رتبه بندی معلمان

 

اقتصاد۲۴- سال‌های اخیر، سال‌های پر خبر و حادثه‌ای برای معلمان ایرانی و جامعه فرهنگیان بوده است.
سال‌هایی که معلمان ایرانی بار‌ها برای درخواست و احقاق حقوق شان ناچار شده اند برای اعتراض سراغ نمایندگان مجلس و وزارتخانه بروند.
یکی از اصلی‌ترین درخواست‌های معلمان در میان درخواست‌های دیگر هم، چون عدالت آموزشی و مسائل حقوق همواره مساله رتبه‌بندی معلمان بوده است که در یکی دو سال اخیر به یکی از پرتکرار‌ترین موضوعات و مسائل در نظام آموزشی کشور تبدیل شده است.

مساله رتبه بندی معلمان و درخواست برای اجرایی شدن این طرح در کنار مواردی هم، چون مساله ترمیم عدالت آموزشی، بهبود شرایط مدارس کشور، رسیدگی به وضعیت کتاب‌های آموزشی و درسی از مهم‌ترین درخواست‌های معلمان بوده است.

معلمان و بحران حقوق و اقتصاد

مساله حقوق پایین معلمان در کشور تقریبا همواره و در همه دهه‌های گذشته مطرح بوده است.
طرح رتبه‌بندی معلمان که در دوران یک دهه اخیر و همزمان با طرح آن ۶ وزیر در وزارتخانه آموزش و پرورش تغییر کرده و دو وزیر و یک سرپرست با وعده اجرایی شدن آن تنها در دولت یازدهم قبول مسئولیت کردند و البته در نهایت نیز با اعلام محسن حاجی میرزایی، وزیر آموزش و پرورش در هیات وزیران به تصویب رسید.
اما ماجرای رتبه بندی معلمان از سال ۱۳۹۰ بود که آغاز شد.
در این سال و در زمان وزارت «حمیدرضا حاجی بابایی» بود که شورای عالی انقلاب فرهنگی سند تحول بنیادین آموزش وپرورش را تصویب کرد.

تصویب سند تحول بنیادین در سال ۹۰ و آغاز یک ماجرای ۱۰ ساله

در فصل هفتم سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، هدف‌های عملیاتی و راهکار‌های این سند مطرح شده بود و در ذیل هدف دهم این سند «ارتقای منزلت اجتماعی و جایگاه حرفه‌ای منابع انسانی با تاکید بر نقش الگویی و جایگاه معلم» و در بخش راهکار دوم نیز به «استقرار نظام سنجش صلاحیت‌های عمومی، تخصصی و حرفه‌ای، تعیین ملاک‌های ارزیابی و ارتقای مرتبه (نظام رتبه‌بندی) علمی و تربیتی معلمان و تقویت انگیزه ارتقای شغلی در آنان بر اساس نظام معیار اسلامی» اشاره شده بود و از آن سند نیز به عنوان راهکار ارتقای جایگاه معلمی یاد می‌شد.

طرح سند تحول بنیادین در وزارت آموزش و پرورش در سال ۹۲ در دولت دهم و هم چنان در وزارت حاج بابایی به مجلس ارائه می‌شود و پس از آن نیز وزیر آموزش و پرورش وقت در تاریخ دوم تیر ۱۳۹۲ از تصویب نظام رتبه‌بندی حرفه‌ای معلمان در هیات وزیران خبر داده و به این ترتیب و از این زمان کار تدوین این رتبه‌بندی آغاز می‌شود.

حاجی‌بابایی، اما بعدتر و در آخرین روز‌های حضورش در وزارت آموزش و پرورش ادعا می‌کند که در سال ۱۳۹۱، جلسه‌ای در مشهد با حضور نمایندگان آموزش و پرورش، کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس و شورای عالی انقلاب فرهنگی برگزار شده و پس از این جلسه نیز مقرر شده است که وظیفه کار تحقیقاتی و نظام بندی رتبه‌بندی معلمان برعهده آموزش و پرورش قرار بگیرد.

