سیاست های تجاری اقتصادهای بزرگ جهان علیه کشورهای فقیر و آسیب‌پذیر

محمد رزاقی، مدیر تحقیقات پژوهشگاه سیاستگذاری داکا در بنگلادش و سید مرتضی احسان، استادیار گروه اقتصاد دانشگاه داکا، در گزارشی به تحلیل وضعیت فقیرترین کشورهای جهان و چالش های پیش روی آنها پرداختند.

اقتصاد ۲۴ ـ کشورهای کمتر توسعه یافته با چشم اندازی چالشی از تجارت جهانی روبرو هستند، که از کندتر شدن نرخ رشد در بلند مدت و افزایش حمایت گرایی از تولیدات داخلی تا کاهش ارتباط بین تجارت و رشد تولید ناخالص داخلی را شامل می شود.

طبق این گزارش، با وجود رشد چشمگیر صادرات کشورهای کمتر توسعه یافته طی دو سال گذشته، به نظر می رسد دستیابی به هدف توسعه پایدار در دو برابر ساختن سهم صادراتی تا سال ۲۰۲۰ محقق نخواهد شد.

رزاقی و احسان در این مقاله نوشتند: "در شرایط فعلی تجارت جهانی، کشورهای کمتر توسعه یافته باید تلاش کنند تا ضمن استفاده از هرگونه مزیت دسترسی به بازارهای صادراتی سنتی در کشورهای توسعه یافته، از تجارت با سایر کشورهای در حال توسعه یافته نیز بهره ببرند."

سیاست های تجاری اقتصادهای بزرگ جهان علیه کشورهای فقیر

سیستم تجارت جهانی طی دهه های متمادی با بحران‌های زیادی روبرو شده است. اما به نظر می‌رسد روند اخیر حاکی از این است که سیاست های تجاری اقتصادهای بزرگ جهان به شکلی بنیادی تغییر خواهند کرد و پیامدهای عمیقی را برای فقیرترین و آسیب پذیر ترین اقتصادهای جهان به همراه خواهند داشت.

کشورهای فقیر جهان و بحران مالی جهان

بحران مالی سال ۲۰۰۸ بر جریان تجارت جهانی تاثیری کوتاه مدت داشت، اما آشفتگی تجاری اخیر که از سال ۲۰۱۵ شروع شد می تواند حاکی از فعالیت های تجاری جدید اما در سطح پایین تر باشد. به نظر می رسد نرخ رشد تجارت از ۶ درصد در دوره بین سال‌های ۱۹۸۰ تا ۲۰۰۷ نیز کمتر شود.

آنها در ادامه افزودند: "از اواخر دهه ۱۹۹۰ تا سال ۲۰۱۳، کشورهای کمتر توسعه یافته توانستند سهمی از کل صادرات جهانی کالاها و خدمات، سهمی (حدوداً یک درصد) را از آن خود کنند. نکته جالب این است با وجود اینکه بحران مالی سال ۲۰۰۸ باعث کاهش پایدار در اهمیت نسبی کشورهای کمتر توسعه یافته نشد، اما روند کند شدن تجارت جهانی در میان سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۶ تاثیرات منفی به جای گذاشت."

علاوه بر این از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۸، صادرات کشورهای کمتر توسعه یافته تقریبا ۴ برابر شد و از ۴۳ میلیارد دلار به حدود ۱۸۰ میلیارد دلار رسید اما همین رقم در میان سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۸ به طرز چشمگیری تا ۱۵۰ میلیارد دلار کاهش یافت.

آنها در ادامه راه برون رفت از بحران را تلاش در ایجاد ظرفیت تجاری معرفی کردند، تا با ارائه ذخایر صادراتی و توسعه نهادهای مربوط به تجارت، اقدامات جدیدی را اجرایی کنند. پیشرفت در این زمینه ها زمان لازم دارد و تلاش بر این زمینه نباید با رکود در تجارت جهانی تضعیف شود. علاوه بر این، کشورهای کمتر توسعه یافته باید تجارت خود را با جنوب جهانی گسترش دهند.

مترجم: فرزانه اسکندریان

منبع: Trade for Development News