تاریخ انتشار: ۰۹:۱۹ - ۱۱ آبان ۱۳۹۸

عارضه فضای‌ کسب‌وکار در دهه ۹۰

سعید مسگری*
سعید مسگری
در سال‌های نه‌چندان دور سرمایه اعم از فیزیکی و انسانی عامل اصلی رشد اقتصادی قلمداد می‌شد اما به مرور مشخص شد عوامل دیگری نیز بر سطح تولید و رشد اقتصادی در جوامع موثر هستند. فضای کسب‌وکار یکی از عوامل مهمی است که بر فعالیت شرکت‌ها، موسسات و تولیدکنندگان تاثیر مستقیمی دارد. کشورهایی که از فضای کسب‌وکار مساعدی برخوردار باشند می‌توانند در مسیر رشد اقتصادی متناسب با ظرفیت‌های خود حرکت کنند. اما کشورهایی که فضای کسب‌وکار مناسب ندارند نمی‌توانند ظرفیت‌های بالقوه اقتصاد خود را به شکوفایی برسانند.توجه به فضای کسب‌وکار از سال ۲۰۰۴ که بانک جهانی اقدام به تدوین و انتشار گزارش فضای کسب‌وکار کرد دو چندان شد.

این گزارش اکنون تبدیل به یکی از گزارش‌های مهم بانک جهانی شده که به صورت سالانه و منظم منتشر می‌‌شود. انتشار این گزارش سبب شد تمام کشورها حتی کشورهای در حال توسعه به اهمیت بهبود فضای کسب‌وکار خود پی برده و برای بهبود آن اقدام کنند.متاسفانه کشور ما نیز همانند اکثر کشورهای در حال توسعه فضای کسب‌وکار مناسبی ندارد و از همان‌ اول رتبه‌های بالایی را در گزارش بانک جهانی کسب نکرده است. با مشخص شدن اهمیت این موضوع در داخل کشور‌ در سال‌های اخیر بهبود فضای کسب‌وکار به عنوان یکی از اولویت‌های دولت‌های اخیر قرار گرفت. تلاش‌های مختلفی نیز بدین منظور صورت گرفت و اقدامات متعددی اجرایی شد. در این سال‌ها نه تنها دولتمردان بهبود فضای کسب‌وکار را به عنوان یکی از برنامه‌های خود اعلام می‌کردند بلکه دفاتر و نهادهایی نیز برای این منظور تاسیس شد.انجام مطالعات و بررسی‌های مختلف در زمینه بهبود فضای کسب‌وکار و انجام اقدامات مختلف برای این منظور سبب شد تا دهه ۹۰ را بتوان دهه تلاش برای بهبود فضای کسب‌وکار کشور دانست. قطعا یکی از رویدادها و روندهای اقتصادی مهم و مثبت کشور در دهه ۹۰ همین موضوع است.

اما سوال این است که این تلاش‌ها به چه میزان موفق بوده است. پس از گذشت چندین سال و اجرای برنامه‌های مختلف حالا نوبت آن است که به بررسی عملکرد کشور در حوزه بهبود فضای کسب‌وکار پرداخته شود.

این بررسی کار دشواری نیست و کافی است آخرین گزارش‌های بانک جهانی را مرور کنیم. در روزهای اخیر گزارش جدید بانک جهانی منتشر شد و نشان داد که رتبه کلی ایران در سهولت فضای کسب‌وکار در سال گذشته میلادی ۱۲۷ در بین ۱۹۰ کشور جهان بوده است. این رتبه به خوبی نشان می‌دهد که با وجود تمام تلاش‌های صورت گرفته همچنان وضعیت اقتصاد ایران از نظر فضای کسب‌وکار مناسب نیست.رتبه ایران در دو سال قبل نیز چندان تفاوتی با رتبه اخیر آن ندارد و در دو سال گذشته رتبه‌های ۱۲۸ و ۱۲۴ کسب شده است. جالب آنکه در تمام سال‌های دهه ۹۰ هیچ‌گاه رتبه ایران در این شاخص به زیر ۱۱۰ نیامده است. با وجود آنکه وعده دو رقمی شدن رتبه ایران در دولت دهم داده شده بود نه در آن دولت و نه در دو دولت بعدی این وعده محقق نشد.

