چالش جدی عدم مهارت‌های دیجیتالی در میان سالمندان

به گزارش جامعه ۲۴ -  قطعی چند ساعته شبکه‌های اجتماعی مجازی گرفتاری‌های متعددی را برای همه مردم در سراسر جهان به همراه داشت. بسیاری از توقف در ارائه کسب و کار خود گلایه داشتند و گروهی از قطع شدن هرگونه ارتباط با دوستان و گروه‌های اجتماعی خود می‌گفتند که رسما نمی‌دانند چطور با دیگران ارتباط برقرار کنند.

دسترسی به کلاس‌های آموزش آنلاین، خرید آنلاین و مواردی از این دست، از دیگر مشکلاتی بود که قطعی چندساعته شبکه‌های مجازی برای جهان ایجاد کرد. این اتفاق تنها چند روز بعد از آن رخ داد که سازمان ملل متحد شعار امسال روز جهانی سالمندان را «دسترسی عادلانه به فناوری‌های دیجیتال در همه سنین» اعلام کرد. شرایطی که به نظر می‌رسد هرچند برای مردم جهان غیرقابل تحمل بود، اما سالمندان دائما در حال چنین تجربه‌ای هستند.

مردم جهان پس از شیوع کووید تغییرات قابل توجهی را در زندگی روزمره خود مشاهده کرده و در این مدت سعی کردند با استفاده جدی‌تر از فضای دیجیتالی، خود را با شرایط جدید سازگار کنند، اما این سازگاری برای سالمندان به این راحتی رخ نداد.

در ادامه مقاله‌ای را درباره تاثیر کووید بر زندگی سالمندان در سایه فناوری‌های دیجیتال می‌خوانیم.

سالمندان به دلیل وضعیت جسمانی بیشترین آسیب ناشی از کرونا و فوتی‌های ناشی از آن را به خود اختصاص دادند، اما آسیب ناشی از کرونا تنها به وضعیت جسمی و افزایش خطر مرگ ناشی از آن ختم نشد، قرنطینه‌های گسترده و دعوت به پرهیز از حضور در فضا‌های اجتماعی افراد را در تمام سنین تحت تاثیر قرار داده است، اما آسیب روانی و اجتماعی ناشی از این انزوا برای سالمندان مشهودتر بوده است چرا که جمعیت سالمندی کمترین مزایا را از فناوری‌های دیجیتال به دست آورده است.

شکاف دیجیتالی مبتنی بر سن، نابرابری در دسترسی و استفاده از فناوری‌های جدید را نشان می‌دهد. اگرچه که باید به این مساله توجه کرد این نابرابری مساله جدیدی نیست، اما شیوع کووید آن را تشدید کرده است چرا که بسیاری از مردم به ویژه سالمندان قادر به استفاده از اقدامات دیجیتالی به ویژه برای دریافت کمک نیست.

تاثیرات منفی شکاف دیجیتالی بر روی افراد مسن در دوران کرونا

مقاله پیش رو به بررسی تاثیرات منفی شکاف دیجیتالی بر روی افراد مسن در طی شیوع کرونا می‌پردازد. مطالعات نشان داده که قرنطینه، افسردگی، اضطراب و استرس را بالا برده است و دسترسی به مراقبت‌های بهداشتی نیز دشوارتر شده است، در نتیجه پیامد‌های خطرناک برای کسانی که از دیگر بیماری‌ها رنج می‌برند هم بیشتر شده است. مشکلات مربوط به کار، عدم امکان ورزش روزانه و مواردی از این دست از جمله مواردی هستند که در طی پاندمی افزایش یافتند و تقریبا هیچ کسی نیست که از کووید تاثیر نگرفته باشد، اما این تاثیر احتمالا در افراد مسن به بدترین شکل رخ می‌دهد.

از آنجایی که بیش از ۸۵ درصد مرگ و میر ناشی از کرونا در افراد بالای ۶۵ سال رخ می‌دهد، اقدامات قرنطینه سختگیرانه‌تری برای این قشر اعمال شد و این بدان معنی است که سالمندان بیشترین تاثیرات جانبی را از قرنطینه دریافت خواهند کرد.

انزوای اجتماعی اغلب منجر به تنهایی می‌شود که به طور قابل توجهی با افسردگی در افراد مسن مرتبط است و تحقیقات نشان داده است که انزوا و افسردگی پیامد‌های بدتری را برای افراد مسن در پی دارد. به علاوه مرگ و میر ناشی از سلامت روان هم در افراد بالای ۶۵ سال بیشتر است. در این میان استفاده از فناوری‌های دیجیتال راه نجات بشر پس از شیوع پاندمی بوده است که هم توانایی آن‌ها را برطرف کرده و هم نیاز‌های درمانی را شناسایی و بررسی کرده و ادامه کار و تحصیل را نیز میسر کرده است؛ تغیرات قابل ملاحظه‌ای که یک جهان کاملا دیجیتالی را بیشتر از هر زمان دیگری نمایش داد.

