تاریخ انتشار: ۰۶:۴۴ - ۲۳ آذر ۱۳۹۸
اقتصاد۲۴ بررسی می‌کند؛

تاثیر بازارچه‌های مرزی بر اقتصاد مناطق آزاد

مناطق مرزی از نقاط راهبردی و حساس کشور هستند و بازارچه‌های مرزی یکی از شناخته‌شده‌ترین روش‌ها برای توسعه اقتصادی این مناطق به حساب می آیند که توجه به آنها می تواند توسعه اقتصادی، اجتماعی و سیاسی را توامان به ارمغان آورد.
تاثیر بازارچه های مرزی بر مناطق آزاد
ساجده رحیمی، اقتصاد24 - بازارچه‌های مرزی یکی از شناخته‌شده‌ترین روش‌ها برای توسعه اقتصادی مناطق مرزی است و آن‌ها را استراتژی نوینی برای اشتغال، تثبیت جمعیت و کسب درآمد از طریق عرضه خدمات و تجارت در مناطق مرزنشین می‌دانند. بازارچه‌های مرزی به‌خصوص در کشورهای درحال‌توسعه به‌عنوان محل دادوستد مرزنشینان دو کشور همسایه برای ارتقای زندگی مرزنشینان راه‌اندازی می‌شود و برای کشورهایی با اقتصاد بسته دریچه‌ای برای صادرات و واردات با موانع کمتر محسوب می‌شود. در این مطلب می‌کوشیم تا تاثیر بازارچه های مرزی بر اقتصاد مناطق آزاد را بررسی کنیم.

مناطق مرزی از نقاط راهبردی و حساس کشور هستند که معمولاً به دلیل طبیعت خاص و دوری از پایتخت و گاهی به دلیل فقدان رفاه، در برخی موارد زمینه‌ساز مشکلات سیاسی، اقتصادی و... هستند. بیشتر مناطق و شهرهای مرزی کشور، بدون صنایع مادر یا کارخانه‌های بزرگ صنعتی هستند و اغلب حجم سرمایه‌گذاری‌های اقتصادی در این مناطق بسیار پایین است به همین جهت بازارچه های مرزی نقش مهمی را در اقتصاد این مناطق ایفا می‌کنند.

از آنجایی که بازارچه‌های مرزی در جغرافیای مرزی دو کشور قرار دارد، از نظر سیاسی نیز آثار و فواید زیادی برای دو کشور به همراه دارند و موجب کاهش تشن‌های مرزی و ایجاد اعتماد می‌شود و از جهتی با ایجاد اشتغال و جلوگیری از مهاجرت این افراد، زمینه را برای امنیت بیشتر مرزها و صلح فراهم می‌کند چرا که مناطق مرزی به لحاظ دور بودن از مرکز سیاسی کشور دچار محرومیت‌های گوناگون هستند و بی‌توجهی به اقتصاد و اشتغال آن‌ها پیامدهای نامطلوبی را برای کشور به همراه خواهد داشت.

اما از برخی جهات فواید و کارکردهای اقتصادی و اجتماعی بازارچه های مرزی بیشتر می‌تواند بر جامعه اثر بگذارد و به‌عنوان گزینه‌ای برای کاهش بحران‌های اقتصادی منطقه‌ای محسوب می‌شود. برای نمونه می‌توان بازارچه مرزی بیله سوار را مثال زد که توانست موجب پویایی و تحول اقتصادی در شهرستان بیله سوار شود و آمار بسیاری از آسیب‌های اجتماعی از جمله دزدی، اعتیاد و قاچاق را در این منطقه کاهش دهد. بازارچه مرزی بیله سوار و بازار بین‌المللی گمرک آن از مهم‌ترین جاذبه‌های گردشگری ایران و استان اردبیل محسوب می‌شود که به خاطر اجناسی چون لباس زنانه، کت‌وشلوار مردانه و لوازم و وسایل بهداشتی به شهرت رسیده است، به‌طوری‌که پس از آبگرم معدنی گاومیش گلی، دومین رتبه بازدیدهای استان اردبیل را به خود اختصاص داده است.

