اقتصاد۲۴- بندر انزلی در بین بنادر شمال کشور نسبت به دو بندر دیگر امیرآباد و نوشهر از ویژگی‌های توسعه‌ای و استراتژیک بهتری برخودار است. بندر انزلی نزدیک به ۳۶۵ کیلومتر تا پایتخت فاصله دارد و در فاصله‌اش تا اولین فرودگاه نزدیک به ۳۵ میلیومتر است و انبار‌های مسقف و تجهیزات دریایی، آن را تبدیل به یکی از بنادر مهم شمال کشور کرده است. برخورداری از موقعیت استراتژیک و نزدیکی به بنادر با اهمیت‌تر حاشیه دریای خزر همچون بنادر آستراخان و ماخاچ کالا در روسیه، ترکمن باشی در ترکمنستان، اکتائو در قزاقستان و باکو در آذربایجان اهمیت و جایگاه ویژه‌ای به بنادر گیلان بویژه مجتمع بندری انزلی داده است.
پیشرفت فیزیکی اتصال بندر انزلی به راه‌آهن سراسری
ملزومات اقتصادی دوره اخیر در تجارت با کشور‌های منطقه‌ای و چین و قرار گرفتن در مسیر کریدوری شمال-جنوب موجب شد تا ایران اتصال بندر انزلی به راه آهن سراسری را یکی از اهداف مهم خود برای توسعه دریامحور در سال‌های آتی بشمارد. از این رو اتصال مجتمع بندری انزلی به راه آهن سراسری در دو سال اخیر سرعت بیشتری پیدا کرده و ۶۰ درصد کار آن انجام شده است. در واقع منطقه آزاد انزلی و منطقه آزاد چابهار هر دو اهمیت استراتژیک در برنامه‌های توسعه‌ای آتی کشور خواهند داشت که از الان زیرساخت‌ها در این مناطق فراهم می‌شوند.
بیشتر بخوانید: بازدید رییس کل دادگستری گیلان از پروژه اتصال راه آهن به بندرکاسپین
در واقع مجتمع بندری انزلی با قدمتی بالغ بر ۱۰۰ سال حدود یک میلیون متر مربع مساحت، ۱۶ پست اسکله و ظرفیت اسمی ۱۱ میلیون تن دارد که نسبت به سال‌های قبل هم به لحاظ مساحت و هم افزایش ظرفیت شاهد رشد خوبی بوده‌ایم. در سال‌های ۲ پست اسکله دلفین نفتی آماده پذیرش کلیه کشتی‌های عبوری در دریای خزر است که در اقتصاد انزلی نقش مهمی دارد.
صادرات بر پایه اقتصاد مولد
امتیازات ویژه دریایی حول دو بندر انزلی و کاسپین که در منطقه آزاد انزلی قرار گرفته است، موجب شده تا عملکرد اقتصادی این منطقه در سال گذشته با رشد قابل توجهی به لحاظ تراز تجاری همراه باشد. به طوریکه سال گذشته مجموع صادرات ناشی از تولید و صادرات مجدد منطقه آزاد انزلی به رقم ۱۸۸.۷ میلیون دلار بالغ شدکه در این مدت ارزش محصولات تولیدی صادر شده واحد‌های صنعتی منطقه ۱۹.۸ میلیون دلار بود که بخش عمده آن مشتمل بر کالا‌های سلولوزی و شیمیایی و تجهیزات صنعتی بوده است.
در واقع در منطقه آزاد انزلی محصولات شیمیایی، انواع چوب، ماشین الات صنعتی و محصولات کشاورزی بیشترین سهم صادراتی را داشته‌اند. اهمیت صادراتی منطقه آزاد انزلی از آنجایی مشخص می‌شود که برنامه‌ها عمدتاً متمرکز بر اقتصاد مولد بوده است و بر این اساس در سال ۹۹ نیز ۱۵ واحد تولیدی-صنعتی در این منطقه افتتاح شده است. در ادامه همین سیاستگذاری قرار است پهنه صنعتی این منطقه از رقم ۶۱ هکتار کنونی به ۱۱۰ هکتار افزایش پیدا کند. در سال ۹۹ شهرک صنعتی سوم انزلی احداث شد و سرمایه‌گذاران با وجود شرایط و امتیازات ویژه به این منطقه جذب شدند. با برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته قرار است در سال جاری تعداد واحد‌های تولیدی از ۱۴۸ واحد کنونی به ۳۵۰ واحد افزایش یابد که رشد قابل توجهی خواهد بود.
در راستای سیاست‌های اقتصاد مولد در این منطقه خدماتی همچون ارائه خدمات مشاوره ای، رفع موانع مالی و حقوقی پیش روی فعالیت‌های تولیدی منطقه برای سرمایه‌گذاران منطقه انجام شده است.
رشد بارگیری کالا از بندر انزلی
در سال ۹۹ در بندر انزلی میزان تخلیه و بارگیری کشتی‌ها ۳۳ درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل افزایش یافته است. افزایش ۲۹ درصدی میزان صادرات در بندر انزلی یکی از توفیقاتی بود که در نتیجه همین سیاست‌گذاری‌ها ممکن شد. گفته شده قرار است با الحاق حدود ۱۰۰ هزار تن به ظرفیت فعلی بندرانزلی ظرفیت غلات این بندر به ۲۰۰ هزار تن برسد که توفیق بسیار خوبی در حوزه زنجیره تامین غذایی کشور خواهد بود. آنهم بندری که در سال ۹۹ فقط بیش از ۶ هزار TEU کانتینر تخلیه و بارگیری داشته است.
در حوزه گمرک منطقه آزاد انزلی نیز شاهد تسهیلاتی برای کالا‌های وارداتی بوده‌ایم که در حوزه اقدامات حقوقی-قضایی قرار می‌گرفته است. بر این اساس حجم زیادی از کالا‌های معطل مانده در گمرک بندر انزلی با پیگیری دستگاه قضایی ترخیص شد؛ به ویژه که تامین کالا‌ها جزو وظایفی حاکمیتی در کشور محسوب می‌شود.
صادرات مواد نفتی نیز از بندر انزلی که یکی از بنادر منطقه آزاد انزلی به حساب می‌آید، در سال ۹۹ رشد چشم گیری نسبت با سال قبل داشته است. به طوریکه در سال گذشته ۱۰ هزار و ۶۵۴ تن مواد نفتی از بندر انزلی به سایر کشور‌ها صادر شده است.
اهمیت بنادر در تجارت و تولید مناطق آزاد کشور وقتی مشخص می‌شود که بدانیم هم اکنون بیش از ۸۰ درصد تجارت کشور از دریا و با استفاده از کالا‌های دریابرد اتفاق می‌افتد؛ بنابراین سازمان‌های مناطق آزاد همواره در تلاش هستند تا زیرساخت‌های دریایی را برای صادرات به کشورای دیگر تقویت کنند. این امری است که در آینده اقتصاد ایران نیز اثرگذار خواهد بود. در گذشته بندر انزلی بیشتر بندر آهن آلاتی بوده و، اما طی سال‌های اخیر که نیاز کشور به کالا‌های اساسی افزایش یافت، این بندر عمدتاً حوزه واردات را به غلات اختصاص داد و برای عبور از شرایط بحرانی کشور، نقش ویژه‌ای ایفا کرد.