رتبه بندی معلمان

 

اقتصاد۲۴- سال‌های اخیر، سال‌های پر خبر و حادثه‌ای برای معلمان ایرانی و جامعه فرهنگیان بوده است.
سال‌هایی که معلمان ایرانی بار‌ها برای درخواست و احقاق حقوق شان ناچار شده اند برای اعتراض سراغ نمایندگان مجلس و وزارتخانه بروند.
یکی از اصلی‌ترین درخواست‌های معلمان در میان درخواست‌های دیگر هم، چون عدالت آموزشی و مسائل حقوق همواره مساله رتبه‌بندی معلمان بوده است که در یکی دو سال اخیر به یکی از پرتکرار‌ترین موضوعات و مسائل در نظام آموزشی کشور تبدیل شده است.

مساله رتبه بندی معلمان و درخواست برای اجرایی شدن این طرح در کنار مواردی هم، چون مساله ترمیم عدالت آموزشی، بهبود شرایط مدارس کشور، رسیدگی به وضعیت کتاب‌های آموزشی و درسی از مهم‌ترین درخواست‌های معلمان بوده است.

معلمان و بحران حقوق و اقتصاد

مساله حقوق پایین معلمان در کشور تقریبا همواره و در همه دهه‌های گذشته مطرح بوده است.
طرح رتبه‌بندی معلمان که در دوران یک دهه اخیر و همزمان با طرح آن ۶ وزیر در وزارتخانه آموزش و پرورش تغییر کرده و دو وزیر و یک سرپرست با وعده اجرایی شدن آن تنها در دولت یازدهم قبول مسئولیت کردند و البته در نهایت نیز با اعلام محسن حاجی میرزایی، وزیر آموزش و پرورش در هیات وزیران به تصویب رسید.
اما ماجرای رتبه بندی معلمان از سال ۱۳۹۰ بود که آغاز شد.
در این سال و در زمان وزارت «حمیدرضا حاجی بابایی» بود که شورای عالی انقلاب فرهنگی سند تحول بنیادین آموزش وپرورش را تصویب کرد.

تصویب سند تحول بنیادین در سال ۹۰ و آغاز یک ماجرای ۱۰ ساله

در فصل هفتم سند تحول بنیادین آموزش و پرورش، هدف‌های عملیاتی و راهکار‌های این سند مطرح شده بود و در ذیل هدف دهم این سند «ارتقای منزلت اجتماعی و جایگاه حرفه‌ای منابع انسانی با تاکید بر نقش الگویی و جایگاه معلم» و در بخش راهکار دوم نیز به «استقرار نظام سنجش صلاحیت‌های عمومی، تخصصی و حرفه‌ای، تعیین ملاک‌های ارزیابی و ارتقای مرتبه (نظام رتبه‌بندی) علمی و تربیتی معلمان و تقویت انگیزه ارتقای شغلی در آنان بر اساس نظام معیار اسلامی» اشاره شده بود و از آن سند نیز به عنوان راهکار ارتقای جایگاه معلمی یاد می‌شد.

طرح سند تحول بنیادین در وزارت آموزش و پرورش در سال ۹۲ در دولت دهم و هم چنان در وزارت حاج بابایی به مجلس ارائه می‌شود و پس از آن نیز وزیر آموزش و پرورش وقت در تاریخ دوم تیر ۱۳۹۲ از تصویب نظام رتبه‌بندی حرفه‌ای معلمان در هیات وزیران خبر داده و به این ترتیب و از این زمان کار تدوین این رتبه‌بندی آغاز می‌شود.

حاجی‌بابایی، اما بعدتر و در آخرین روز‌های حضورش در وزارت آموزش و پرورش ادعا می‌کند که در سال ۱۳۹۱، جلسه‌ای در مشهد با حضور نمایندگان آموزش و پرورش، کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس و شورای عالی انقلاب فرهنگی برگزار شده و پس از این جلسه نیز مقرر شده است که وظیفه کار تحقیقاتی و نظام بندی رتبه‌بندی معلمان برعهده آموزش و پرورش قرار بگیرد.