صرف‌نظر از نوسانات محدودی که امتیاز و رتبه ایران در شاخص فضای کسب‌وکار در دهه ۹۰ داشته عملکرد آن مناسب نبوده و به جز بهبودهای مقطعی و اندک، دستاورد دیگری حاصل نشده است.

بنابراین می‌توان گفت تلاش‌ها برای بهبود فضای کسب‌وکار با شکست مواجه شده و راه به جایی نبرده است. با توجه به قابل‌توجه بودن این تلاش‌ها در دولت‌های اخیر به نظر می‌رسد مشکلات جدی و ریشه‌ای در راه بهبود فضای کسب‌وکار وجود دارد و نمی‌توان به راحتی از کنار آنها گذشت.بنابراین اقتصاد ایران در دهه ۹۰ دچار یک عارضه جدید شده که درمان آن دشوار است. این عارضه، نافرجامی تلاش‌ها برای بهبود فضای کسب‌وکار است. اگرچه فضای نامناسب کسب‌وکار یک مشکل دیرینه در اقتصاد ایران است اما تلاش‌ها برای بهبود آن قدمت زیادی ندارد.

در سال‌های اخیر مشخص شده محیط کسب‌وکار کشور به درمان‌ها و تدابیری که اندیشیده می‌شود پاسخ نمی‌دهد و این موضوع باید به عنوان یک عارضه مستقل و مهم مورد توجه قرار گیرد.تعدد و تنوع زیاد نهادهای مسوول در این حوزه، تضاد منافع بین این نهادها، نبود زیرساخت‌های لازم و عدم گسترش دولت الکترونیک، نبود متولی مشخص، واحد، صاحب صلاحیت و دارای قدرت اجرایی، نبود تضامین اجرایی برای تصمیمات و‌… ازجمله مواردی هستند که سبب عدم موفقیت دولت‌ها در بهبود فضای کسب‌وکار شده‌اند.

به نظر می‌رسد فضای کسب‌وکار کشور در شرایطی نیست که صرفا با اقدامات ساده‌، ابلاغ بخشنامه، ‌دستور حذف برخی رویه‌ها و مجوزها بهبود پیدا کند. لذا ابتدا باید این مشکلات برطرف و الزامات مورد نیاز محقق شود.اکنون ضروری است دو اقدام مهم از سوی رسانه‌ها، کارشناسان و دولتمردان انجام شود؛ از یک سو به آسیب‌شناسی برنامه‌های اجرایی برای بهبود کسب‌وکار پرداخته شود و دلایل‌ و ریشه‌های عدم موفقیت آنها به صورت دقیق و علمی شناسایی شود. از سوی دیگر الزامات و پیش‌نیازهای بهبود فضای کسب‌وکار و موانع اصلی موجود بر سر راه بهبود فضای کسب‌وکار شناسایی شوند.

تا زمانی که این دو اقدام به درستی اجرایی نشود نمی‌توان به بهبود فضای کسب‌وکار و موفقیت اقدامات آتی امید داشت. با استمرار فضای نامناسب کسب‌وکار نیز خروج اقتصاد ایران از چالش رشد اقتصادی پایین ناممکن نخواهد بود.

*تحلیلگر اقتصادی
منبع: جهان صنعت
ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

قیمت انواع دستگاه ماینر امروز + جدول

قیمت سکه و طلا امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت لیر ترکیه امروز در بازار + جزئیات

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

وضعیت هواشناسی امروز

قیمت دینار عراق امروز در بازار + جزئیات

قیمت انواع لپ تاپ اچ پی HP امروز + جدول

قیمت انواع لپ تاپ ایسوس امروز + جدول

عکس/ طرفداری شیلا خداداد از تتلو!

قیمت خودرو‌های ایران خودرو امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت دلار و یورو امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت خودرو‌های سایپا امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

علائم مهم این سرطان گوارشی شایع چیست؟

قیمت سکه و طلا امروز جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

عکس/تصویر جنجالی مصاحبه سفیر ایران با مجری زن تلویزیون باکو

قیمت دلار و یورو امروز جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت خودرو‌های ایران خودرو امروز جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت خودرو‌های سایپا امروز جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت سکه پارسیان امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

استوری احساسی یکتا ناصر بعد از پس گرفتن دخترش

خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

مدت زمان تحویل کارت‌های سوخت کاهش می‌یابد

روایت حسن روحانی از «صبح جمعه» گرانی بنزین

دلار در یک هفته چقدر بازدهی داشت؟

بازدهی بازار طلا در یک هفته گذشته

شرکت چینی BOE احتمالاً نمایشگر آیفون SE ۴ را تولید می‌کند

عکس/حمله تسنیم به سفیر ایران در باکو به دلیل عکس با خانم مجری!

