تاریخ انتشار: ۰۹:۵۸ - ۲۶ خرداد ۱۳۹۸

توزیع ناعادلانه ثروت

وحید شقاقی‌شهری*
اقتصاد24 - توزیع نابرابر درآمدها و افزایش شکاف طبقاتی طی یک سال گذشته ضریب جینی را در مرز هشدار قرار داده و پیش‌بینی‌ها را به سمت افزایش نابرابری در بین اقشار و گروه‌های جامعه هدایت کرده است‌.
بخش اعظم نابرابری در توزیع درآمد و افزایش شکاف طبقاتی، ریشه در بحران‌های شدید ارزی دارد‌ همانند آنچه در فاصله سال‌های ۹۰ تا ۹۱ و همچنین سال ۹۷ در اقتصاد بروز کرد و به تشدید وضعیت نابرابری در میان گروه‌های جامعه منجر شد‌. به نظر می‌رسد آنچه اقتصاد ایران از آن رنج می‌برد، فقدان ابزار کارآمد به منظور بازتوزیع عادلانه درآمدهاست‌ در حالی که سیاست‌های کشورهای توسعه‌یافته متکی به اخذ مالیات به منظور بازتوزیع ثروت است، اما در ایران هنوز گام مثبتی در جهت تکمیل پایه‌های مالیاتی برداشته نشده است که این موضوع نفس نظام مالیاتی را به شماره انداخته است‌. غفلت‌ورزی از نظام مالیاتی به عنوان یکی از ابزارهای کارآمد بازتوزیع ثروت، توده مردم را به نفع ثروتمندان فقیرتر کرده و این نظام اقتصادی را به خدمت گروه‌های غنی درآورده است‌. در کنار نظام مالیاتی، نظام یارانه‌ای نیز نه تنها هیچ‌گاه به نفع گروه‌های کم‌برخوردار سیاستگذاری نشده است بلکه منافع حاصل از آن را به سمت گروه‌های ثروتمند هدایت می‌کند‌. آمارها نشان می‌دهند بخش اعظمی از ۹۰۰ هزار میلیارد تومان یارانه‌ای که در بخش انرژی پرداخت می‌شود، نصیب گروه‌های ثروتمندی می‌شود که از نعمت بنگاه‌های تولیدی، خودرو و مسکن برخوردار هستند و قادر به استفاده از سهم بالایی از یارانه‌های انرژی می‌شوند‌. بر این اساس به نظر می‌رسد ۶۰ درصد نظام یارانه‌ای کشور در اختیار تنها ۱۰ درصد از افراد جامعه قرار دارد‌. این در حالی است که اگر نظام مالیاتی و یارانه‌ای کشور به سمت هدف مشخصی هدایت شوند می‌توان این امکان را فراهم کرد که از طریق بازتوزیع مالیات‌های اخذ شده و اصلاح نظام یارانه‌ای به نفع گروه‌های کم‌درآمد، به توزیع برابر درآمدها دست زد‌.

اما در کنار این دو، در اختیار قرار داشتن ۷۰ درصد سپرده‌های بانکی نزد ۱ درصد از افراد حقیقی و حقوقی جامعه از این واقعیت مهم پرده برمی‌دارد که نظام بانکی نیز در خدمت گروه‌های ثروتمند قرار دارد و سیاستگذاری در این خصوص نیز به نفع گروه‌های بالای درآمدی است‌.

بر این اساس به نظر می‌رسد سه نظام مالیاتی، یارانه‌ای و بانکی که نقش کلیدی در اقتصاد بر عهده دارند مختل هستند و به یکی از چالش‌های اساسی اقتصاد ایران تبدیل شده‌اند‌.
تجربه نیز نشان می‌دهد در نظام‌های اقتصادی‌ای که با بحران‌های شدید ارزی دست و پنجه نرم می‌کنند، اختلال در این سه نظام کلیدی بر ثروت ثروتمندان می‌افزاید و وضعیت اقتصادی توده‌های مردمی را بدتر می‌کند‌.

در توضیح این موضوع باید گفت افزایش نرخ ارز ارزش دارایی‌های گروه‌های ثروتمند جامعه را بیشتر می‌کند و به کاهش سطح اجتماعی توده‌های مردمی که از دارایی‌های اندکی برخوردارند منجر می‌شود‌.
اما با وجود اختلالات گسترده‌ای که در نظام‌های مالیاتی، یارانه‌ای و بانکی به چشم می‌خورد، توزیع رانت‌های عظیم ارزی طی یک سال گذشته نیز خود مزیدی بر علت شد و توانست با هدایت ارزهای دولتی به سمت گروه‌های خاص، توده‌های مردمی را فقیرتر و نابرابری را تشدید کند‌.

بر این اساس یکی از مهم‌ترین موضوعاتی که سیاستگذار باید توجه ویژه‌ای نسبت به آن داشته باشد، اصلاح این سه نظام اقتصادی است، در غیر این صورت اختلال موجود در این سه نظام اقتصادی به تمرکز ثروت به نفع ثروتمندان منجر می‌شود و با افزایش فاصله طبقاتی در جامعه، بسترساز رشد ضریب جینی در اقتصاد می‌شود‌.