این طرح پس از کار تحقیقاتی نخستین، بر اساس ۴ رتبه تنظیم شده بود که این ۴ رتبه نیز شامل مربی معلم، استادیار معلم، دانشیار معلم و استاد معلم تعریف شده بود تا معلم با هر سابقه‌ای که دارد مشابه با هم‌ردیف خود در دانشگاه، حداقل ۸۰ درصد حقوق را دریافت کند.

تغییرات کلیات اولیه طرح رتبه بندی در سال ۱۳۹۲ و دولت روحانی

اما این پایان ماجرا نبود و کمی بعدتر و در حالی که طرح رتبه بندی تمام سال‌های ۹۲ و ۹۳ را معطل باقی مانده بود این بار در روز‌های پایانی سال ۱۳۹۳ بود که بار دیگر و این بار در دولت یازدهم و وزارت «علی اصغر فانی» بار دیگر کلیات نظام رتبه‌بندی معلمان این بار با تغییراتی بسیار بیشتر و پایه ای‌تر در هیات وزیران در قالب قانون مدیریت خدمات کشوری تصویب شد.

درهمان زمان «محمد باقر نوبخت» به عنوان معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی کشور خبر داد که دولت علاوه بر تخصیص کامل اعتبارات مصوب به آموزش و پرورش برای اجرای نظام رتبه‌بندی معلمان در سال ۹۴، مبلغ یک هزار و ۳۵۰ میلیارد تومان و برای سال ۹۵ سه هزار و ۵۰۰ میلیارد تومان در نظر گرفته است.
در ادامه این روند بود که حدود ۶ ماه پس از این سخنان و در شهریور سال ۹۴، ضوابط رتبه‌بندی حرفه‌ای مشمولان طبقه‌بندی مشاغل معلمان در شورای توسعه مدیریت به تصویب می‌رسد و در دی ماه همان سال و حدود ۳ ماه پس از آن تصویب است که این بار «سید محمد بطحایی» به عنوان معاونت پشتیبانی وزارت اموزش و پرورش در سخنانی راه‌اندازی نظام سنجش صلاحیت حرفه‌ای معلمان را به‌عنوان مبنای اجرای طرح رتبه‌بندی معلمان معرفی می‌کند و آن را پشتوانه اصلی طرح رتبه‌بندی معلمان می‌داند.

معطلی طرح رتبه بندی در سال ۱۳۹۴ و اعتراض معلمان

تا سال ۱۳۹۴ و پس از گذشت حدود ۴ سال از آغاز این روند سرانجام اولین مرحله طرح رتبه‌بندی در حالی اجرا می‌شود که بسیاری از معلمان و فرهنگیان به نوع اجرای آن اعتراض داشته و مدعی می‌شوند که این طرح مشکلات زیادی برای آن‌ها پدید آورده است.

روند اعتراضات و در نهایت حتی حضور خیابانی و مقابل مجلس معلمان چنان گسترده می‌شود و بالا می‌گیرد که در نهایت مسولان آموزش و پرورش اعلام می‌کنند که ان چه در مرحله اول اجرای رتبه بندی معلمان و در قالب مرحله اول طرح رتبه‌بندی اجرا شده است، تنها ۱۰ درصد از اصل طرح بوده است.
هم چنین مسولان وقت وزارت آموزش و پروش که حالا وزارت آن را «فخرالدین احمدی دانش آشتیانی» برعهده داشت، وعده می‌دهند که مرحله دوم طرح رتبه‌بندی معلمان در سال ۹۵ و در ادامه نیز اجرای نظام رتبه‌بندی واقعی معلمان از ابتدای سال ۹۶ اجرایی شود؛ اتفاقی که در نهایت تا ۵ سال بعد نیز رنگ اجرا به خود نمی‌گیرد.