این طرح پس از کار تحقیقاتی نخستین، بر اساس ۴ رتبه تنظیم شده بود که این ۴ رتبه نیز شامل مربی معلم، استادیار معلم، دانشیار معلم و استاد معلم تعریف شده بود تا معلم با هر سابقه‌ای که دارد مشابه با هم‌ردیف خود در دانشگاه، حداقل ۸۰ درصد حقوق را دریافت کند.

تغییرات کلیات اولیه طرح رتبه بندی در سال ۱۳۹۲ و دولت روحانی

اما این پایان ماجرا نبود و کمی بعدتر و در حالی که طرح رتبه بندی تمام سال‌های ۹۲ و ۹۳ را معطل باقی مانده بود این بار در روز‌های پایانی سال ۱۳۹۳ بود که بار دیگر و این بار در دولت یازدهم و وزارت «علی اصغر فانی» بار دیگر کلیات نظام رتبه‌بندی معلمان این بار با تغییراتی بسیار بیشتر و پایه ای‌تر در هیات وزیران در قالب قانون مدیریت خدمات کشوری تصویب شد.

درهمان زمان «محمد باقر نوبخت» به عنوان معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور خبر داد که دولت علاوه بر تخصیص کامل اعتبارات مصوب به آموزش و پرورش برای اجرای نظام رتبه‌بندی معلمان در سال ۹۴، مبلغ یک هزار و ۳۵۰ میلیارد تومان و برای سال ۹۵ سه هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان در نظر گرفته است.
در ادامه این روند بود که حدود ۶ ماه پس از این سخنان و در شهریور سال ۹۴، ضوابط رتبه‌بندی حرفه‌ای مشمولان طبقه‌بندی مشاغل معلمان در شورای توسعه مدیریت به تصویب می‌رسد و در دی ماه همان سال و حدود ۳ ماه پس از آن تصویب است که این بار «سید محمد بطحایی» به عنوان معاونت پشتیبانی وزارت اموزش و پرورش در سخنانی راه‌اندازی نظام سنجش صلاحیت حرفه‌ای معلمان را به‌عنوان مبنای اجرای طرح رتبه‌بندی معلمان معرفی می‌کند و آن را پشتوانه اصلی طرح رتبه‌بندی معلمان می‌داند.

معطلی طرح رتبه بندی در سال ۱۳۹۴ و اعتراض معلمان

تا سال ۱۳۹۴ و پس از گذشت حدود ۴ سال از آغاز این روند سرانجام اولین مرحله طرح رتبه‌بندی در حالی اجرا می‌شود که بسیاری از معلمان و فرهنگیان به نوع اجرای آن اعتراض داشته و مدعی می‌شوند که این طرح مشکلات زیادی برای آن‌ها پدید آورده است.

روند اعتراضات و در نهایت حتی حضور خیابانی و مقابل مجلس معلمان چنان گسترده می‌شود و بالا می‌گیرد که در نهایت مسولان آموزش و پرورش اعلام می‌کنند که ان چه در مرحله اول اجرای رتبه بندی معلمان و در قالب مرحله اول طرح رتبه‌بندی اجرا شده است، تنها ۱۰ درصد از اصل طرح بوده است.
هم چنین مسولان وقت وزارت آموزش و پروش که حالا وزارت آن را «فخرالدین احمدی دانش آشتیانی» برعهده داشت، وعده می‌دهند که مرحله دوم طرح رتبه‌بندی معلمان در سال ۹۵ و در ادامه نیز اجرای نظام رتبه‌بندی واقعی معلمان از ابتدای سال ۹۶ اجرایی شود؛ اتفاقی که در نهایت تا ۵ سال بعد نیز رنگ اجرا به خود نمی‌گیرد.

