بورس کالا

اقتصاد۲۴-  بورس کالا، به بازار منسجمی گفته می‌شود که تعداد زیادی از عرضه‌کنندگان، کالای خود را عرضه می‌کنند. در این بازار، کالای مربوطه پس از بررسی‌های کارشناسی و قیمت‌گذاری توسط کارشناسان بورس کالا، به خریداران عرضه می‌شود. هم چنین در این بازار به طور معمول کالا‌های خام و فرآوری نشده مانند فلزات، پنبه، گندم، برنج و… دادوستد می‌شوند. یکی از مزایای این بازار، حضور نهاد‌های نظارتی و تنظیم‌کننده بازار است که تمامی تولیدکنندگان، مصرف‌کنندگان و تجار کالا با حضور این نهادها، از مزایای قوانین و مقررات حاکم بر بورس برخوردار می‌شوند.


بازار کالا‌های پایه نیزدر بخش‌های مختلف صنعتی، پتروشیمی و کشاورزی در ایران همواره با محدودیت‌ها و دشواری‌های ساختاری زیادی روبه رو بوده و بخش عمده‌ای از این مشکلات مربوط به عدم استفاده از ابزار‌های نوین اقتصادی و ساختار نامناسب و ناکارآمدی بازار می‌باشد که با وجود تلاش‌های بسیار انجام شده توسط دولت‌های محترم طی ۲ دهه اخیر در جهت اصلاح این ساختار، اما شاهد عدم بازدهی مناسب و حصول نتایج مورد انتظار در این بخش بوده ایم به گونه‌ای که علی رغم صرف هزینه‌های بسیار توسط دولت برای تنظیم بازار و تعیین قیمت نهاده‌ها و محصولات، اما در بخش تولید و توزیع و در پی آن مصرف کنندگان همواره با مشکلات فراوانی روبرو بوده اند که مهمترین این مشکلات را می‌توان به شرح ذیل خلاصه نمود:
۱-نوسانات کاذب قیمت محصولات ناشی از ارتباط نامشخص و نامناسب میان عرضه و تقاضا
۲-عدم امکان مدیریت ریسک و محافظت از نوسانات آتی قیمت
۳-فقدان یک نظام قیمت گذاری شفاف بر پایه تعادل میان عرضه و تقاضا و نیاز بازار
۴-نبود یک سیستم اجرایی و ناظر بر حسن انجام تعهدات طرفین معامله
۵-فقدان یک سیستم جمع آوری، پردازش و تحلیل اطلاعات و آمار تولید، واردات، صادرات و مصرف در جهت اطلاع رسانی به بازار و تصمیم گیری مطلوب
۶-عدم هماهنگی میان بخش‌های تولیدی و بازرگانی در زمینه واردات، صادرات و بازار مصرف

روند پیدایش و تکامل بورس‌های کالا در جهان

بررسی روند پیدایش و تکامل بورس‌های کالا در جهان حاکی از آن است که این‌گونه بازار‌ها در عرصه اقتصاد کشور‌ها از قرن ۱۹ به بعد در پی پاسخ‌گویی به برخی از نیازمندی‌های اقتصادی و در بسیاری موارد رفع برخی تنگنا‌ها و موانع در بازار کالا‌های مختلف بوده است.

در واقع نارسایی‌های بازار‌های سنتی در شکل نوسانات کاذب و عدم شفافیت در کشف قیمت و فقدان تضمین‌های لازم برای معامله‌گران از مهم‌ترین دلایل راه‌اندازی بورس‌های کالایی در کشور‌های جهان بوده است.
در چنین شرایطی وجود بورس‌های کالایی و استفاده از ابزار‌های مشتقه به پدید آمدن یک نظام سازمان‌یافته دادوستد و توزیع کالا‌ها در کشور‌های مختلف منجر شده و راه ورود به بازار‌های جهانی را برای کشور‌ها تسهیل کرده است.
از این‌رو هم‌اکنون صد‌ها بورس‌کالایی مدرن در سراسر جهان دایر است که از قدیمی‌ترین آن‌ها می‌توان به بورس معروف و تجاری شیکاگو (CME) با ۱۷۰ سال سابقه، بورس فلزات لندن (LME) با ۱۳۰ سال سابقه، بورس‌کالای نیویورک (NYMEX)، بورس‌کالای توکیو (TOCOM)، بورس کالای شانگ‌های (SHFE)، بورس کالای هند (MCX) اشاره کرد.