وعده تکراری برای اجرای رتبه بندی که همچنان عملی نشد

عمر وزارت دانش آشتیانی، اما کوتاه بود و یک سال بعد این «سید محمد بطحایی» بود که در شهریور سال ۱۳۹۶ به عنوان وزیر آموزش و پرورش دولت دوازدهم انتخاب شد.
پس از این انتخاب بود که برای باری دیگر اجرای این طرح وارد ادبیات مسولان آموزش و پرورش شد کمی بعدتر یوسف نجفی، معاون حقوقی وزارت آموزش و پرورش خبرداد که پیش‌نویس اولیه لایحه رتبه‌بندی معلمان را برای دولت فرستاده و تا پایان سال ۹۶ طرح رتبه بندی معلمان برای ارسال به مجلس آماده می‌شود.
اما این وعده تا یک سال بعد نیز عمل نشد. به این ترتیب بود که در آبان سال ۹۷ وزارت آموزش‌وپرورش اعلام کرد که لایحه رتبه‌بندی معلمان در کمیسیون تخصصی امور اجتماعی هیات‌دولت تصویب شده و آماده تصویب در هیات‌وزیران است.
در آذر سال ۱۳۹۷ نیز سیدمحمد بطحایی، وزیر وقت آموزش‌وپرورش خبر داد که لایحه رتبه‌بندی معلمان تا دو هفته آینده تعیین‌تکلیف می‌شود.

بحران همیشگی تامین مالی برای رتبه بندی معلمان

اما این وعده‌ها بدون تامین مالی هیچ کدام نمی‌توانست عملی شود و همان بحران قدیمی و همیشگی یعنی بار مالی طرح موجب عدم امکان و اجرای رتبه بندی معلمان بود.
به این ترتیب با همه وعده‌های مکرر رتبه بندی حتی اندکی نیز به اجرا نزدیک نشد و در نهایت بطحایی وزیر دیگری بود که از وزارت آموزش و پرورش رفت و طرح رتبه بندی به تصویب نرسید.
بسیاری از کارشناسان حوزه آموزش، اما معتقد بودند که از دلایل استعفای بطحایی یکی همین مساله رتبه بندی بوده است که این وزیر نیز نتوانست آن را اجرایی کند.

معطلی رتبه بندی تا سال ۱۴۰۰ و اعتراض مجدد فرهنگیان

بعد از استعفای بطحایی بود که، سیدجواد حسینی به عنوان سرپرست وزارت آموزش و پرورش منسوب شد و در اولین اظهارات پس از این انتساب نیز گفت که دولت برای اجرای طرح رتبه بندی معلمان، دو هزار میلیارد تومان بودجه تخصیص داده و این بودجه ابلاغ نیز شده است. در این میان، اما بسیاری از معلمان معترض و کارشناسان آموزش و هم چنین برخی از معلمان این مبلغ را برای اجرای رتبه بندی معلمان کافی نمی‌دانستند.
در نهایت، اما «محسن حاجی میرزایی» به عنوان وزیر آموزش و پرورش که در سال ۱۳۹۸ از مجلس رای اعتماد گرفت بود که از اجرای قطعی این طرح از مهر سال ۱۳۹۸ خبر داد.

اجرایی که هم چنان معلق ماند و به هیچ نتیجه‌ای نرسید

در نهایت نه در سال ۱۳۹۸ و نه در سال ۱۳۹۹ و نه حتی تا پایان دولت دوازدهم طرح رتبه بندی معلمان اجرایی نشد و حسن روحانی در حالی کابینه را تحویل ابراهیم رئیسی می‌داد که هیچ دورنمایی از رتبه بندی معلمان هم چنان وجود نداشت.
دولت ابراهیم رئیسی نیز در اولین چالش جدی خود در دولت به مساله بحران در حوزه آموزش و پرورش برخورد و نخستین وزیر انتخابی وی از مجلس رای نیاورد و به این ترتیب عملا وزارت آموزش و پرورش برای ۳ ماه بدون وزیر باقی ماند.
از این زمان و از سال ۱۴۰۰ و همزمان با رفع برخی از ممنوعیت‌های کرونایی و بازگشت دانش آموزان به مدارس بود که اعتصابات و تجمعات معلمان و فرهنگیان معترض که بیش از یک دهه بود در انتظار رتبه بندی معلمان بود نیز شدت گرفت.