بیشتر بخوانید: برترین اقتصاد‌های جهان در مسیر بهبودی از بحران کرونا

در این میان به دلیل احتمال بالای شیوع بیماری در مراکز بهداشتی-درمانی، خدمات سلامت از راه دور نیز رشد قابل ملاحظه‌ای در کشور‌های جهان داشته است، اما گروهی که باز هم بیشترین آسیب را می‌بینند سالمندان هستند. حالا آن‌ها علاوه بر اینکه نسبت به جوانان مشکلات بهداشتی بیشتری دارند، اما نسبت به آن‌ها دسترسی کمتری به خدمات بهداشتی آنلاین هم دارند.

مطالعه‌ای که اخیرا درباره میزان دسترسی افراد به خدمات سلامت از راه دور انجام شده نشان می‌دهد ۴۰ درصد افراد مسن امکان دسترسی به خدمات سلامت از راه دور را ندارند که عمدتا به دلیل نداشتن مهارت‌های مربوط به فناوری‌های دیجیتال است. این در حالی است که افراد مسن بیشترین تعداد مراجعه سالیانه و استفاده از خدمات پزشکی را دارند.

اگرچه در برخی از کشور‌ها تلاش شده است تا کلینیک‌های مجازی سالمندان را برای حمایت از سالمندان در طی پاندمی ایجاد کنند، اما تحقیقات نشان داد که موفقیت این کلینیک‌ها متفاوت بوده است چرا که با مشکلات متفاوتی در زمینه امکان استفاده از فناوری‌های دیجیتال روبرو بودند. درواقع سالمندان که بیشترین نیاز و استفاده از خدمات پزشکی آنلاین را در طول پاندمیک دارند، کمترین استفاده را از آن بردند.

اما مشکلات سالمندان تنها به دسترسی دیجیتال به خدمات پزشکی محدود نمی‌شود، دسترسی آنلاین به اخبار مربوط به کووید و دیگر اخبار، تحصیل، خدمات مربوط به خرید و تحویل مواد غذایی، معاشرت‌های گروهی و ... به امری عادی پس از پاندمی تبدیل شده است، اما گروهی که کمترین بهره را از این خدمات برده سالمندان هستند. این امر منجر به یک پارادوکس نگران کننده می‌شود: جمعیتی که بیشتر تحت تأثیر کووید قرار گرفته‌اند، کمترین امکان را دارند که بتوانند به منابع در نظر گرفته شده برای کاهش اثرات ناشی از آن دسترسی داشته باشند که این به دلیل نداشتن سواد مهارت‌های دیجیتالی در میان افراد مسن است.

مطالعه‌ای که در اروپا انجام شده نشان می‌دهد به رغم آنکه دسترسی به اینترنت در کشور‌های اروپایی از درصد قابل ملاحظه‌ای برخوردار است، اما افراد مسن نسبت به جوان‌ها دسترسی کمتری به اینترنت دارند. هرچند یکی از این دلایل نداشتن مهارت‌های کافی است، اما عدم تمایل میانسالان به استفاده از فناوری دیجیتال نیز موردی بود که این افراد به آن اشاره داشتند. آن‌ها می‌گویند که استفاده از فناوری‌های دیجیتال برایشان ناخوشایند است و هزینه‌های آن از مزایایش بیشتر است.

در نتیجه نه تنها باید برنامه‌هایی برای افزایش مهارت‌های دیجیتالی سالمندان در نظر گرفته شود، بلکه برنامه‌هایی برای انگیزه این گروه در یادگیری و استفاده از تکنولوژی و درک این مساله که دنیای دیجیتال چه مزایایی دارد نیز باید در نظر گرفته شود. جوامع علاوه بر اینکه باید چگونگی استفاده از تکنولوژی را برای سالمندان در برنامه‌های خود لحاظ کنند، باید دسترسی راحت به تکنولوژی، انگیزه و ارتقای مهارت‌های سالمندان را نیز در دستور کار قرار دهند.

تشویق به استفاده از تکنولوژی در گروه‌های سالمندان، ایجاد گردهمایی‌های آنلاین برای سالمندان، ارائه ورزش‌های آنلاین برای سالمندان و اقداماتی از این دست می‌تواند شکاف در دسترسی به فناوری‌های دیجیتال را که به یک رکن اساسی در جهان تبدیل شده است افزایش دهد.

منبع: جامعه ۲۴