بورس کالا در ایران

نیاز به ایجاد بازاری متشکل و سازمان یافته برای تقابل آزاد عرضه و تقاضا و دستیابی به اثرات مثبت این مهم در اقتصاد تولید و مصرف، دولت و مجلس شورای اسلامی را بر آن داشت تا بستر قانونی لازم جهت تاسیس و راه اندازی بورس‌های کالایی را در ایران فراهم سازند. در این راستا با تصویب بند (ج) ماده (۹۵) قانون برنامه سوم و بند (الف) قانون برنامه چهارم، شورای عالی بورس موظف به تشکیل و گسترش بورس‌های کالایی در ایران شد.
اما بورس کالا در ایران در راستای تحقق اهداف برنامه سوم و چهارم توسعه که مطابق با آن‌ها شورای عالی بورس موظف به راه‌اندازی و گسترش بورس‌های کالایی در ایران شناخته شده بود، تشکیل شد. بورس فلزات در شهریور ۱۳۸۲، به عنوان نخستین بورس کالایی در ایران و بورس کالای کشاورزی در شهریور ۱۳۸۳ آغاز به فعالیت کردند.

به این ترتیب بود که سازمان کارگزاران بورس فلزات تهران در شهریور ماه سال ۸۲ به عنوان اولین بورس کالای کشور فعالیت خود را آغاز کرد و پس از آن نیز سازمان کارگزاران بورس کالای کشاورزی در شهریور ماه سال ۸۳ شروع به فعالیت نمود. با تصویب قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران مصوب ۱۳۸۴/۹/۲۴ و بر طبق ماده ۵۷ این قانون و تبصره آن که مقرر داشته " اموال و دارایی‌های سازمان کارگزاران بورس‌های موجود اعم از منقول و غیر منقول، وجوه نقد، سپرده‌های بانکی و اوراق بهادار، حقوق و تعهدات و سایر دارایی‌ها پس از کسر بدهی‌ها و همچنین وجوه ذخیره گسترش " بورس" در کمیته‌ای مرکب از رئیس " سازمان" نماینده منتخب کارگزاران " بورس" مربوط و نماینده " شورا" احصاء و حسب ضرورت و نیاز بین شرکت سهامی " بورس" مربوط و " سازمان" به ترتیب به عنوان سرمایه و منابع مالی در اختیار تسهیم می‌شود. تصمیمات این کمیته پس از تصویب وزیر امور اقتصاد و دارایی لازم الاجرا می‌باشد.

بر مبنای قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران و با تصویب شورای عالی بورس، شرکت بورس کالای ایران در آذر ۱۳۸۵ با درهم آمیختن بورس فلزات و بورس کالای کشاورزی تشکیل شد و پس از پذیره‌نویسی و برگزاری مجمع عمومی، از مهر ۱۳۸۶ کار خود را زیر نظر سازمان بورس و اوراق بهادار آغاز کرد. گفتنی است ارکان شرکت بورس کالای ایران هم اکنون شامل «مجمع عمومی»، «هیئت مدیره»، «مدیرعامل»، «بازرس/حسابرس» می‌شود.

قرارداد‌هایی که در بورس کالا معامله می‌شوند نیز شامل همه داد و ستد‌ها در بورس کالا در قالب قرارداد‌های استاندارد انجام می‌گیرد. به طور کلی، قرارداد‌های «نقدی»، «سلف»، «نسیه»، «آتی»، «اختیار معامله»، «صلح» و «معاوضه» برای داد و ستد هر کالا وجود دارد.