با توجه به تحقیقات انجام‌شده درباره تأثیر بازارچه‌های مرزی می‌توان گفت، این بازارچه‌ها می‌توانند با کارکرد اقتصادی و اجتماعی که ایجاد می‌کنند، منطقه را از انزوای اجتماعی خارج سازند و موجب توسعه اقتصادی و تثبیت جمعیت آن شوند. اگر بازارچه‌های مرزی بتوانند محصولات مناسب و باکیفیتی را ارائه کنند حتی می‌توانند در گردشگری آن منطقه نیز مؤثر باشد. معمولاً خرید از بازارچه‌های مرزی در سفرها یکی از جذاب‌ترین قسمت‌های سفر گردشگران محسوب می‌شود که افراد می‌توانند با قیمت مناسب محصولات متنوع و بعضاً صنایع‌دستی و کالاهای یک منطقه را خریداری کنند.

هرچند موارد زیادی را برای برشمردن مزایای بازارچه‌های مرزی نام بردیم، اما آیا آن‌ها را جدی می‌گیریم؟ برخی بی‌توجهی‌ها به بازارچه‌های مرزی موجب ناامیدی مردم منطقه می‌شود.

تاثیر بازارچه‌های مرزی بر مناطق آزاد


بازارچه مرزی اروندکنار در منطقه آزاد اروند از مناطق مرزی فعال کشور و یکی از بازارچه‌های مرزی مطرح در مناطق آزاد است که تعداد زیادی از جوانان شهرستان آبادان را مشغول به کارکرده است. این بازارچه با حضور گردشگران که در فصل زمستان و بهار به این منطقه سفر می‌کنند حال و هوای ویژه‌ای پیدا می‌کند هرچند با مشکلات زیادی برای سرپا بودن روبه‌رو است.

اروندکنار با شهر فاو عراق مرز مشترک دارد و دربرگیرنده بزرگ‌ترین بندر صیادی ایران است که سال 1387 به بهره‌برداری رسیده است. مسئولان این منطقه مهم‌ترین مشکل بازارچه مرزی اروندکنار را تجاری نبودن بندر اروندکنار می‌دانند چراکه فعالیت بازارچه و بندر گمرک را دارای ارتباط مستقیم می‌دانند و از طرفی نبود مزیت‌هایی برای تجار را از دلایل عدم علاقه تجار به سرمایه‌گذاری در این مناطق معرفی می‌کنند که در صورت رفع این محدودیت‌ها می‌تواند به رونق بیش‌ازپیش منطقه کمک کند.

همان‌طور که پیش‌تر گفتیم یکی از کارکردهای بازارچه‌های مرزی ، امنیتی است که در مرز ایجاد می‌کنند. ایران و پاکستان دارای 900 کیلومتر مرز مشترک هستند و بازارچه‌های مرزی مشترک میان ایران و پاکستان برای توسعه اقتصادی و ارتباط بیشتر تجاری دو کشور و همچنین برای حفظ امنیت در مرز از 5 سال پیش کلید خورد. میرجاوه از قدیمی‌ترین این بازارچه‌ها در سیستان و بلوچستان است. پس‌ازآن بازارچه ریمدان در شهرستان چابهار، دوکوهک و جالق در شهرستان سراوان، پیشین در شهرستان سرباز به آن اضافه شد.

اما در میان این پنج بازارچه‌ها ریمدان یکی از به‌صرفه‌ترین آن‌ها محسوب می‌شود که از سال 1387 در هیئت دولت تصویب شد و با توافق ایران و پاکستان در سال 1395 مورد تائید پاکستان قرار گرفت و شکلی رسمی به خود گرفت.

این بازار به دلیل نزدیکی به کراچی به‌عنوان بزرگ‌ترین شهر تجاری پاکستان اهمیت ویژه‌ای دارد بنابراین لازم است در وهله اول زیرساخت‌های آن مناسب‌سازی شود چراکه نبود زیرساخت موجب عدم رضایت تاجران برای فعالیت در این منطقه شده است.

خوشبختانه خبرهای جدید حاکی از آن است که اعتبارات لازم برای تجهیز و تأمین زیرساخت‌های این بازارچه در نظر گرفته‌شده که می‌بایست با برنامه‌ریزی درست در جهت تکمیل و توسعه به کار رود.