آیا قطار رتبه بندی معلمان به ایستگاه آخر رسیده است؟

معلمانی که برای چندین سال فقط وعده شنیده بودند از نمایندگان مجلس و دولت می‌خواستند که به وضعیت آنان رسیدگی شود و به این ترتیب با شدت گرفتن اعتراضات معلمان بود که کار ویژه‌ای برای «یوسف نوری» به عنوان وزیر آموزش و پرورش تعریف شد.
به این ترتیب یک سال پر خبر و کش و قوس برای جامعه فرهنگیان ایران آغاز شد و طرح رتبه بندی معلمان بار‌ها در راهرو‌های مجلس و کریدور‌های پاستور رفت و آمد تا این که وزیر آموزش و پرورش در مرداد سال ۱۴۰۱ از آغاز رتبه‌بندی معلمان از ۲۶ مردادخبر داده و گفت که «با سازمان برنامه صحبت کردیم تا بخشی از مطالبات معلمان را به صورت علی‌الحساب بپردازیم.»

این وعده توسط نخستین وزیر آموزش و پرورش دولت سیزدهم اکنون در حالی داده می‌شود که وی بار‌ها تصریح کرده است که از ابتدای مهر ماه ۸۰۶ هزار معلم رتبه بندی شده و وضعیت حقوق آنان مشخص خواهد شد.
تا اول مهرماه ۱۴۰۱ حالا کمتر از ۴۰ روز باقی مانده است و باید منتظر ماند و دید آیا قطار رتبه بندی معلمان در نهایت به ایستگاه اخر می‌رسد یا انتظار بیش از ۱۰ سال معلمان ایرانی هم چنان ادامه خواهد داشت.

اصلی‌ترین موارد برای رتبه‌بندی معلمان

بر اساس آن چه که آیین‌نامه تدوین‌شده آموزش و پرورش تصریح کرده است، معیار‌های عمومی هم، چون روحیه جهادی و تحول‌گرایی، رعایت حجاب و پوشش اسلامی، انگیزه معلمی، رفتار احترام‌آمیز با دانش‌آموزان و اولیا، تعهد سازمانی و… با ۳۰۰ امتیاز تأثیر بسیاری در افزایش رتبه معلمان دارد. پس از این موارد نیز شایستگی‌های تخصصی همچون مدرک تحصیلی با حداکثر ۷۵ امتیاز، و پژوهش‌های مرتبط با بهبود عملکرد با حداکثر امتیاز ۳۰، تألیف کتاب و مقاله با حداکثر امتیاز ۲۰ و… قرار می‌گیرد.

رتبه‌ها دارای چه امتیازی هستند؟

بر اساس ملاک‌های موجود در طرح، معلمان در ۵ گروه آموزشیار معلم، مربی معلم، استادیار معلم، دانشیار معلم و استاد معلم طبقه‌بندی خواهند شد که برای دستیابی به هر کدام از این رتبه‌ها به‌جز آموزشیار معلم که تا ۵۰۰ امتیاز را شامل می‌شود برای سایر رتبه‌ها به‌ترتیب حداقل ۵۰۰، ۶۰۰، ۷۵۰ و ۹۰۰ امتیاز لازم است.
همچنین در طرح تصریح شده که وزارت آموزش و پرورش نسبت به طراحی و استقرار سامانه رتبه‌بندی برای دریافت مدارک و مستندات معلمان اقدام کند و اطلاعات دریافت‌شده در این سامانه نیز باید به‌طور شفاف قابل رصد و رویت باشد.

