اقتصاد۲۴ - میناسادات حسینی: بازی‌سازی در ایران در حالی به دلایل گوناگون همچون عدم حمایت و سرمایه گذاری، مشکلات نشر و مسیر اخذ مجوز برای انتشار و… روز‌های سختی را پشت سر می‌گذارد که دشوارتر از مسائل مالی، ممیزی است؛ ممیزی‌هایی که به گفته تولیدکنندگان بازی در ایران، هیچ معیار صحیح و واضحی برای آن مشخص نشده است.
ممیزی‌های بنیاد ملی بازی‌ها سلیقه‌ای است
مدیر استودیو بازی‌سازی آنباند با گلایه از ممیزی‌های سلیقه‌ای بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای می‌گوید: در همه جای دنیا نظارت وجود دارد. در حالی که در استورهایی، چون گوگل‌پلی نظارت به صورت خوداظهاری است و در بزرگ‌ترین فروشگاه بازی کامپیوتری که استور استیم است، هیچ نوع نظارتی ندارد و حتی رده‌بندی سنی هم دلبخواهی است.
بیشتر بخوانید: محبوبیت بازی دیجیتال در بین بیش از ۶ میلیون ایرانی
معین رضایی با بیان اینکه بسیاری از ممیزی‌ها و اعمال رده‌بندی سنی از سوی بنیاد بازی‌ها، سلیقه‌ای است، افزود: در مواردی در تعامل با بنیاد فهمیدیم این موارد فراتر از بحث نظارت است. پس از چند مرحله سانسور به ما اعلام کردند که کیفیت سانسور خوب نبوده و اگر بازی منتشر شود، کیفیت تجربه مخاطب کاهش می‌یابد. درحالی که تا به حال در بحث مجوزدهی کیفیت مرتبط با تجربه مخاطب مطرح نبوده است. این صحبت‌ها درمورد کیفیت بازی غیرقانونی بود و چنین موردی در حیطه وظایف بنیاد نیست و اگر وزارت ارشاد چنین وظیفه‌ای به عهده بنیاد گذاشته، به اطلاع همه بازی‌سازان برسانند.
فیلترینگ بیش از ۳۰۰ بازی از سوی بنیاد بدون اطلاع‌رسانی قبلی
مدیر استودیو بازی‌سازی آنباند با بیان اینکه بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای بدون اطلاع رسانی قبلی بازی‌ها را از روی استور‌ها حذف کرد، گفت: تیغ ممیزی بنیاد به شدت تیز شده و مسائلی که در سایر رسانه‌ها بدون ایراد است در بازی رایانه‌ای ایراد محسوب می‌شود و این ممیزی‌ها بسیار سختگیرانه است.
رضایی در گفتگو با اقتصاد ۲۴ با بیان اینکه در این مدت شاهد ممیزی عجیب و غریب و سلیقه‌ای ازسوی بنیاد بوده ایم، ادامه داد: فرصت طلایی یک گیم برای تبلیغ نهایتا یک ماه است؛ که این در بین وقتی بنیاد بازی شما را از استور حذف می‌کند کل زحمات شما بر باد می‌رود.
وی با بیان اینکه به دلیل همین فیلترینگ بدون اطلاع رسانی، بازی‌سازان زیادی بیکار شده اند، گفت: تقریبا استودیوی بازی سازی نیست که با مشکل مهاجرت درگیر نباشد و بسیاری از این مراکز به مرز ورشکستگی رفته اند.
صنعت گیم در لبه پرتگاه
مدیر استودیو بازی‌سازی آنباند با بیان اینکه دلیل اصلی رفتار‌ها از سوی بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای هنوز مشخص نیست، گفت: معلوم نیست که دقیقا بازی‌سازان چه معیار‌هایی را باید رعایت کنند تا محصولشان در لیست مارکت قرار گیرد. به عنوان مثال بازی‌ساز با یک تیم برای ساخت یک محصول حدود دو ماه یا یکسال کار می‌کنند، بعد از اینکه وارد مارکت شد در مرحله اخذ مجوز با مشکل مواجه می‌شود. هنوز معیار‌های اعطای مجوز برای بازی‌سازان شفاف نیست.