وعده تکراری برای اجرای رتبه بندی که همچنان عملی نشد

عمر وزارت دانش آشتیانی، اما کوتاه بود و یک سال بعد این «سید محمد بطحایی» بود که در شهریور سال ۱۳۹۶ به عنوان وزیر آموزش و پرورش دولت دوازدهم انتخاب شد.
پس از این انتخاب بود که برای باری دیگر اجرای این طرح وارد ادبیات مسولان آموزش و پرورش شد کمی بعدتر یوسف نجفی، معاون حقوقی وزارت آموزش و پرورش خبرداد که پیش‌نویس اولیه لایحه رتبه‌بندی معلمان را برای دولت فرستاده و تا پایان سال ۹۶ طرح رتبه بندی معلمان برای ارسال به مجلس آماده می‌شود.
اما این وعده تا یک سال بعد نیز عمل نشد. به این ترتیب بود که در آبان سال ۹۷ وزارت آموزش‌وپرورش اعلام کرد که لایحه رتبه‌بندی معلمان در کمیسیون تخصصی امور اجتماعی هیات‌دولت تصویب شده و آماده تصویب در هیات‌وزیران است.
در آذر سال ۱۳۹۷ نیز سیدمحمد بطحایی، وزیر وقت آموزش‌وپرورش خبر داد که لایحه رتبه‌بندی معلمان تا دو هفته آینده تعیین‌تکلیف می‌شود.

بحران همیشگی تامین مالی برای رتبه بندی معلمان

اما این وعده‌ها بدون تامین مالی هیچ کدام نمی‌توانست عملی شود و همان بحران قدیمی و همیشگی یعنی بار مالی طرح موجب عدم امکان و اجرای رتبه بندی معلمان بود.
به این ترتیب با همه وعده‌های مکرر رتبه بندی حتی اندکی نیز به اجرا نزدیک نشد و در نهایت بطحایی وزیر دیگری بود که از وزارت آموزش و پرورش رفت و طرح رتبه بندی به تصویب نرسید.
بسیاری از کارشناسان حوزه آموزش، اما معتقد بودند که از دلایل استعفای بطحایی یکی همین مساله رتبه بندی بوده است که این وزیر نیز نتوانست آن را اجرایی کند.

معطلی رتبه بندی تا سال ۱۴۰۰ و اعتراض مجدد فرهنگیان

بعد از استعفای بطحایی بود که، سیدجواد حسینی به عنوان سرپرست وزارت آموزش و پرورش منسوب شد و در اولین اظهارات پس از این انتساب نیز گفت که دولت برای اجرای طرح رتبه بندی معلمان، دو هزار میلیارد تومان بودجه تخصیص داده و این بودجه ابلاغ نیز شده است. در این میان، اما بسیاری از معلمان معترض و کارشناسان آموزش و هم چنین برخی از معلمان این مبلغ را برای اجرای رتبه بندی معلمان کافی نمی‌دانستند.
در نهایت، اما «محسن حاجی میرزایی» به عنوان وزیر آموزش و پرورش که در سال ۱۳۹۸ از مجلس رای اعتماد گرفت بود که از اجرای قطعی این طرح از مهر سال ۱۳۹۸ خبر داد.

اجرایی که هم چنان معلق ماند و به هیچ نتیجه‌ای نرسید

در نهایت نه در سال ۱۳۹۸ و نه در سال ۱۳۹۹ و نه حتی تا پایان دولت دوازدهم طرح رتبه بندی معلمان اجرایی نشد و حسن روحانی در حالی کابینه را تحویل ابراهیم رئیسی می‌داد که هیچ دورنمایی از رتبه بندی معلمان هم چنان وجود نداشت.
دولت ابراهیم رئیسی نیز در اولین چالش جدی خود در دولت به مساله بحران در حوزه آموزش و پرورش برخورد و نخستین وزیر انتخابی وی از مجلس رای نیاورد و به این ترتیب عملا وزارت آموزش و پرورش برای ۳ ماه بدون وزیر باقی ماند.
از این زمان و از سال ۱۴۰۰ و همزمان با رفع برخی از ممنوعیت‌های کرونایی و بازگشت دانش آموزان به مدارس بود که اعتصابات و تجمعات معلمان و فرهنگیان معترض که بیش از یک دهه بود در انتظار رتبه بندی معلمان بود نیز شدت گرفت.