«سلطان رمزارز» جهان به ۲۵ سال حبس محکوم شد!

یک مسئول سابق: صدیقی از من خواسته بود ملک بهزیستی همجوار باغ ازگل را هم به او بدهیم!

عکس/ امضای جهانبخش بر پای شکسته دختر هوادار

بازداشت فرزند حمید نوری در سوئد + عکس

عکس/ اولین نماینده عربستان در مسابقه دختر شایسته جهان

ثبت رکورد جدی در قیمت حواله خودرو‌های جانبازان!

حذف شرکت‌های ایرانی از بازار عراق

داعش برای عملیات «گرگ تنها» در خاک اروپا فرمان داد!

یک قانون جدید برای صدور پایان کار ساختمان

بهترین ارز‌های دیجیتال برای سال ۲۰۲۴

قیمت طلا به ریل تعادلی خود بازمی‌گردد؟

فیلم/ ادعای جدید امیرحسین ثابتی علیه لاریجانی در شبکه افق

آندرتیکر، ستاره کشتی کج جهان وارد ایران می‌شود؟

فیلم/ دلیل جدایی المیرا شریفی‌مقدم از شبکه خبر افشا شد

حذف کاظم صدیقی از سخنرانان شب قدر دانشگاه امام صادق + عکس

سایه سنگین حادثه تروریستی مسکو بر روابط روسیه و بوسنی/ تشدید کش مکش های قومیتی؟

علی قنبری، اقتصاددان: فعالیت اقتصادی در گرو داشت ارتباطات خاص/ اقتصاد کشور در سال ۱۴۰۲ نه شفاف بود و نه آزاد

سکوت اژد‌های زرد در دریای سرخ؛ نگاهی به موضع چین در قبال انصارالله/ دلیل صبوری پکن چیست؟

واگویه‌های جامعه در نوروز ؛ مردم را سر کار گذاشتند/همه‌چیز بهم ریخته است و همه بریده‌ایم/ فریادها به گوش دولت می‌رسد؟

دعای روز هجدهم ماه رمضان + معنی و تفسیر

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

قیمت سکه و طلا + جدول

قیمت خودرو‌های سایپا + جدول

قیمت خودرو‌های ایران خودرو + جدول

قیمت سکه پارسیان + جدول

قیمت بیت کوین و رمزارز‌ها + جدول

قیمت دلار، یورو و سایر ارز‌ها + جدول

قیمت انواع لپ تاپ ایسوس

قیمت انواع دستگاه ماینر + جدول

قیمت انواع لپ تاپ اچ پی HP

اقتصاد ایران در سال ۱۴۰۳ با بحران هایش چه خواهد کرد؟/ فقر امسال تشدید خواهد شد/ هزینه اختلاس‌ها را طبقات متوسط و ضعیف جامعه می‌پردازد

قیمت دینار عراق امروز + جزئیات

قیمت لیر ترکیه امروز + جزئیات

بهترین زمان خرید دلار

هفت ماده غذایی مفید برای مبتلایان به نارسایی قلبی

این دمنوش‌ها را در ماه رمضان حتما بنوشید

۱۲ توصیه مهم برای رسیدن به آرامش درونی

بهترین زمان برای وزن‌کردن چه وقتیست؟

آمپول‌های نوروبیون و ب کمپلکس؛ خوب یا بد؟

شمارش معکوس بورس برای گام صعودی در سال ۱۴۰۳/ بزرگ‌ترین مانع رشد بورس در سال ۱۴۰۲

انتقاد ابراهیم رئیسی از انفعال کشورهای اسلامی درمورد غزه

مقابله با زمین خواری ۳ هزار میلیارد تومانی در گیلان

آندرتیکر به‌زودی به ایران می‌آید

شارژ نه میلیونی حساب حقوق این بازنشستگان