تاریخ انتشار: ۱۰:۰۳ - ۰۶ مهر ۱۳۹۸
بررسی ویژگی‌های اصلی بودجه 99

بودجه غلتان می‌شود

با صدور فرمان اصلاح ساختار بودجه از سوی رهبر معظم انقلاب در آذر ماه سال گذشته، بسترهای تحقق یکی از آرزوهای دیرینه نظام اقتصادی کشور که همانا قطع بند ناف بودجه از نفت است، فراهم شده است. برهمین اساس در نخستین گام بودجه سال‌جاری با وجود طی کردن تمام مراحل قانونی دستخوش تغییراتی شد و سقف فروش نفت در آن به 300 هزار بشکه در روز کاهش یافت. اما این سرآغاز تحول بودجه است، چرا که بودجه سال 1399 به‌عنوان نخستین بودجه دوسالانه با شکل و شمایلی متفاوت از گذشته مراحل نهایی تدوین خود را می‌گذراند. بدین ترتیب در نشست اول مهرماه شورای اقتصاد بخشنامه بودجه سال آینده به تصویب رسید و با بازگشت رئیس جمهوری از سفر نیویورک به احتمال زیاد امروز ابلاغ خواهد شد.
لایحه بودجه
اقتصاد24- در کنار وابستگی سفر به درآمدهای نفتی بودجه‌ای که برای سال آینده در دست تدوین است دو ویژگی اساسی دارد؛ نخستین ویژگی برنامه محور بودن بودجه است. درحالی که بودجه‌های سنواتی گذشته حدود هزار ردیف اعتباری برای دستگاه‌های مختلف داشت، بودجه سال آینده با رویکرد برنامه محوری تدوین می‌شود و در ذیل آن برنامه‌های کوتاه مدت و میان مدت هدفگذاری می‌شود.

بنابراین درواقع این اهداف است که اعتبار می‌گیرد نه دستگاه‌های اجرایی. درهمین راستا، محمدباقر نوبخت رئیس سازمان برنامه و بودجه نیز از تغییر شکل بودجه خبر داده است که درآن هزار ردیف بودجه به 100 ردیف اصلی برای دستگاه‌های سیاستگذار و مابقی برای دستگاه‌های مجری تقسیم می‌شود. پس از تدوین بودجه نیز این بودجه دستگاه‌های سیاستگذار است که برای تصویب به مجلس می‌رود؛ با وجود این بودجه دستگاه‌های مجری نیز پیوست بودجه به مجلس می‌رود.

دومین ویژگی مهم بودجه سال آینده دوسالانه بودن و بر مبنای عملیاتی بودن آن است. بدین ترتیب بودجه سال آینده برای سال‌های 1399 و 1400 به مجلس می‌رود و مجلس بودجه سال نخست آن را به تصویب می‌رساند و درخصوص بودجه سال 1400 نیز اطلاعات اصلی و اساسی را دریافت می‌کند.

علاوه بر این، طبق ماده 7 قانون برنامه ششم توسعه باید تا پایان این برنامه بودجه تمام دستگاه‌ها بر مبنای عملکرد تدوین شود که از سال 1392 بتدریج این موضوع در دستور کار قرار گرفته و در سال آینده تکمیل می‌شود. بدین ترتیب بودجه از سال آینده در قالب بودجه «غلتان» تدوین و به تصویب مجلس می‌رسد. با توجه به اینکه بودجه‌ریزی بر مبنای عملکرد انجام می‌شود دوسالانه بدون آن کمک می‌کند تا دستگاه‌ها در تحقق اهداف پیش‌بینی شده که به طور عمده بیش از یکسال طول می‌کشد، موفق‌تر باشند.