بازارچه مرزی جلفا در کنار رودخانه ارس و در شهر جلفا، یکی دیگر از بازارچه‌های مطرح در مناطق آزاد است که درست در مرز ایران با نخجوان ایجاد شده است. این بازارچه در سال ۱۳۷۳ شروع به فعالیت کرد که در حال حاضر یکی از بازارهای پررونق استان آذربایجان شرقی محسوب می‌شود. تبدیل‌شدن جلفا به منطقه آزاد ارس باعث رشد و گسترش بازارچه مرزی جلفا و مراکز خرید زیادی در این منطقه شده است. کالاهایی که در بازارچه مرزی ارس به فروش می‌رسد تا حد زیادی کالاهای اصل هستند.

بازارچه مرزی شهرستان ماکو نیز با کشور ترکیه هم‌مرز است که هرساله میزبان شمار زیادی از گردشگران است که برای خرید اجناس و متنوع ترک به این منطقه سفر می‌کنند. این منطقه از ورود کالای چینی و بی‌کیفیت به بازارچه جلوگیری می‌کند. یکی از مزایای خرید از این بازارچه مرزی اجناس باکیفیت ترک باقیمت مناسب است که جذابیت زیادی برای گردشگران دارد.

در پایانا باید گفت بازارچه‌های مرزی پتانسیل زیادی برای ایجاد رشد و توسعه اقتصادی دارند و می‌توانند با جذب گردشگران از سراسر کشور و یا از کشورهای همسایه موجبات رونق اقتصادی، اجتماعی و سیاسی این مناطق مرزی و به طور گسترده تر، مناطق آزاد را فراهم آورند و از طرفی با ایجاد اشتغال و توجه به عدالت اجتماعی، علاوه بر ایجاد رفاه و کاهش بیکاری در منطقه، احساس تعلق مردمان ساکن در این مکان را افزایش دهد. صنایع دستی و محصولات کشور نیز از طریق این مراکز می‌توانند بازار گسترده تری برای خود دست و پا کنند که می‌تواند از لحاظ فرهنگی و نیز رونق اشتغال بانوان مناطق آزاد نیز موثر باشد.
ارسال نظر
قوانین ارسال نظر
لطفا از نوشتن با حروف لاتین (فینگلیش) خودداری نمایید.
از ارسال دیدگاه های نا مرتبط با متن خبر، تکرار نظر دیگران، توهین به سایر کاربران و ارسال متن های طولانی خودداری نمایید.
لطفا نظرات بدون بی احترامی، افترا و توهین به مسئولان، اقلیت ها، قومیت ها و ... باشد و به طور کلی مغایرتی با اصول اخلاقی و قوانین کشور نداشته باشد.
در غیر این صورت، «اقتصاد24» مطلب مورد نظر را رد یا بنا به تشخیص خود با ممیزی منتشر خواهد کرد.

قیمت سکه و طلا امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت لیر ترکیه امروز در بازار + جزئیات

پیش‌بینی هواشناسی تهران و ایران امروز + جدول

قیمت دینار عراق امروز در بازار + جزئیات

عکس/ طرفداری شیلا خداداد از تتلو!

قیمت خودرو‌های ایران خودرو امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت دلار و یورو امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت خودرو‌های سایپا امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

قیمت سکه پارسیان امروز پنجشنبه ۹ فروردین ۱۴۰۳ + جدول

عکس/تصویر جنجالی مصاحبه سفیر ایران با مجری زن تلویزیون باکو

علائم مهم این سرطان گوارشی شایع چیست؟

تاریخ ازدواج پژمان جمشیدی مشخص شد

قیمت واقعی دلار ۸۰ و قیمت مداخله‌ای آن ۶۰ هزار تومان است/ اگر می‌خواهید به کشور زیان برسانید سلمنا؛ FATF تعطیل!

عکس/ خوش گذرانی نرگس محمدی و فریبا نادری در کنار آبشار نیاگارا!

