بهبود مسیرهای ارتباط بنادر با دریا با رویکرد آینده‌نگر به توسعه بنادر

راهبردهای بخش دریایی در حوزه‌های مختلف " تسهیل تجارت و توسعه ترانزیت" و "ایمنی، امنیت و محیط‌زیست دریایی"، "مسئولیت‌پذیری، پایداری مالی، توسعه اقتصادی، هماهنگی" و "نظام حکمرانی" بر اساس چشم انداز ۲۰ ساله فعالیت‌های سازمان بنادر و دریانوردی تشریح شد.

اقتصاد24 - کوشش شده است تا در توصیف و تدوین چشم‌انداز سازمان بنادر و دریانوردی، علاوه بر اسناد بالادستی جهت‌ساز مانند سند چشم‌انداز ۱۴۰۴، از چشم‌انداز سازمان‌های پیشرو جهانی که در همین فضای وظیفه‌ای قرار دارند الهام‌پذیری شایسته‌ای که متناسب با آرمان‌های ملی باشد، به عمل آید.

از جمله باید به چشم‌انداز سازمان بین‌المللی دریانوردی اشاره داشت که در پردازش چشم‌اندازش بر نقش رهبری خود به عنوان تنظیم کننده جهانی صنعت حمل و نقل دریایی، تاکید شده است؛ مقصدی که رسیدن به آن مستلزم وضع راهبردها برای مدیریت چالش‌های موجود در روند توسعه پایدار فن‌آوری و تجارت جهانی از یک سو و از سوی دیگر برنامه‌ریزی برای تحقق توسعه پایدار در سطح جهانی است.

سازمان بنادر و دریانوردی برای ایفای نقشی مطلوب در حاکمیت دریایی، خود را متعهد به اجرای استانداردهای بین‌المللی می‌داند تا حضور کشتی‌های ایمن را در دریایی امن تضمین کند و معتقد است که حکمرانی خوب دریایی و بندری، پیشران کلیدی نقش‌آفرینی در سطوح ملی و بین‌المللی است.

بررسی آمار مربوط به تجارت دریایی نشان از روند توسعه تجارت بین المللی دریایی برای گروه‌های کالایی نفتی و غیرنفتی است که ایران علاوه بر دارا بودن بازار بزرگ داخلی و در نتیجه حجم تجارت بالا، با توجه به موقعیت راهبردی و ترانزیتی کشور، از مزیت سرزمینی مناسبی برای توسعه ترانزیت برخوردار است.

بنابراین نحوه بهره‌برداری از این مزیت‌ها و فرصت‌ها و برقراری ارتباط حمل و نقلی با کشورهای هدف، می‌تواند ضمن کسب درآمدهای ترانزیتی مناسب، نیازهای بازرگانی کشورهای حوزه آسیای میانه، قفقاز و افغانستان را برآورده کرده و در برقراری ارتباط حمل و نقلی بین کشورهای حوزه خلیج فارس، آسیای غربی و سایر نقاط اقتصادی جهان ایفای نقش کند.

چشم‌انداز بخش دریایی به نحوی تعریف شده است که به این حوزه عنوان «مرجع بی‌بدیل منطقه‌ای و بازیگر فعال جهانی در عرصه ایمنی، محیط زیست و امنیت دریایی» تعریف شده است.

راهبردهای بخش دریایی در حوزه تسهیل تجارت و توسعه ترانزیت

بهبود مسیرهای ارتباط بنادر با دریا با رویکرد آینده‌نگری به توسعه بنادر، تحول فناوری و تغییرات اندازه، کشتی‌ها در چارچوب تغییرات جهانی در حوزه مفاهیم و مقررات زیست‌محیطی، ایمنی و امنیت و نیز نظام هوشمند دریایی مبتنی بر هوشمندسازی در حوزه‌های ایمنی، امنیت و محیط زیست دریایی از جمله راهبردهای بخش دریایی در حوزه تسهیل تجارت و توسعه است.

راهبردهای بخش دریایی در حوزه پایداری مالی

حداکثرسازی مشارکت دولت در تأمین مالی پروژه‌های زیرساختی دریایی غیرجذاب برای بخش خصوصی و ایجاد مشوق‌ها و تضمین سرمایه‌گذاری برای افزایش مشارکت بخش خصوصی داخلی و سرمایه‌گذاران بین‌المللی در تامین مالی پروژه‌های زیرساختی و توسعه‌ای در حوزه دریایی راهبردهای این بخش در حوزه پایداری مالی است.

راهبردهای بخش دریایی در حوزه ایمنی، امنیت و محیط زیست دریایی

در حوزه ایمنی، امنیت و محیط زیست دریایی؛ تدوین استانداردهای ملی در زمینه ایمنی در حوزه دریایی و بندری، افزایش تعامل نظاممند و پایدار بین‌المللی برای ارتقاء سطح ایمنی، امنیت و محیط زیست دریایی، تقویت همکاری با ذی‌نفعان دولتی و خصوصی در حوزه ایمنی، امنیت و محیط زیست دریایی، توسعه سطح فناوری‌های روزآمد برای ارتقا سطح ایمنی شناورها و آبراهه‌های کشور، تأمین امنیت سایبری در سیستم‌های اطلاعات دریایی با رویکرد قابلیت پیشگیری و افزایش نظارت و بهبود واکنش راهبردهای تعریف شده در بخش دریایی است.

راهبردهای بخش دریایی در حوزه نظام حکمرانی

فراهم کردن زمینه حکمرانی شرکتی در بخش‌های دریایی دارای پتانسیل خصوصی‌سازی، توسعه ابزارهای مدیریت یکپارچه چند بعدی (ناوبری، ماهیگیری و معادن) در حوزه دریایی، ایجاد زیرساخت مدیریت یکپارچه اطلاعات دریایی (Integrated Marine Information System) نهادها، زیرساخت فناوری اطلاعات و ارتباطات، داده‌ها و اطلاعات و استانداردها و نیز ارتقاء سرمایه انسانی سازمان در حوزه دریایی با نگرش چندرشته‌ای (Multidisciplinary) نیز راهبردهای بخش دریایی در حوزه نظام حکمرانی بر اساس سند چشم انداز سند چشم انداز ۲۰ ساله سازمان بنادر و دریانوردی در حوزه "دریایی" است.

حوزه "مسئولیت پذیری"، "توسعه اقتصادی" و "هماهنگی"

در پایان باید خاطرنشان کرد که بر اساس سند چشم‌انداز سازمان بنادر و دریانوردی در افق ۲۰ ساله؛ «ارتقاء همکاریهای فنی دریایی در سطح ملی، منطقه ای و بین المللی» راهبرد بخش دریایی در حوزه هماهنگی، «ترویج فرهنگ ایمنی، جستجو و نجات و حفاظت از محیط زیست دریایی» راهبرد بخش دریایی در حوزه مسئولیت پذیری و «استفاده از پتانسیل دیپلماسی در حوزه دریایی برای ارتقاء ایمنی، امنیت و محیط زیست دریایی» راهبرد بخش دریایی در حوزه توسعه اقتصادی است.

منبع: فرینا