اکثر کشورها بودجه چندسالانه دارند


درحالی که در ایران قرار است از سال آینده بودجه دوسالانه را تجربه کنیم، بررسی سایر کشورها نشان می‌دهد که اکثر کشورهای دنیا بودجه‌های چندسالانه دارند هرچه کشورها توسعه یافته‌تر می‌شوند بر تعداد سال‌های بودجه افزوده می‌شود به طوری که امریکا بودجه‌های خود را پنج سالانه تدوین می‌کند. همچنین اغلب کشورهای اروپایی بودجه‌های سه سالانه دارند و در کشورهای آسیایی نیز بودجه‌های دوسالانه را تجربه کرده‌اند.

 

اما از آنجا که برنامه‌ها و اهداف در کشور ما انعطاف زیادی ندارد تصویب بودجه‌های بلندمدت به‌دلیل تغییرات احتمالی با ریسک بالایی همراه است و به همین دلیل بودجه دوسالانه برای آن درنظر گرفته شده است، چرا که در بودجه دوسالانه که بودجه اصلی (سال اول) به تصویب کامل می‌رسد و بودجه سال دوم به‌صورت کلیات مورد بررسی قرار می‌گیرد امکان تغییر بودجه سال دوم همچنان وجود دارد. بدین ترتیب در سال آینده بودجه برای سال‌های 1399 و 1400 و در سال آینده بودجه برای سال‌های 1400 تا 1401 تدوین می‌شود.

یارانه‌ای که 4 برابر بودجه است



محمد فیضی
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلسشرایط اقتصادی کشور که در یکسال اخیر با تشدید تحریم‌ها تغییر زیادی پیدا کرده است تمام سیاستگذاران و برنامه ریزان کشور را به این نتیجه رسانده است که باید درآمدهای نفتی از بودجه حذف شود. برهمین اساس باید سایر بخش‌هایی که توانایی درآمدزایی دارند بتدریج جای نفت را در بودجه بگیرد.
هم‌اکنون الزام و ضرورت این است که دولت باید به‌سمت سیاست انقباضی حرکت کند و درهمین راستا باید ضمن اینکه دولت از مخارج خود می‌کاهد زمینه افزایش درآمد از مالیات نیز فراهم شود. البته این بدان معنا نیست که نرخ‌های مالیاتی افزایش یابد و به تولیدکنندگان فشار وارد شود، بلکه می‌توان با تغییر ساختارهای مالیاتی مشارکت عمومی برای پرداخت مالیات را افزایش داد. درکنار آن بحث فرارهای مالیاتی و معافیت‌های مالیاتی نیز مطرح است که ساماندهی آن سهم بالایی در رشد درآمدهای دولت در بودجه دارد. هرچند می‌توان از طریق الزام قانونی بسترهای رشد درآمدهای مالیاتی را فراهم کرد اما از آن مهمتر ایجاد یک فرهنگ مالیاتی است. نکته دیگری که در بودجه بدون نفت اهمیت دارد ساماندهی پروژه‌های عمرانی و توسعه‌ای کشور است به طوری که هیچ پروژه‌ای بدون اولویت‌بندی و مطالعه اقتصادی آغاز نشود.
علاوه براین ساماندهی یارانه‌های آشکار و پنهان که سالانه حدود 900 هزار میلیارد تومان است و چهار برابر بودجه عمومی کشور است می‌تواند راه رسیدن به بودجه بدون نفت را هموار کند. این درحالی است که قانونگذار در قالب تبصره 14 قانون بودجه سال‌جاری اختیارات قانونی مورد نیاز را به دولت داده است. براساس مطالعات صورت گرفته هم‌اکنون توزیع یارانه‌ها در کشور عادلانه نیست و ثروتمندان ده‌ها برابر فقرا از یارانه استفاده می‌کنند.
درپایان باید گفت بودجه بدون نفت که از دهه‌های گذشته در دستور کار برنامه ریزان بوده است به سادگی و راحتی به دست نمی‌آید و باید به‌صورت گام به گام و فاز به فاز اصلاح ساختار بودجه را عملیاتی کرد.
هم‌اکنون شرایط ویژه کشور بسترهای تحقق بودجه بدون نفت را فراهم کرده است و باید از این فرصت ایجاد شده برای توسعه کشور و رشد درونزا بهره برد.





