کاهش ۱.۸ درصدی نرخ بیکاری؛ از ادعا تا واقعیت

رئیس جمهور درباره نرخ بیکاری گفت: کاهش ۱.۸ درصدی نرخ بیکاری به معنای موفقیت ایران در بخش اقتصادی است،اما این میزان کاهش نرخ بیکاری ناشی از اشتغال پایدار نیست،بخشی از مشاغل ناپایدار و کیفیت پایین است.

اقتصاد24- آنگونه که رئیس جمهور درباره نرخ بیکاری گفته است «بیکاری ما از12.3 درصد به 10.5 درصد کاهش یافته است.یعنی 1.8 درصد منفی شده است و این به معنای موفقیت ایران در بخش اقتصادی است.» حسن روحانی همچنین گفته: «ما در تابستان امسال نسبت به پارسال843 هزار اشتغال خالص داریم.این به معنای موفقیت ایران در بخش اقتصادی است.»

مطابق گزارش مرکز آمار بررسی نرخ بیکاری افراد 15 ساله و بیش‌تر نشان می‌دهد که 10.5 درصد از جمعیت فعال (شاغل و بیکار)، بیکار بوده‌اند. بررسی روند تغییرات نرخ بیکاری حاکی از آن است که این شاخص، نسبت به فصل مشابه در سال 1397، 1.8 درصد کاهش یافته است.

نتایج طرح آمارگیری نیروی‌کار در تابستان سال 1398 حاکی از این است که بررسی نرخ بیکاری افراد 15 ساله و بیش‌تر نشان می‌دهد که 10.5 درصد از جمعیت فعال (شاغل و بیکار)، بیکار بوده‌اند. بررسی روند تغییرات نرخ بیکاری حاکی از آن است که این شاخص، نسبت به فصل مشابه در سال 1397، 1.8 درصد کاهش یافته است.

در تابستان1398، به میزان 44.9 درصد جمعیت 15 ساله و بیش‌تر از نظر اقتصادی فعال بوده‌اند، یعنی در گروه شاغلان یا بیکاران قرار گرفته‌اند. بررسی تغییرات نرخ مشارکت اقتصادی حاکی از آن است که این نرخ نسبت به فصل مشابه در سال قبل (تابستان 1397) 0.2 درصد افزایش داشته است.

جمعیت شاغلین 15 ساله و بیشتر در این فصل 24 میلیون و 751 هزار نفر بوده که نسبت به فصل مشابه سال قبل 844 هزار نفر افزایش داشته است. بررسی اشتغال در بخش‌های عمده اقتصادی نشان می‌دهد که درتابستان 1398، بخش خدمات با 49.1 درصد بیش‌ترین سهم اشتغال را به خود اختصاص داده است. در مراتب بعدی بخش‌های صنعت با 32 درصد و کشاورزی با 19 درصد قرار دارند.

نرخ بیکاری جوانان 15 تا 24 ساله حاکی از آن است که26.1 درصد از فعالان این گروه سنی در تابستان 1398 بیکار بوده‌اند. بررسی تغییرات فصلی نرخ بیکاری این افراد نشان می‌دهد، این نرخ نسبت به فصل مشابه در سال قبل (تابستان1397)1.1 درصد کاهش یافته است.

بررسی نرخ بیکاری جوانان 18 تا 35 ساله نیز نشان می‌دهد که در تابستان 1398، 17.9 درصد از جمعیت فعال این گروه سنی بیکار بوده‌اند. این در حالی است که تغییرات فصلی نرخ بیکاری این افراد نشان می‌دهد این نرخ نسبت به تابستان 1397، به میزان 2 درصد کاهش یافته است.

بررسی سهم اشتغال ناقص جمعیت15 ساله و بیش‌تر نشان می‌دهد که در تابستان 1398، 8.8 درصد جمعیت شاغل،‌ به دلایل اقتصادی (فصل غیرکاری، رکود کاری، پیدا نکردن کار با ساعت بیش‌تر و…) کم‌تر از 44 ساعت در هفته کار کرده و آماده برای انجام کار اضافی بوده‌اند. این در حالی است که 40.7 درصد از شاغلین 15ساله و بیش‌تر، 49 ساعت و بیش‌تر در هفته کار کرده‌اند.