کارشناس بازار سرمایه با اشاره به معاملات گواهی سپرده کالایی؛
معاملات گواهی سپرده سیمان سبب می‌شود کسانی که به صورت خرد به کالا نیاز دارند، بتوانند دسترسی بیشتری داشته و به آسانی خرید کنند.
کد خبر: ۱۲۴۹۹۵   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۲۳

امروز انجام می‌شود
تالار محصولات صنعتی و معدنی بورس کالا ی ایران امروز سه شنبه ۲۳ شهریور ماه میزبان عرضه ۱۱۰ تن مس مفتول، ۸۰ تن بیلت و اسلب مسی، ۲۱ تن کنسانتره فلزات گرانبها، ۵ کیلوگرم شمش طلا، ۵ هزار تن آهن اسفنجی، ۱۲ هزار تن ورق فولادی، ۱۲۹ هزار تن شمش بلوم و ۴۰ هزار تن تختال C است.
کد خبر: ۱۲۴۹۹۳   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۲۳

امروز انجام می‌شود
تالار محصولات کشاورزی بورس کالا ی ایران روز دوشنبه ۲۲ شهریورماه عرضه ۵۰۰ کیلوگرم زعفران رشته‌ای بریده ممتاز (نگین) و زعفران رشته‌ای درجه ۱ (پوشال مرغوب) سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران را تجربه می‌کند.
کد خبر: ۱۲۴۷۹۵   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۲۲

امروز انواع کالاهای هیدروکربوری در رینگ بین‌الملل بورس انرژی عرضه می‌شوند.
کد خبر: ۱۲۳۹۲۹   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۱۶

یک مقام مسئول، با اشاره به ادعای چالش مهندسی عرضه در بورس کالا گفت: نهاد رگولاتور، باید برای جلوگیری از این اقدام برنامه‌ریزی کند.
کد خبر: ۱۲۳۷۹۹   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۱۵

مدیرعامل سابق بورس انرژی:
مدیر عامل سابق بورس انرژی گفت: قیمت‌گذاری دستوری ضمن از بین بردن شفافیت از بازار کالا و افزایش رانت در بازار‌های مختلف، باعث می‌شود تا سرمایه‌گذار قادر به برنامه‌ریزی برای ورود سرمایه‌های خود به بخش تولید نباشد.
کد خبر: ۱۲۳۳۱۳   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۱۲

دبیر سابق انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان مطرح کرد
اقدام دولت برای عرضه کل سیمان کشور در بورس کالا ، سیاست مهم و منطقی بوده که با این اتفاق قطعاً بازار به تعادل خواهد رسید و قیمت‌های کشف‌شده به‌صورت منطقی و واقعی و در فضای سالم رقابتی، تعیین خواهد شد.
کد خبر: ۱۲۳۰۲۸   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۱۰

سرانجام و با وجود کش و قوس‌های فراوان درمورد اینکه همه بورس تولیدی در کشور در بورس کالا عرضه شود یا خیر، روز گذشته وزرات صمت در ابلاغیه‌ای به روسای سازمان صمت ۳۱ استان اعلام کرد که خرید و فروش سیمان خارج از بورس کالا ممنوع است؛ ابلاغیه‌ای که به نظر می‌رسد مهر ختامی است بر هرج و مرج بازار سیمان.
کد خبر: ۱۲۲۹۹۴   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۱۰

اسد الله کشاورز معاون امور معادن و صنایع معدنی وزارت صمت در ابلاغیه‌ای اعلام کرد که هر گونه خرید و عرضه سیمان خارج از بورس کالا ممنوع است.
کد خبر: ۱۲۲۹۲۲   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۰۹

معامله ۳۹ هزار و ۹۰۰ حلقه تایر خودرو، روز گذشته در بازار فرعی بورس کالا ی ایران به ثبت رسید.
کد خبر: ۱۲۲۸۷۰   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۰۹

هفته آینده انجام می‌شود؛
با اعلام آمادگی و درخواست عرضه بسیاری از شرکت‌های سیمانی، بالغ بر یک میلیون و ۳۰۰ هزار تن سیمان برای روز‌های شنبه و یکشنبه هفته آینده در بورس کالا عرضه می‌شود.
کد خبر: ۱۲۲۱۳۵   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۰۴