پیش‌بینی‌ها از جنگ روسیه و اوکراین

استوری احساسی یکتا ناصر بعد از پس گرفتن دخترش

واریز یارانه نقدی فروردین با افزایش ۱۵ درصدی

فیلم/ رپ خواندن حمید صفت در سریال اژدهای هفت سر

عکس/ بازیگر زن ۵۳ ساله و مردی که به آغوش کشید

پیش‌بینی یک اقتصاددان از نرخ ارز در پایان سال ۱۴۰۳

خواندنی‌ها
خودرو
فناوری
آخرین اخبار

شمارش معکوس بورس برای گام صعودی در سال ۱۴۰۳/ بزرگ‌ترین مانع رشد بورس در سال ۱۴۰۲

انتقاد ابراهیم رئیسی از انفعال کشورهای اسلامی درمورد غزه

مقابله با زمین خواری ۳ هزار میلیارد تومانی در گیلان

آندرتیکر به‌زودی به ایران می‌آید

شارژ نه میلیونی حساب حقوق این بازنشستگان

عکس/ اصغر فرهادی مهمان ستاره استقلالی و همسرش

نرخ بهره بین بانکی به این عدد رسید

فیلم/ اعتراف جالب بازیگر خانم درباره رضا عطاران

عکس تازه الناز شاکردوست در بیستون کرمانشاه

روسیه قطعنامه پیشنهادی آمریکا علیه کره شمالی را وتو کرد

برج میلاد ۱۳ فروردین تعطیل است

هیوندای توسان ۲۰۲۵، قوی‌تر آمد

مردم در هیچ شرایطی ماهی قرمز را در رودخانه‌ها رها نکنند

فیلم/ واکنش دختران بعد از دیدن شهاب حسینی

کنایه معنادار عباس عبدی به زاکانی

این ربات از زیر دریا خبر می‌دهد

استراتژی معاملاتی موفق برای انتخاب سهام

فیلم/ رفتار جالب فراستی علیه مجری

فروردین، ماهی صعودی برای بورس

درخواست سپاهانی‌ها از فدراسیون

رشیدی کوچی: قالیباف بازنده بزرگ مجلس بعدی

عکس/تصویر جنجالی مصاحبه سفیر ایران با مجری زن تلویزیون باکو

خبر خوش برای زنان هوادار تراکتور

مسافران نوروزی در بازار مشهد

قیمت این خودرو در بازار ترکید

دعای روز هفدهم ماه مبارک رمضان و اوقات شرعی

مسجد جمکران ۱۰۷۲ ساله شد

واکنش دکتر هاشمی به خودکشی پرستو بخشی

دیدار زیاد نخاله با آیت‌الله خامنه‌ای

خبر خوش برای استقلالی‌ها

ورود گردشگران به میانکاله در روز طبیعت ممنوع شد

کیمیا علیزاده عضو تیم ملی بلغارستان شد

فیلم/ روبوسی نخست وزیر لبنان با یک زن دیگر به جای نخست‌وزیر ایتالیا!

پول افغانستان از دلار سودآورتر شد

ورود گردشگران به کویر مرنجاب و سیازگه ممنوع شد

حداکثر حقوق مدیران دولتی اعلام شد

بایدن از ترامپ پیشی گرفت

افزایش ساعت خدمات دهی مترو از فردا

فیلم/ تصاویری زیبا از دریاچه پرآب ارومیه

اینفوگرافی/ بهترین گلزنان تاریخ تیم ملی

بهروز محبی: قیمت واقعی دلار از نرخ نیمایی هم پایین‌تر است

خواص سقز که نمی‌دانستید

ماجرای رأی لحظه آخری احمدی‌نژاد بعد از عمل جراحی پلک

تاجگردون: ۱۴۰۳ سال خیلی سختیست

عکس/ جواد عزتی در پشت‌صحنه زخم کاری ۳

خبر فوری شورای نگهبان درباره لایحه عفاف و حجاب

مالیات ارزش افزوده ۱۰ درصدی ابلاغ شد

آخرین آمار شمار کشته‌های تصادفات نوروزی

قیمت دینار عراق امروز + جزئیات

قیمت لیر ترکیه امروز + جزئیات