تحقق آرزوی دیرینه



علی قربانی
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلسدراینکه در شرایط فعلی می‌توان بودجه را از نفت جدا کرد هیچ شکی وجود ندارد، اما این کار نیازمند اصلاحات ساختاری در بودجه است. براساس طرح اولیه‌ای که برای اصلاح ساختار بودجه ارائه شده است اصلاح حامل‌های انرژی، ساماندهی 900 هزار میلیارد تومان یارانه آشکار و پنهان و افزودن پایه‌های مالیاتی جدید نظیر عایدی بر سرمایه و خانه‌های خالی تا جلوگیری از فرار‌ها و معافیت‌های مالیاتی به‌عنوان اصلی‌ترین منابع جایگزین نفت در بودجه مطرح است. این درحالی است که با وجود نتایج مطالعات اقتصادی، برنامه ریزان جسارت لازم برای تحقق بودجه بدون نفت را نداشتند.
همواره اثرات روانی اصلاحات ساختاری در اقتصاد بیش از آثار واقعی و اقتصادی آن بوده است و برهمین اساس دولت باید با درنظر گرفتن این موضوع این اصلاحات را در فضایی آرام اجرا کند. برای مثال در ماه‌های گذشته بدون سروصدا نرخ ارز نیمایی به بازار نزدیک شد و هیچ اتفاق منفی در اقتصاد نیفتاد اما زمانی که قرار است نرخ حامل‌های انرژی اصلاح شود، جو منفی شدیدی در جامعه ایجاد می‌شود که مانع از تحقق کامل آن می‌شود.
با این حال و با وجود تمام مشکلات می‌توان آرزوی بودجه بدون نفت را که از قبل از انقلاب وجود داشته  محقق کرد. طبق گزارش‌های رسمی ارزش اموال دولت به بیش از 7 میلیون میلیارد تومان می‌رسد که 3.5 برابر نقدینگی کل کشور است و از آن می‌توان به‌عنوان پشتوانه‌ای برای بودجه بدون نفت بهره برد.
از سوی دیگر مالیات به‌عنوان یکی از بخش‌های مهم درآمد زا نیز با حذف برخی از معافیت‌ها و فرارهای مالیاتی می‌تواند کمک زیادی به دولت کند. درهمین راستا می‌توان از میان صدها ردیف بودجه‌ای موجود بخشی از آنها را که ضربه‌ای به توسعه کشور وارد نمی‌کند به‌صورت موقتی یا دائم حذف کرد. نکته مهم دیگر اولویت‌بندی مصارف در بودجه است به صورتی که مهم‌ترین آنها را که در خدمت اهداف تعیین شده است، مورد توجه قرار داد و مابقی را برای مدتی کنار گذاشت.
با این راهکارها مجلس و دولت براحتی می‌توانند این آرزو را منوط به وجود اراده ملی محقق کنند.


منبع: روزنامه ایران

ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

قیمت سکه و طلا امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت لیر ترکیه امروز در بازار + جزئیات

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

قیمت دینار عراق امروز در بازار + جزئیات

عکس/ طرفداری شیلا خداداد از تتلو!

قیمت خودرو‌های ایران خودرو امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت دلار و یورو امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت خودرو‌های سایپا امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

عکس/تصویر جنجالی مصاحبه سفیر ایران با مجری زن تلویزیون باکو

قیمت سکه پارسیان امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

علائم مهم این سرطان گوارشی شایع چیست؟

تاریخ ازدواج پژمان جمشیدی مشخص شد

قیمت واقعی دلار ۸۰ و قیمت مداخله‌ای آن ۶۰ هزار تومان است/ اگر می‌خواهید به کشور زیان برسانید سلمنا؛ FATF تعطیل!

عکس/ خوش گذرانی نرگس محمدی و فریبا نادری در کنار آبشار نیاگارا!

