نخست وزیر از پس مخالفان و معترضان بر خواهد آمد؟

 

اقتصاد ۲۴- حسن دیاب نخست وزیر لبنان، در هنگام رای اعتماد به نمایندگان گفت که دولت او یک دولت سیاسی نیست بلکه دولتی است که وزرای آن غیر سیاسی و حزبی هستند. این درست همان انتظاری است که رئیس جمهور لبنان و چهره‌های مهم این کشور از دیاب داشتند. لبنان سال هاست که از سیاسی کاری و حزب بازی افرادی که به قدرت می‌رسند، رنج برده و حالا مردم این کشور دیگر حاضر به ترک خیابان‌ها تا قبل از رسیدن به خواسته هایشان نیستند.

انتخاب دیاب که چهره‌ای نه چندان شناخته شده به حساب می‌آمد از آن رو صورت گرفت که اعتماد ناراضیان را به خود جلب کند. البته آقای نخست وزیر از همان ابتدا در فضای مجازی به باندبازی در زمان وزارت و همکاری با دانشگاه آمریکایی بیروت متهم شد و همین موضوع معترضان را که شناختی از این فرد نداشتند، به خشم آورد. اما ترکیبی که حسن دیاب به عنوان کابینه خود ارائه داده، جمعی از افراد ناشناخته و متخصص هستند که گرایشات وگوناگونی دارند. برخلاف معمول در لبنان، دیاب از ایجاد کابینه‌ای یک دست که با او از نظر فکری و سیاسی کاملا هماهنگ باشند، خودداری کرده است. نخست وزیر این کشور پیش از این گفته بود که حتی اگر برخی از وزرا گرایش‌هایی به برخی از گروه‌ها و چهره‌های سیاسی دارند، آن را در عملکردشان دخالت نخواهند داد.

هنوز مشخص نیست که کابینه دیاب تا چه اندازه بتواند لبنانی‌ها را راضی کند که به خانه برگردند و اوضاع رو به راه شود. اما فعلا و در آستانه تشکیل دولت دیاب، بیروت روز‌های خشنی را پشت سر می‌گذارد.

پیش از آغاز به کار پارلمان برای رای به کابینه حسن الدیاب، لبنان صحنه اعتراضات خشونت امیز علیه نخست وزیر شد. اعتراضات تا آنجا پیش رفت که برخی از افراد تلاش کردند جلوی اتومبیل نمایندگان را بگیرند و مانع از رفتن آن‌ها به ساختمان پارلمان شوند. بر اثر برخورد نیرو‌های امنیتی و درگیری مخالفان با یکدیگر در بیروت، ۲۴ نفر از معترضان راهی بیمارستان شده و بیش از صد نفر دیگر هم در خیابان‌ها زخمی و به صورت سرپایی مداوا شدند.

این اتفاق در زمانی افتاد که معترضان به نخست وزیری دیاب تلاش داشتند تا پارلمان را وادار کنند که جلسه روز سه شنبه به نتیجه‌ای نرسد. از سوی دیگر دیاب هم طرفداران خودش را داشت که به خیابان‌ها آمدند و این موضوع بر شدت درگیری‌ها افزود.

شبکه «الجدید» لبنان اعلام کرد، برخی معترضان در اطراف پارلمان به کاروان حامل «سلیم سعاده» حمله کردند و این نماینده لبنانی بر اثر ضرب و شتم معترضان به شکستگی دچار و به بیمارستان منتقل شد. بر اساس گزارش «الجمهوریه»، معترضان همچنین به سمت خودروی «دمیانوس قطار» وزیر محیط زیست در نزدیکی پارلمان تخم‌مرغ پرتاب و تلاش کردند جلوی او را بگیرند.