رتبه‌بندی هم مسیر صعودی و هم نزولی دارد

بر اساس قوانین وضع‌شده در قانون رتبه‌بندی معلمان، هر معلمی که امتیازات لازم برای ارتقا به یکی از رتبه‌های قانون را به دست بیاورد، باید هر ۳ سال یک‌بار دوباره طبق ضوابط این آیین‌نامه اجرایی مورد ارزیابی قرار بگیرد و اگر دوباره امتیاز لازم را برای حفظ رتبه کسب نکند، رتبه وی تنزل خواهد یافت و حتی پس از آن باید دوباره دوره بازآموزی در دانشگاه‌های وابسته به آموزش و پرورش را طی کند و حتی اگر این مورد برای بار دیگر تکرار شود، معلمی که این اتفاق برای وی رخ داده است از رسته آموزشی و فرهنگی خارج می‌شود.

اصلاحات آیین‌نامه اجرایی قانون نظام رتبه بندی معلمان ابلاغ شد و گفته می‌شود ۸۰۶ هزار معلم مشمول رتبه‌بندی خواهند شد.
کد خبر: ۱۶۶۱۲۱   تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۲۲

معاون اول رئیس‌جمهور مصوبه مربوط به اصلاح آیین‌نامه اجرایی قانون نظام رتبه‌بندی معلمان را امضا و ابلاغ کرد.
کد خبر: ۱۶۶۰۳۴   تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۲۱

معاون اول رئیس‌جمهور مصوبه مربوط به اصلاح آیین‌نامه اجرایی قانون نظام رتبه‌ بندی معلمان را امضا و ابلاغ کرد.
کد خبر: ۱۶۵۹۸۱   تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۲۰

نماینده مردم بردسیر و سیرجان در مجلس شورای اسلامی گفت: طرح رتبه بندی معلمان با پیگیری‌های مجلس و همکاری دولت قطعی و وارد فاز اجرایی شده است.
کد خبر: ۱۶۵۷۰۵   تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۱۷

«کارگروه اجرایی رتبه‌بندی معلمان» با صدور اطلاعیه شمار یک خود از آغاز به کار رسمی «میز کار رتبه بندی معلمان » (ناظر ستادی) خبر داد.
کد خبر: ۱۶۵۶۳۶   تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۱۶

وزیر آموزش و پرورش خبر داده است که ایراد آیین‌نامه رتبه‌بندی معلمان رفع شد و روند اجرایی نظام رتبه‌بندی معلمان شروع شده است.
کد خبر: ۱۶۵۶۰۲   تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۱۵

یکی از سختگیری‌های طرح رتبه بندی معلمان ، افزایش حداقل امتیازات لازم برای کسب هر رتبه است، زیرا امتیازات به حدی زیاد شده که عملاً می‌توان گفت معلمان از کسب رتبه ۴ و ۵ ناامید می‌شوند. حتی اگر بتوانند امتیاز لازم را کسب کنند باید به هیات‌های ممیزه مرکزی مستقر در وزارتخانه مراجعه کنند تا شاید این رتبه بگیرند که خب تقریباً می‌توان گفت که محال شده است.
کد خبر: ۱۶۵۵۶۱   تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۱۵

یک نماینده مجلس خبر داد
عضو کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری در مجلس گفت: هر زمان که دولت رتبه‌بندی معلمان را اجرا کند، باید بداند که تاریخ شروع رتبه‌بندی معلمان از شهریور سال ۱۴۰۰ است و از آن زمان باید اعمال شود.
کد خبر: ۱۶۵۳۵۵   تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۱۲

سخنگوی کمیسیون آموزش، تحقیقات و فناوری مجلس از آماده شدن آیین نامه اجرایی رتبه بندی معلمان خبر داد و گفت: وزیر آموزش و پرورش در جلسه امروز کمیسیون با اعلام این خبر بیان کردند که قرار است این طرح ابتدا در مراکز استان‌ها اجرایی شود.
کد خبر: ۱۶۵۲۸۵   تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۱۱