براساس بررسی‌های به عمل آمده، به دلیل تحولات اجتماعی صورت گرفته در زمینه سن ورود به بازار کار در سال‌های اخیر در کشورهای مختلف حداقل سن 15 سال، برای بررسی شاخص‌های کلیدی بازار کار در نظر گرفته شده است که به دلیل تحولات مشابه در کشورمان، از این پس شاخص‌های عمده بازار کار کشور براساس جمعیت ١٥ ساله و بیش‌تر محاسبه و ارائه می‌شود. لازم به گفت است، بررسی نرخ بیکاری جمعیت 10 ساله و بیش‌تر فصل تابستان گویای آنست که 10.4 درصد از جمعیت فعال بیکار بوده‌اند و با نگاهی به نرخ مشارکت اقتصادی این گروه سنی ملاحظه می‌شود که 40.8 درصد از جمعیت 10 ساله و بیش‌تر از نظر اقتصادی فعال بوده‌اند.

شواهد نشان می‌دهد که به‌رغم کاهش قابل توجه نرخ بیکاری در تابستان 1398، میزان اشتغال افزایش چندانی نداشته است و در تابستان 98 نسبت به تابستان 97 به میزان 795هزار و 228 نفر به جمعیت شاغلان اضافه شده است.اینکه در گزارش های مختلف گفته می شود که نسبت به سال گذشته843 هزار شغل ایجاد شده است به دلیل گرد کردن آمار شاغلین است. مرکز آمار تعداد شاغلان در تابستان 98 را 24 میلیون و 751 هزار نفر اعلام کرده است در حالی که این آمار حدود 24 میلیون و 750 هزار و 844 نفر است. با در نظر گرفتن این تعداد شاغل تعداد اشتغال ایجاد شده در تابستان 98 حدود 795 هزار و 228 نفر است.

میزان اشتغال ایجاد شده درفاصله بهار تا تابستان 97 حدود 109 هزار و 34 نفر بوده است. میزان اشتغال ایجاد شده در همین بازه زمانی در تابستان 98 حدود 843 هزار بوده است.

کاهش ملموس این رقم در تابستان جای بررسی و دقت دارد. یکی از دلایل کاهش نرخ بیکاری در سال 98 کاهش جمعیت فعال بوده است، افزایش سهم جمعیت بیکار 15ساله و بیشتر فارغ التحصیلان از کل بیکاران در تابستان امسال حدود 43.8 درصد بوده که نسبت به تابستان 97 افزایش یافته است، این سهم در تابستان 97 حدو د39.5 درصد بوده است. این افزایش سینگالی از اوضاع نابسامان این بازار است نه بهبود وضعیت آن.

کاهش نرخ بیکاری با این شرایط حاکی از روند کند کاهش نرخ بیکاری است. تجربه اشتغالزایی طی سال های اخیر نشان می دهد که 80 درصد از اشتغال های ایجاد شده مربوط به بنگاه های زیر 5 نفر کارکن با مشاغل ناپایدار و کیفیت پایین بوده است و سیاست های دولت نیز در این خصوص نقشی نداشته است .

طرح‌هایی نظیر توسعه کسب و کارهای پراشتغال منطقه‌ای، توسعه کسب و کار پراشتغال مناطق روستایی و عشایری، اصلاح نظام آموزشی و مهارتی و توسعه کارآفرینی، برنامه فعال بازار کار، اشتغال حمایتی و خرد، ساماندهی و تثبیت اشتغال موجود، نهادسازی و اطلاعات بازار کار و نظارت بر طرح‌ها و برنامه اشتغال نمی تواند در مسیر اشتغالزایی نقش چشمگیری داشته باشد.

منبع: تسنیم