آیا قطار رتبه بندی معلمان به ایستگاه آخر رسیده است؟

معلمانی که برای چندین سال فقط وعده شنیده بودند از نمایندگان مجلس و دولت می‌خواستند که به وضعیت آنان رسیدگی شود و به این ترتیب با شدت گرفتن اعتراضات معلمان بود که کار ویژه‌ای برای «یوسف نوری» به عنوان وزیر آموزش و پرورش تعریف شد.
به این ترتیب یک سال پر خبر و کش و قوس برای جامعه فرهنگیان ایران آغاز شد و طرح رتبه بندی معلمان بار‌ها در راهرو‌های مجلس و کریدور‌های پاستور رفت و آمد تا این که وزیر آموزش و پرورش در مرداد سال ۱۴۰۱ از آغاز رتبه‌بندی معلمان از ۲۶ مردادخبر داده و گفت که «با سازمان برنامه صحبت کردیم تا بخشی از مطالبات معلمان را به صورت علی‌الحساب بپردازیم.»

این وعده توسط نخستین وزیر آموزش و پرورش دولت سیزدهم اکنون در حالی داده می‌شود که وی بار‌ها تصریح کرده است که از ابتدای مهر ماه ۸۰۶ هزار معلم رتبه بندی شده و وضعیت حقوق آنان مشخص خواهد شد.
تا اول مهرماه ۱۴۰۱ حالا کمتر از ۴۰ روز باقی مانده است و باید منتظر ماند و دید آیا قطار رتبه بندی معلمان در نهایت به ایستگاه اخر می‌رسد یا انتظار بیش از ۱۰ سال معلمان ایرانی هم چنان ادامه خواهد داشت.

اصلی‌ترین موارد برای رتبه‌بندی معلمان

بر اساس آن چه که آیین‌نامه تدوین‌شده آموزش و پرورش تصریح کرده است، معیار‌های عمومی هم، چون روحیه جهادی و تحول‌گرایی، رعایت حجاب و پوشش اسلامی، انگیزه معلمی، رفتار احترام‌آمیز با دانش‌آموزان و اولیا، تعهد سازمانی و… با ۳۰۰ امتیاز تأثیر بسیاری در افزایش رتبه معلمان دارد. پس از این موارد نیز شایستگی‌های تخصصی همچون مدرک تحصیلی با حداکثر ۷۵ امتیاز، و پژوهش‌های مرتبط با بهبود عملکرد با حداکثر امتیاز ۳۰، تألیف کتاب و مقاله با حداکثر امتیاز ۲۰ و… قرار می‌گیرد.

رتبه‌ها دارای چه امتیازی هستند؟

بر اساس ملاک‌های موجود در طرح، معلمان در ۵ گروه آموزشیار معلم، مربی معلم، استادیار معلم، دانشیار معلم و استاد معلم طبقه‌بندی خواهند شد که برای دستیابی به هر کدام از این رتبه‌ها به‌جز آموزشیار معلم که تا ۵۰۰ امتیاز را شامل می‌شود برای سایر رتبه‌ها به‌ترتیب حداقل ۵۰۰، ۶۰۰، ۷۵۰ و ۹۰۰ امتیاز لازم است.
همچنین در طرح تصریح شده که وزارت آموزش و پرورش نسبت به طراحی و استقرار سامانه رتبه‌بندی برای دریافت مدارک و مستندات معلمان اقدام کند و اطلاعات دریافت‌شده در این سامانه نیز باید به‌طور شفاف قابل رصد و رویت باشد.