* اقتصاددان

منبع: روزنامه جهان صنعت
ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

قیمت ساعت اپل، سامسونگ و شیائومی امروز + جدول

قیمت سکه و طلا امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت لیر ترکیه امروز در بازار + جزئیات

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

قیمت انواع گوشی موبایل اپل امروز + جدول

قیمت سکه و طلا امروز چهارشنبه ۸ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

وضعیت هواشناسی امروز

قیمت دینار عراق امروز در بازار + جزئیات

قیمت سکه پارسیان امروز چهارشنبه ۸ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت انواع زعفران + جدول

قیمت خودرو‌های ایران خودرو امروز چهارشنبه ۸ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت خودرو‌های سایپا امروز چهارشنبه ۸ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

عکس/ طرفداری شیلا خداداد از تتلو!

قیمت دلار و یورو امروز چهارشنبه ۸ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت خودرو‌های ایران خودرو امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت دلار و یورو امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت خودرو‌های سایپا امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

پیش بینی یک کارشناس از قیمت مسکن تا پایان خرداد

پیش بینی قیمت طلا و سکه ۹ فروردین ۱۴۰۳

سیزده بدر امسال بارانی است؟

خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

فیلم/ تصاویری زیبا از دریاچه پرآب ارومیه

اینفوگرافی/ بهترین گلزنان تاریخ تیم ملی

بهروز محبی: قیمت واقعی دلار از نرخ نیمایی هم پایین‌تر است

خواص سقز که نمی‌دانستید

ماجرای رأی لحظه آخری احمدی‌نژاد بعد از عمل جراحی پلک

تاجگردون: ۱۴۰۳ سال خیلی سختیست

عکس/ جواد عزتی در پشت‌صحنه زخم کاری ۳

خبر فوری شورای نگهبان درباره لایحه عفاف و حجاب

مالیات ارزش افزوده ۱۰ درصدی ابلاغ شد

آخرین آمار شمار کشته‌های تصادفات نوروزی

قیمت دینار عراق امروز + جزئیات

قیمت لیر ترکیه امروز + جزئیات

نرخ جریمه‌های رانندگی ۵ برابر می‌شود

دیدار اسماعیل هنیه با محمدباقر قالیباف

قیمت محصولات ایران‌خودرو پنج‌شنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳

اینفوگرافی/ کدام آقازاده‌ها تا امروز محاکمه شده‌اند؟

پسر آیت‌الله علم‌الهدی: ارتباطی با هولدینگ گردشگری ندارم

آغاز فروش بلیت قطارهای نیمه دوم فروردین

آخرین وضعیت جاده‌های کشور

فیلم/ ریزش سنگ در محور سیاه بیشه جاده چالوس

فیلم/ رپ خواندن حمید صفت در سریال اژدهای هفت سر

عکس خانوادگی مهلقا باقری برای نوروز

فیلم/ تصاویری باور نکردنی از رسول خادم

فیلم/ واکنش جالب سحر دولت‌شاهی به شنیدن واژه خیانت

هشدار به مردم درباره آگهی‌های جعلی فروش مسکن

مرعشی: اگر قرار بود رئیسی و قالیباف رئیس دو قوه شوند، چرا آن‌ها را جابه‌جا گذاشتید؟

واریز یارانه نقدی فروردین با افزایش ۱۵ درصدی

فیلم/ چرا اعتراضات سیاسی در اکباتان متفاوت بود؟

تاریخ ازدواج پژمان جمشیدی مشخص شد

خودروی محبوب ایرانی‌ها نسل عوض کرد

دهه هشتادی‌ها در بازار فروش اعضای بدن

کوچک‌شدن طبقه متوسط؛ مهم‌ترین تغییر اجتماعی سال ۱۴۰۲

مهم‌ترین نکاتی که باید در انتخاب یک بروکر به آن‌ها دقت کنید

قیمت جدید طلا ۹ فروردین ۱۴۰۳

آزمون شیائومی برای شکست بازار پرترافیک خودرو

اقتصاد ایران برنامه‌ای برای ارتقای زیرساخت‌ها ندارد

پیش‌بینی وضعیت اقتصادی کشور در سال پیش‌رو

جنگ کوریدور‌ها در خاورمیانه

رقابت در صدر جدول لیگ یک جذاب‌تر شد

صمیمیت عجیب الناز شاکردوست و سروش صحت

فیلم/ کل کل امیرعلی نبویان و رامبد جوان سر سنگ کاغذ قیچی

فیلم/ رقص و آواز دختران در تلویزیون

وضعیت هواشناسی امروز

پیش‌بینی یک اقتصاددان از نرخ ارز در پایان سال ۱۴۰۳

مصرف بنزین دوباره اوج گرفت

آیا اسرائیل به قطع‌نامه آتش‌بس تن می‌دهد؟

چالش‌های بزرگ صداوسیما در جذب مخاطب

کاهش ۶ درصدی ماموریت‌های اورژانس در نوروز امسال

مشکلات اقتصاد ایران چیست؟

فیلم/ نیوشا ضیغمی: یک زلزله هشت ریشتری زندگی ام را ویران کرد