مانند تویوتا، سونی و میتسوبیشی جایگاه این بورس را در اقتصاد جهانی تثبیت کرده است. بورس ژاپن نقشی مهم در جذب سرمایهگذاران خارجی دارد.
بورس شنزن (Shenzhen Stock Exchange)، چین
بورس شنزن یکی دیگر از بازارهای مهم چین است که تمرکز بیشتری بر شرکتهای نوآور، فناوریمحور و متوسط دارد. این بورس در دهه ۱۹۹۰ تأسیس شد و بهسرعت به یکی از موتورهای رشد اقتصادی چین تبدیل شد. ارزش بازار شنزن بیش از ۵ تریلیون دلار برآورد میشود و بسیاری از شرکتهای فعال در حوزه فناوریهای نوین در آن فهرست شدهاند.
بورس اوراق بهادار هنگکنگ (HKEX)
بورس هنگکنگ یکی از بینالمللیترین بازارهای سهام جهان است و پلی میان اقتصاد چین و سرمایهگذاران جهانی محسوب میشود. ارزش بازار این بورس حدود ۴ تریلیون دلار است و شرکتهای چینی و بینالمللی متعددی در آن حضور دارند. شفافیت بالا، قوانین مالی پیشرفته و دسترسی آسان سرمایهگذاران خارجی از مزیتهای اصلی HKEX بهشمار میرود.
بورس ملی هند (NSE)، هند
بازار سهام هند طی سالهای اخیر رشد چشمگیری را تجربه کرده است. بورس ملی هند با ارزش بازاری در حدود ۳.۵ تریلیون دلار، در رتبه هشتم جهان قرار دارد. این بورس از سال ۲۰۱۶ تاکنون بیش از ۱۳۳ درصد رشد ارزش بازار را ثبت کرده و به یکی از جذابترین مقاصد سرمایهگذاری در اقتصادهای نوظهور تبدیل شده است.
بورس لندن (London Stock Exchange)، بریتانیا
بورس لندن یکی از قدیمیترین بازارهای مالی جهان است و سابقه آن به بیش از سه قرن میرسد. این بورس با ارزشی نزدیک به ۳ تریلیون دلار، نقش مهمی در تأمین مالی شرکتهای بینالمللی دارد. بورس لندن همچنان یکی از مراکز اصلی جذب سرمایه جهانی، بهویژه در اروپا، محسوب میشود.
بورس عربستان سعودی (Tadawul)
بورس عربستان بزرگترین بازار سهام خاورمیانه است و با ارزش بازاری بیش از ۳ تریلیون دلار، جایگاه دهم جهان را در اختیار دارد. حضور شرکت عظیم آرامکو و اصلاحات اقتصادی در چارچوب چشمانداز ۲۰۳۰، باعث افزایش اهمیت این بورس در سطح بینالمللی شده است.