رتبه‌بندی هم مسیر صعودی و هم نزولی دارد

بر اساس قوانین وضع‌شده در قانون رتبه‌بندی معلمان، هر معلمی که امتیازات لازم برای ارتقا به یکی از رتبه‌های قانون را به دست بیاورد، باید هر ۳ سال یک‌بار دوباره طبق ضوابط این آیین‌نامه اجرایی مورد ارزیابی قرار بگیرد و اگر دوباره امتیاز لازم را برای حفظ رتبه کسب نکند، رتبه وی تنزل خواهد یافت و حتی پس از آن باید دوباره دوره بازآموزی در دانشگاه‌های وابسته به آموزش و پرورش را طی کند و حتی اگر این مورد برای بار دیگر تکرار شود، معلمی که این اتفاق برای وی رخ داده است از رسته آموزشی و فرهنگی خارج می‌شود.

نیک نژاد درباره پرداخت پاداش‌ها می‌گوید: تاخیر در پرداخت این پاداش‌ها به ۱۳ الی ۱۴ ماه رسیده است، و آن‌طورکه معلوم شده قرار است در چند نوبت پرداخت کنند.
کد خبر: ۲۱۷۶۵۳   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۹

یک نماینده مجلس:
عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس گفت: حدود ۱۸ هزار معلم خرید خدمات به کلاس‌های درس بدون معلم رفتند، اما این افراد هنوز قرارداد، حقوق و بیمه ندارند. حداقل انتظار این است که آموزش و پرورش وضعیت آن‌ها را تعیین تکلیف کند
کد خبر: ۲۱۷۳۱۶   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۶

وزیر آموزش و پرورش با اشاره به توقف ۳ تا ۵ ساله معلمان در رتبه‌های کسب شده و پس از آن ورود به مرحله جدید رتبه‌بندی درباره چرایی اعمال نشدن رتبه معلمان بازنشسته در حقوق توضیحاتی ارائه کرد.
کد خبر: ۲۱۶۶۵۴   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۱

وزارت آموزش و پرورش اسناد اصلاحی پاداش و مرخصی سال ۱۴۰۱ را خواسته و اعلام کرده به زودی بعد از تخصیص، بخشی از پاداش و مرخصی ذینفعان واریز خواهد شد.
کد خبر: ۲۱۴۷۸۹   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۰۶

پذیرفته شدگان نهایی آزمون دبیری و هنرآموزی پس از تشکیل پرونده و انجام سایر مراحل اداری، موقتا به صورت «پیمانی» تا انتهای سال جاری به استخدام آموزش و پرورش در می‌آیند و تمدید استخدام پیمانی آن‌ها برای سال ۱۴۰۳ و نیز مشمول شدن آن‌ها در نظام رتبه بندی معلمان ، منوط به موفقیت آن‌ها در گذراندن دوره مهارت آموزی و اخذ گواهینامه صلاحیت معلمی است.
کد خبر: ۲۱۳۸۷۲   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۲۹

معاون وزارت آموزش‌وپرورش، گفت: پرونده اعتراضات رتبه‌بندی معلمان تا ۲ ماه آینده بسته می‌شود.
کد خبر: ۲۱۲۲۴۲   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۱۶

دیوان محاسبات بر لزوم تسریع در اعمال قانون رتبه‌بندی در احکام بازنشستگان سال ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ وزارت آموزش و پرورش تاکید کرد.
کد خبر: ۲۱۲۲۱۸   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۱۶

وزیر آموزش و پرورش در حاشیه جلسه هیات دولت، گفت: پرداخت‌های معلمان بر اساس رتبه‌بندی است و این فرایند ادامه دارد و پرداختی‌های جدید بر اساس احکام جدید خواهد بود.
کد خبر: ۲۱۱۷۴۲   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۱۲