پیش‌بینی‌ها از جنگ روسیه و اوکراین

استوری احساسی یکتا ناصر بعد از پس گرفتن دخترش

واریز یارانه نقدی فروردین با افزایش ۱۵ درصدی

فیلم/ رپ خواندن حمید صفت در سریال اژدهای هفت سر

عکس خانوادگی مهلقا باقری برای نوروز

عکس/ استایل جدید فرشته حسینی در تعطیلات نوروز

خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

۱۲ توصیه مهم برای رسیدن به آرامش درونی

بهترین زمان برای وزن‌کردن چه وقتیست؟

آمپول‌های نوروبیون و ب کمپلکس؛ خوب یا بد؟

شمارش معکوس بورس برای گام صعودی در سال ۱۴۰۳/ بزرگ‌ترین مانع رشد بورس در سال ۱۴۰۲

انتقاد ابراهیم رئیسی از انفعال کشورهای اسلامی درمورد غزه

مقابله با زمین خواری ۳ هزار میلیارد تومانی در گیلان

آندرتیکر به‌زودی به ایران می‌آید

شارژ نه میلیونی حساب حقوق این بازنشستگان

عکس/ اصغر فرهادی مهمان ستاره استقلالی و همسرش

نرخ بهره بین بانکی به این عدد رسید

فیلم/ اعتراف جالب بازیگر خانم درباره رضا عطاران

عکس تازه الناز شاکردوست در بیستون کرمانشاه

روسیه قطعنامه پیشنهادی آمریکا علیه کره شمالی را وتو کرد

برج میلاد ۱۳ فروردین تعطیل است

هیوندای توسان ۲۰۲۵، قوی‌تر آمد

مردم در هیچ شرایطی ماهی قرمز را در رودخانه‌ها رها نکنند

فیلم/ واکنش دختران بعد از دیدن شهاب حسینی

کنایه معنادار عباس عبدی به زاکانی

این ربات از زیر دریا خبر می‌دهد

استراتژی معاملاتی موفق برای انتخاب سهام

فیلم/ رفتار جالب فراستی علیه مجری

فروردین، ماهی صعودی برای بورس

درخواست سپاهانی‌ها از فدراسیون

رشیدی کوچی: قالیباف بازنده بزرگ مجلس بعدی

عکس/تصویر جنجالی مصاحبه سفیر ایران با مجری زن تلویزیون باکو

خبر خوش برای زنان هوادار تراکتور

مسافران نوروزی در بازار مشهد

قیمت این خودرو در بازار ترکید

دعای روز هفدهم ماه مبارک رمضان و اوقات شرعی

مسجد جمکران ۱۰۷۲ ساله شد

واکنش دکتر هاشمی به خودکشی پرستو بخشی

دیدار زیاد نخاله با آیت‌الله خامنه‌ای

خبر خوش برای استقلالی‌ها

ورود گردشگران به میانکاله در روز طبیعت ممنوع شد

کیمیا علیزاده عضو تیم ملی بلغارستان شد

فیلم/ روبوسی نخست وزیر لبنان با یک زن دیگر به جای نخست‌وزیر ایتالیا!

پول افغانستان از دلار سودآورتر شد

ورود گردشگران به کویر مرنجاب و سیازگه ممنوع شد

حداکثر حقوق مدیران دولتی اعلام شد

بایدن از ترامپ پیشی گرفت

افزایش ساعت خدمات دهی مترو از فردا

فیلم/ تصاویری زیبا از دریاچه پرآب ارومیه

اینفوگرافی/ بهترین گلزنان تاریخ تیم ملی

بهروز محبی: قیمت واقعی دلار از نرخ نیمایی هم پایین‌تر است

خواص سقز که نمی‌دانستید

ماجرای رأی لحظه آخری احمدی‌نژاد بعد از عمل جراحی پلک

تاجگردون: ۱۴۰۳ سال خیلی سختیست

عکس/ جواد عزتی در پشت‌صحنه زخم کاری ۳

خبر فوری شورای نگهبان درباره لایحه عفاف و حجاب

مالیات ارزش افزوده ۱۰ درصدی ابلاغ شد