دولت لبنان بیش از هر زمان دیگری به بازگرداندن اعتماد مردم دارد و این وظیفه به دوش حسن دیاب افتاده است. او که یک سیاستمدار تکنوکرات و سنی است و از حمایت اغلب احزاب داخلی لبنان برخوردار است و حتی جناح‌هایی مثل حزب الله لبنان و جنبش امل هم به طور جدی از او حمایت می‌کنند. با این حال آنچه در خیابان‌ها اتفاق می‌افتد، با ذهن سیاستمداران کهنه کار لبنانی متفاوت است. مردمی که در خیابان‌ها حضور دارند می‌گویند که دیگر حاضر نیستند نظم پیشین را قبول کنند. آن‌ها از جناح بندی‌های قدیمی خسته اند و در ماه‌های گذشته کم و بیش به صورت مداوم در اعتراضات شرکت کرده و نارضایتی خود را حتی از اصلاحاتی که به وجود آمده اعلام کرده اند.

اما تنها مشکل در لبنان معترضان نیستند. این کشور همیشه با مشکلات مالی دست و پنجه نرم کرده. در سال‌های اخیر با اغاز جنگ سوریه و بالا رفتن تعداد پناهندگان در این کشور که خودش هم با مشکلات بیکاری و ... مواجه بود، وضعیت اقتصادی بدتر از قبل شد. به طور کلی یکی از دلایلی که مردم در ماه‌های گذشته خیابان‌های لبنان را ترک نکرده اند، بی آیندگی جوانان و شیوع بیکاری در میان آن‌ها بود. در حال حاضر، اما دولت می‌گوید که نیاز به کمک دارد. نبیه بری به تازگی از صندوق بین المللی کمک خواسته تا اقتصاد این کشور را نجات دهد. این در حالیست که این کشور یکی مقروض‌ترین کشور‌ها جهان است و نود میلیارد دلار بدهی مالی خارجی دارد. لبنان می‌گوید ترجیح می‌دهد بدهی هایش را از صندوق ذخیره ارزی پرداخت نکند و در عوض صندوق بین المللی پول، مهلت بازپرداخت‌ها را تمدید کند. از سوی دیگر حسن دیاب هم حتی پیش از تشکیل کابینه به فکر یافتن راهی برای برون رفت از بحران اقتصادی افتاده. او پنجشنبه شب گذشته از اتحادیه اروپا خواست برای پشت سر گذاشتن و حل بحران اقتصادی و مالی و تامین نیاز‌های معیشتی مردم، سیستم ارتباطی برای کمک ضروری به این کشور برقرار کند. او در دیدار با «رالف طراف» نماینده اتحادیه اروپا در لبنان و سفیران کشور‌های اروپایی در بیروت تاکید کرد: لبنان نیازمند کمک رسانی سریع در همه زمینه ها، از جمله برق، دارو، مواد غذایی و مواد اولیه است.

به نظر می‌رسد برخلاف آنچه معترضان می‌خواهند در وهله اول توجه به وضعیت اقتصادی از درگیری‌های سیاسی اهمیت بیشتری دارد. اما از سوی دیگر اغلب سیاستمداران لبنان به فساد اقتصادی متهمند و اعتماد مردم از آن‌ها سلب شده است. نگرانی‌های زیادی هم وجود دارد که برخی کشور‌ها به کمک لبنان بیایند و در ازای کمک‌های مالی به این کشور، دست به دخالت در امورد داخلی بزنند. این اتفاقی است که در سال‌های گذشته بار‌ها افتاده است و لبنان را به زمین بازی غرب و عربستان تبدیل کرده.

با همه این‌ها به نظر می‌رسد که دیاب با این کابینه قصد دارد تا اصلاحاتی را در امور لبنان انجام دهد. او تا امروز در جلب حمایت معترضان ناکام بوده است. اما با توجه به تکنوکرات بودن و کابینه‌ای که چیده امید‌هایی هم در خصوص برون رفت از بحران برای لبنان وجود دارد. البته همه این‌ها منوط به این است که فعالان فضای مجازی پرونده دیگری از او رو نکنند.