معاون آموزش متوسطه وزیر آموزش و پرورش، از واریز معوقات رتبه بندی معلمان ی که نسبت به احکام خود اعتراض داشتند با حقوق شهریورماه خبر داد.
کد خبر: ۲۱۰۴۹۰   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۰۲

وزارت آموزش و پرورش برای اصلاح آیین نامه رتبه بندی از معلمان خواسته است در یک نظر سنجی شرکت کنند.
کد خبر: ۲۱۰۰۲۱   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۲۹

بنا بر اعلام معاون توسعه مدیریت و پشتیبانی سازمان نوسازی توسعه و تجهیز مدارس کشور، نظام رتبه‌بندی صرفا برای آن دسته از کارکنانی که بدوا به صورت «معلم» جذب آموزش و پرورش شده‌اند و اکنون در قسمت اداری مشغول خدمت هستند، قابل اجرا است.
کد خبر: ۲۰۹۲۰۸   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۲۲

رتبه‌ها تغییری کرده‌اند؟
رئیس مرکز برنامه‌ریزی منابع انسانی و امور اداری وزارت آموزش و پرورش گفت: رتبه‌های جدید ۶۳ هزار معلم شاغل و ۵۶ هزار معلم بازنشسته صادر شد، همچنین تا نیمه‌های مهر به طور کامل فرآیند صدور رتبه‌های جدید به اتمام می‌رسد
کد خبر: ۲۰۸۵۴۳   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۱۷

وزیر آموزش و پرورش از الزام معلمان مدارس تیزهوشان و نمونه دولتی به تدریس در مدارس دولتی خبر داد.
کد خبر: ۲۰۷۹۶۸   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۱۲

نتایج اعتراضات معلمان به رتبه‌بندی در این هفته اعلام و احکام جدید بر اساس رتبه‌های اصلاحی افراد صادر شود.
کد خبر: ۲۰۷۲۶۱   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۰۶

وزیر آموزش و پرورش در حاشیه نشست هیات دولت، گفت: رتبه بندی (معلمان) و موضوع صدور احکام جدید مبتنی بر نتایج اعتراضات از هفته آینده آغاز می‌شود و کسانی که اعتراض شان وارد شده است، رتبه شان ارتقاء می‌یابد و رتبه جدید می‌گیرند.
کد خبر: ۲۰۵۶۶۳   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۲۵

مشاور وزیر و مدیر پروژه‌های استخدامی وزارت آموزش و پرورش گفت: امسال آن دسته از بازنشستگان آموزش و پرورش که رتبه سه به بالا دارند برای همکاری و جبران کمبود نیرو در آموزش و پرورش به کار گرفته می‌شوند.
کد خبر: ۲۰۴۱۷۶   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۱۴

یک نماینده مجلس از پرداخت ۴۳۰۰ میلیارد تومان بدهی آموزش و پرورش به صندوق بازنشستگی برای اعمال رتبه بندی در حقوق معلمان بازنشسته سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ خبر داد.
کد خبر: ۲۰۳۱۶۴   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۵/۰۶

وزیر آموزش و پرورش از صدور احکام بازنشستگان فرهنگی سال ۱۴۰۱ با اعمال پاداش و رتبه‌بندی تا چند هفته آینده خبر داد.
کد خبر: ۲۰۱۶۱۲   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۴/۲۴

علی بهادری سخنگوی دولت گفت: میانگین حقوق معلمان از ۱۰.۵ میلیون پس از رتبه‌بندی به ۱۵ میلیون افزایش پیدا کرده است.
کد خبر: ۱۹۸۶۹۷   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۳/۳۰

 طرح رتبه بندی فرهنگیان وارد فاز اجرایی شده، ولی به نظر می‌رسد به رغم کشمکش‌ها و اتفاقات و حواشی رخ داده آنکه در عمل و در فیش حقوقی معلمان منعکس شده نتوانسته است انتظارات آن‌ها را تامین کند.
کد خبر: ۱۹۶۹۰۹   تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۳/۱۴