اقتصاد۲۴ - تراشه، مغزمتفکر همه دستگاه‌های الکترونیکی است و مواد اولیه تولید تراشه‌ها از سال گذشته تاکنون به طور مداوم کمیاب‌تر شده است.
با شروع همه گیری کرونا و تعطیلی کارخانه‌ها، نخستین مشکلی که روند تولید با آن روبرو شد، تاخیر در تامین مواد اولیه بود. امروز روند تولید در کارخانه‌ها به روال عادی برگشته است، اما همه گیری کرونا و تغییرات سبک زندگی در اثر آن، این بحران را تشدید کرده است. عوامل متعددی بر رشد شدید تقاضا برای تراشه‌های الکترونیکی در بازار تأثیرگذار بوده‌اند؛ از جمله سرمایه گذاری خودروساز‌ها بر روی وسایل نقلیه الکتریکی پیشرفته، افزایش چند برابری فروش تلویزیون و کامپیوتر، رونمایی از کنسول‌های بازی جدید و گوشی‌های همراه مجهز به فناوری ۵ G و...
حتی کمپانی ۲ تریلیون دلاری اپل، بزرگترین خریدارنیمه هادی‌ها در جهان، که سالانه ۵۸ میلیارد دلار برای خرید ادوات نیمه هادی هزینه می‌کند، در سال گذشته به دلیل کمیاب شدنِ این تراشه‌ها در بازار مجبور شد عرضه آیفون ۱۲ را دو ماه به تعویق بیندازد.
به گفته نیل کمپلینگ، تحلیلگر رسانه و فناوری در Mirabaud، «تراشه‌ها خیلی مهم هستند و آشوب فعلی در عرضه و تقاضای این بازار تحت تاثیر چندین عامل مختلف ایجاد شده است. اساسا سطح جدیدی از تقاضا در بازار به چشم می‌خورد که نمی‌توان آن را پاسخ داد، بحران همه جانبه‌ای شکل گرفته که همه ما را تحت تاثیر قرار خواهد داد.»
اخیرا کمپانی فورد شیفت‌های کاری دو کارخانه خود را محدود و اذعان کرده است که در سال جاری، سود شرکت ممکن است تا ۲.۵ میلیارد دلار کاهش داشته باشد. کمپانی نیسان قصد دارد خط تولید کارخانه‌های خود را در مکزیک و آمریکا متوقف کند و کمپانی جنرال موتورز نیز اعلام کرده که احتمالا سود این شرکت به میزان ۲ میلیارد دلار کاهش پیدا خواهد کرد.
بیشتر بخوانید: اولین اطلاعات از تراشه هوش مصنوعی Apple Car افشا شد
همه تولیدکنندگان کنسول‌های بازی در سال گذشته با چالش کاهش موجودی انبار‌ها مواجه بوده‌اند و کمپانی سونی در ماه گذشته اعلام کرد که ممکن است در سال جدید به خاطر کمبود عرضه نیمه هادی‌ها نتواند به تقاضای بازار برای پلی استیشن ۵ پاسخ دهد. ماکروسافت نیز پیش بینی کرده است که مشکلات مربوط به عرضه محصول Xbox حداقل تا نیمه دوم سال جاری ادامه داشته باشد.
اوج این بحران را می‌توان در وضعیت کمپانی سامسونگ مشاهده کرد. سامسونگ به عنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان تراشه در جهان، که بعد از اپل، بزرگترین خریدار تراشه‌های الکترونیکی نیز هست، اعلام کرد که ممکن است مجبور شود رونمایی از تلفن همراه جدید خود را به تعویق بیندازد.
کمپلینگ عنوان کرده است: «سامسونگ سالانه معادل ۵۶ میلیارد دلار ادوات نیمه هادی به فروش می‌رساند که ۳۶ میلیارد دلار از آن صرف تولید محصولات خودش می‌شود؛ جای تعجب است که چنین شرکتی مجبور شود عرضه یکی از محصولات خود را به خاطر کمبود تراشه به تاخیر بیندازد.»
عدم توازن در توزیع منابع محدود تراشه
به گفته کوه دونگ-جین، مدیر اجرایی سامسونگ و همچنین رییس واحد تجارت تلفن همراه سامسونگ، عدم توازن شدیدی در توزیع منابع محدود تراشه در میان متقاضیان این بازار وجود دارد.
در سال گذشته با کاهش فروش وسایل نقلیه، تولیدکنندگان خودرو سفارشات تراشه خود را کاهش دادند و وقتی با رونق گرفتن دوباره بازار تصمیم گرفتند سفارشات جدیدی ثبت کنند، متوجه شدند که از قافله جا مانده‌اند و باید در صف انتظار بمانند. سالانه معادل ۳۷ میلیارد دلار تراشه در صنعت خودروسازی جهان استفاده می‌شود و کمپانی‌هایی مانند تویوتا و فولکس واگن که از بزرگان این صنعت هستند، سالانه ۴ میلیارد دلار صرف خرید تراشه‌های مورد نیاز خود می‌کنند.
به گفته کمپلینگ «خودروسازان بیش از سایرین تحت تاثیر این بحران قرار می‌گیرند، زیرا دیرتر از همه به فکر افتاده‌اند و همچنین مشتریان نسبتا کوچکی برای تامین کنندگان نیمه هادی‌ها محسوب می‌شوند. تامین‌کنندگان ادوات نیمه‌هادی مسلما کمپانی بزرگ و در حال رشدی مانند اپل را در اولویت قرار می‌دهند، زیرا این کمپانی سالانه ۵۶ میلیارد دلار صرف خرید ادوات نیمه‌هادی می‌کند، در حالی که این رقم برای بزرگترین خودروساز‌ها هم بسیار کوچکتر از این است.»
به نظر می‌رسد معضل کمبود تراشه‌ها در جهان همچنان ادامه داشته باشد. برای راه‌اندازی یک کارخانه پیشرفته تولید ادوات نیمه‌هادی دو سال زمان لازم است و تولیدکنندگان قصد دارند برای دومین بار ظرف مدت کمتر از یک سال، قیمت کالا‌های خود را به طور چشمگیری افزایش دهند.
کمپلینگ همچنین تصریح کرد «هیچ نشانی از افزایش عرضه تراشه یا کاهش تقاضا برای آن‌ها مشاهده نمی‌شود و قیمت‌ها در سرتاسر زنجیره تامین این بازار در حال افزایش است. این موضوع به طور مستقیم بر روی زندگی مردم تاثیر می‌گذارد و قیمت خودرو، موبایل، لوازم خانگی و تقریبا همه تجهیزات الکترونیکی را افزایش خواهد داد. آیفون جدیدی که امسال به بازار می‌آید قطعا گران‌تر از مدل قبلی خواهد بود.»
بازار ایران نیز از این بحران جهانی در امان نمانده و نخواهد ماند. کمبود جهانی نیمه هادی‌ها در بازار ایران نیز اثرات جبران ناپذیری بر تمام صنایع مرتبط خواهد گذاشت. به علاوه، بی اطلاعی تولیدکنندگان از بحران کنونی، نتیجه آماده نبودن برای اجرای راهکار‌های درست برای عبور از بحران می‌تواند کار را برای تولیدکنندگان داخلی پیچیده‌تر و شرایط را برای مشتریان این صنایع دشوارتر از پیش کند.
منبع: اقتصادآنلاین