موج مهاجرت بازی‌سازان کلید خورد
رضایی تأکید می‌کند که در صورت ادامه دار بودن این روند شاهد کوچ بازی‌سازی از عرصه بازار داخلی خواهیم بود؛ چرا که هم‌اکنون برخی از بازی‌سازان به دلیل نبود حمایت از سوی بنیاد تمایلی برای ماندن در بازار داخلی را ندارند و به خارج کوچ کردند.
اقدامات بنیاد خلاف استاندارد‌های جهانی
رئیس کمیسیون بازی و سرگرمی سازمان نصر با اشاره به نحوه پیگیری مشکلات بازی‌سازان، اظهار کرد: از حدود یکسال پیش از سمت کمیسیون جلسات بسیاری با بنیاد برگزار و تلاش کردیم تا نظر کارشناسی صنف و بازی‌سازان را با بنیاد مطرح کنیم. صحبت ما هم این بود که تصمیمات فعلی بنیاد نباید اقتصاد بازی‌ها را هدف قرار دهد، چون آسیب‌زا هستند. مشکل اصلی برای بازی‌های نوپا ایجاد می‌شود و توسعه چابک محصولات موبایلی را تحت شعاع قرار می‌دهد. این اقدامات بنیاد خلاف استاندارد‌هایی است که در دنیا رعایت می‌شود.
حسین مزروعی ادامه داد: وقتی بنیاد مجوز پیش از نشر را به صورت اجباری برای همه محصولات در نظر بگیرد، یعنی توسعه چابک محصولات را با اختلال جدی روبه‌رو می‌کند. در این شرایط تیم‌های کوچک با مشکلاتی روبه‌رو می‌شوند و فعالیت خود را متوقف می‌کنند. اقتضای ممیزی این رسانه به سبک دیگری است. رسانه‌ای که هرلحظه محتوایش تغییر می‌کند، نمی‌توان مانند کتاب ممیزی کرد؛ اما الان ممیزی بنیاد همان ممیزی کتاب و فیلم روی بازی است و چنین ممیزی روی بازی جوابگو نیست.
بنیاد باید وارد گفت‌وگوی سازنده با بازی‌سازان شود
مزروعی با اشاره به درخواست بازی‌سازان از بنیاد ملی بازی‌ها، گفت: بنیاد باید بازی‌سازان گفتگو کند، نه اینکه با اعمال فشار درخواست خود را مطرح کند. همواره برای حل مشکلات ما درخواست جلسه کرده‌ایم. بنیاد باید وارد گفت‌وگوی سازنده با بازی‌سازان شود. از سوی دیگر، گاه درخواست فیلتر از سمت بنیاد است و بنیاد تکذیب می‌کند یا کارشناس رسمی بنیاد در جلسه‌ای گفت که پنلی داریم که بازی‌ها را برای فیلتر می‌فرستیم و بعد بنیاد تکذیب کرد؛ بنابراین بنیاد باید صادق و همراه بازی‌سازان باشد و فکر نکند بازی‌سازان دشمن بنیاد هستند.
این بازی‌ساز با انتقاد به مجوز پیش از نشر بازی‌ها، بیان کرد: بازی‌هایی که تعداد نصبشان پایین است یا به صورت نسخه اولیه تست می‌شوند، باید بی نیاز از مجوز و رده‌بندی سنی شوند. یک راه‌حل استاندارد این است که مانند سرویس‌های اشتراک ویدیو که اگر کسی محتوای اشتباه گذاشت حذف می‌شود، این روش برای بازی‌سازان هم پیاده‌سازی شود. ما پیشنهاد دادیم تا بازی‌هایی که کمتر از ۵۰۰۰ نصب دارند، یعنی هنوز از سمت کاربر دیده نشدند به مجوز نیاز نداشته باشند و فرصتی دهیم تا ایده‌های خود را تست کنند. البته می‌توان روی آن‌ها نظارت کرد.