قانون نظام رتبه بندی معلمان که حدود ۱۰ سال در پیچ‌وخم‌های اداری و قانونی جامانده بود، در نهایت پس از طی مراحل مربوطه و ابلاغ آیین‌نامه اجرایی‌اش در دوازدهم تیرماه سال جاری، در شرف اجراست و به گفته وزیر آموزش و پرورش، قرار است از مهرماه احکام جدید برای معلمان صادر شود.
کد خبر: ۱۶۵۰۱۶   تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۰۹

رییس کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه، طرح رتبه‌بندی معلمان از ۳۱ شهریور ماه باید از سوی دولت اجرایی شود، تصریح کرد: بر این اساس و با توجه به بودجه ۳۸ میلیاردی تامین شده، حقوق معلمان بین یک میلیون و ۷۰۰ هزار تا پنج میلیون تومان افزایش می‌یابد.
کد خبر: ۱۶۴۹۲۶   تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۰۸

وزیر آموزش و پرورش در نهاوند اعلام کرده است: قرار است یکی از ایراد‌های قانون رتبه‌بندی رفع، و یکشنبه هفته آینده نتیجه گیری و نهایی شود.
کد خبر: ۱۶۴۸۳۸   تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۰۷

سخنگوی دولت گفت: ایرادات مجلس شورای اسلامی درخصوص رتبه‌بندی معلمان بررسی شد بخشی اصلاح شد و بخشی هم به کمیسیون بازگشت.
کد خبر: ۱۶۴۶۹۳   تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۰۵

وزیر آموزش و پرورش در بازدید از نمایشگاه هم‌افزایی مدیریت ایران با اعلام اینکه تلاش می‌شود آیین‌نامه رتبه‌بندی معلمان در هفته جاری نهایی شود، از اجرای رتبه‌بندی از ۳۱ شهریور امسال (۱۴۰۰) خبر داد.
کد خبر: ۱۶۴۶۹۲   تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۰۵

وزیر آموزش و پرورش گفت: در طی نامه ای هیأت تطبیق قوانین مجلس ایرادات وارده به رتبه بندی معلمان را به دولت خبر داد.
کد خبر: ۱۶۴۵۲۱   تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۰۳

رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: درخواست ما از وزیر آموزش و پرورش این است که با تسریع زمانی طرح رتبه بندی معلمان را اجرایی کند.
کد خبر: ۱۶۴۴۹۱   تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۰۳

طبق اعلام وزارت آموزش و پروروش، نظام رتبه‌ بندی معلمان به ایستگاه آخر نزدیک می‌شود و قرار است احکام معلمان از ۳۱ شهریورماه جاری صادر شود؛ هرچند اجرای قانون از شهریور ۱۴۰۰ تعیین شده و پرداخت معوقات یک ساله آن نیز باید از سوی دولت انجام شود.
کد خبر: ۱۶۴۳۳۵   تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۰۲

عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی گفت: آخرین خبری که در خصوص رتبه بندی معلمان داریم این است که در نوبت تصویب و ابلاغ دولت قرار دارد.
کد خبر: ۱۶۴۰۰۲   تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۴/۲۹

حجت الاسلام جواد نیک‌بین، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس گفت: دولت با تاخیر در خصوص رتبه‌بندی معلمان عمل می‌کند. آیین‌نامه اجرایی رتبه‌بندی معلمان باعث می‌شود بیش از ۴۰۰ هزار نفر از معلمان از این رتبه‌بندی حذف شوند.
کد خبر: ۱۶۳۸۴۰   تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۴/۲۸

طرح رتبه بندی معلمان که سال‌های زیادی از طرح آن می‌گذرد، با وجود ایراداتی که بعضی از کارشناسان به آن وارد کرده اند بیش از همیشه به اجرا نزدیک شده است.
کد خبر: ۱۶۳۷۵۹   تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۴/۲۷