امروز انجام می‌شود:
تالار محصولات صنعتی و معدنی بورس کالا ی ایران امروز میزبان عرضه ۱۱۰ هزار و ۴۲۸ تن میلگرد، ۳۳ هزار و ۹۰ تن تیرآهن، ۳ هزار تن ورق گالوانیزه، ۵۰۰ تن ریل آهن و ۴۵۰ تن سبدنبشی است.
کد خبر: ۱۲۲۰۰۶   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۶/۰۳

طی دو روز کاری هفته گذشته رقم خورد؛
در دو روز کاری هفته منتهی به ۲۹ مرداد ماه یک میلیون و ۲۷۹ هزار تن انواع کالا به ارزش بیش از ۵۶ هزار میلیارد ریال در بازار فیزیکی بورس کالا ی ایران مورد دادوستد قرار گرفت.
کد خبر: ۱۲۱۵۴۸   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۳۱

رئیس انجمن صنفی کارفرمایان صنعت سیمان:
در حال حاضر عده‌ای به شدت به روند عرضه سیمان در بورس کالا معترض هستند، شنیده‌ها حاکی از آن است که این افراد پیش از عرضه سیمان در بورس حاضر به خرید مواد مورد نیاز خود از کارخانه نبودند و با معامله با دلالان نوعی فرار مالیاتی انجام می‌دادند.
کد خبر: ۱۲۰۸۷۷   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۲۶

رییس هیئت مدیره انجمن کارفرمایان سیمان
رییس هیئت مدیره انجمن کارفرمایان صنعت سیمان گفت: وضعیت تولید سیمان تغییر چندانی نکرده است، با همان روند گذشته از ۱۴ تیر ما برق برای تولید نداریم و در بهترین حالت سیمان تولید شده ۳۰ درصد ظرفیت است.
کد خبر: ۱۲۰۷۳۳   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۲۵

عضو هیات رئیسه مجلس:
عرضه سیمان در بورس کالا به شفاف سازی و تعادل بخشی به عرضه و تقاضا کمک ویژه‌ای می‌کند؛ بورس باید از تجربیات چندین ساله در حوزه مبادلات کالا‌های مختلف مثل فلزات برای میزبانی از همه شرکت‌های سیمانی استفاده کند.
کد خبر: ۱۲۰۶۲۲   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۲۴

پذیرش پنجاه و ششمین شرکت سیمانی؛
مدیریت پذیرش و بازاریابی شرکت بورس کالا ی ایران با صدور اطلاعیه‌ای از پذیرش کالای سیمان شرکت سیمان هگمتان در بازار اصلی این بورس خبر داد تا شمار شرکت‌های سیمانی پذیرش شده در بورس کالا به ۵۶ شرکت برسد.
کد خبر: ۱۲۰۴۵۴   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۲۳

در گفتگو با یک کارشناس بازار سرمایه مطرح شد:
از دو هفته آینده قرار است سیمان به بورس کالا وارد شود و تمامی کارخانه‌های سیمانی موظف هستند تا محصولات خود را در بورس کالا عرضه کنند. اما عرضه سیمان در بورس کالا چه تاثیری بر نماد‌های سیمانی می‌گذارد؟
کد خبر: ۱۱۹۹۲۷   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۱۹

براساس دستورالعمل تنظیم بازار پسماند؛
شورای رقابت، دستورالعمل «تنظیم بازار پسماند» را با توجه به انحصاری تشخیص دادن بازار پسماند در حوزه جمع‌آوری و دسترسی فعالان صنعت بازیافت به انواع پسماند قابل بازیافت، مصوب کرد که براساس این دستورالعمل، بورس کالا ی ایران به عنوان اصلی‌ترین بستر فروش به شیوه مزایده عمومی مواد قابل بازیافت به طور تفکیک شده و قابل فروش معرفی شده است.
کد خبر: ۱۱۹۸۰۶   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۱۸

تند دسته گفت: اولین قدم برای خرید در بورس کالا دریافت کد بورسی است.
کد خبر: ۱۱۹۱۹۳   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۵/۱۴