اقتصاد۲۴ - سایت کدال متعلق به سازمان بورس در گزارشی که خودروسازان ماهانه ارائه می‌کنند، بر رشد یک درصدی تولید خودرو در اردیبهشت نسبت به بازه زمانی مشابه سال گذشته تاکید کرده، این در شرایطی است که خودروسازان در فروردین سال جاری نسبت به فروردین ۹۹، رشد ۱۱۸ درصدی داشته اند.
اینکه چطور خودروسازان از رشد ۱۱۸ درصدی فروردین به رشد یک درصدی اردیبهشت رسیدند را باید در افت شدید تولید فروردین ۹۹ که همراه با آغاز شیوع ویروس کرونا و تعطیلی واحد‌های خودروساز و قطعه ساز بود جست وجو کرد. اما همان طور که عنوان شد خودروسازان در اردیبهشت رشد یک درصدی تولید را تجربه کردند این به این معناست که نسبت به اردیبهشت پارسال تغییری در تعداد خودرو‌های تولیدی خودروسازان ایجاد نشده است.
براساس گزارش سایت کدال تنها شرکت سایپا رشد ۱۲درصدی را تجربه کرده و ایران خودرو با افت تولید ۶درصدی و پارس خودرو نیز با افت ۲ درصدی همراه شده اند. اما ثبات نسبی تولید در دومین ماه از سال جاری را آن هم در سالی که به عنوان جهش تولید نام گذاری شده باید در رخداد‌های مربوط به قیمت گذاری سال ۱۴۰۰ جست وجو کرد. بر این اساس اگر چه شورای رقابت تنها مرجع قیمت گذاری خودرو‌های داخلی، در ۱۳ اردیبهشت امسال میزان درصد افزایش قیمت محصولات تولیدی خودروسازان را اعلام کرد با این حال به دلیل انتقاد خودروسازان از نحوه قیمت گذاری، تقریبا تولید و عرضه خودرو معلق مانده بود. به این ترتیب بی تکلیفی قیمت گذاری خودرو از یک سو مانع از پرداخت بدهی خودروسازان به واحد‌های قطعه سازی شد و از سوی دیگر تولید خودرو را (خواسته یا ناخواسته) کاهش داد. آنچه مشخص است خودروسازان سال ۱۴۰۰ را به امید بازگشایی بسته تحول صنعت خودرو که علیرضا رزم حسینی سال گذشته از آن رونمایی و برای تصویب به ستاد اقتصادی دولت ارسال کرد، آغاز کردند، این در شرایطی است که قیمت گذاری شورای رقابت تا حدودی ناامیدی را برای واحد‌های تولیدی خودرو به همراه داشت.
بیشتر بخوانید: با ۲۵۰ میلیون چه خودرو‌هایی می‌توان خرید؟
شورای رقابت در اردیبهشت به طور میانگین افزایش ۹ درصدی را برای محصولات تولیدی خودروسازان مصوب کرد این در شرایطی است که تورم بخشی خودرو در زمستان سال گذشته ۱۴درصد اعلام شد. با این حال شورای رقابت سال گذشته همراه با روند کاهشی قیمت خودرو در بازار که مهم‌ترین دلیل آن کاهش انتظارات تورمی بود، هیچ افزایش قیمتی را برای محصولات تولیدی در نظر نگرفت. با این شرایط خودروسازان امید داشتند شورای رقابت در قیمت گذاری ۱۴۰۰، با درنظر گرفتن تورم زمستانه به قیمت گذاری بپردازد.
حال آنکه این شورا با نادیده گرفتن خواسته خودروسازان رشد ۹ درصدی را مصوب کرد. انتقاد خودروسازان از نحوه قیمت گذاری، تولید و عرضه خودرو در دومین ماه از فصل بهار را متاثر از خود کرد به طوری که میزان تولید خودرو کاهش یافت و عرضه نیز همراه با توقف فروش‌های فوری روند نزولی به خود گرفت. به این ترتیب می‌توان این طور عنوان کرد که نحوه قیمت گذاری از سوی شورای رقابت و انتقاد خودروسازان به این روش، انتظارات تولیدی را برآورده نکرد و در نهایت ثبات تولید را رقم زد. با این حال، اما شواهد بیانگر آن است که در خرداد رشد تولید در شرکت‌های خودروساز رخ خواهد داد. یکی از مهم‌ترین دلایل این ادعا هم تغییر مسیر قیمت گذاری خودرو است.
آنچه مشخص است خودروسازان در نهایت با اصرار و پافشاری بر خواسته خود بالاخره توانستند مسیر قیمت گذاری خودرو را تغییر دهند؛ به طوری که برخلاف گذشته قیمت خودرو‌ها با توجه به تورم بخشی و در نظر گرفتن بهره وری و کیفیت تعیین نمی‌شود بلکه ملاک میزان زیان تولید و حاشیه سود بازار خودرو‌ها است. این نحوه قیمت گذاری که طبق خواسته و سلیقه خودروسازان است، اگر تداوم پیدا کند به طور حتم از اولین ماه اجرای آن یعنی خرداد رشد تولید را رقم خواهد زد. به طوری که خودروسازان با این روش قادر خواهند بود بدهی قطعه سازان را پرداخت کنند و با کاهش زیان، برای تولید برنامه ریزی داشته باشند. به این ترتیب آنچه مشخص است اگرچه خودروسازان آغاز خوبی برای تولید ۱۴۰۰ نداشتند، اما به نظر می‌رسد که از سومین ماه فصل بهار روند تولید بهتر شود.
تولید در اردیبهشت
حال سراغ جزئیات تولید در اردیبهشت ماه می‌رویم. براساس اطلاعات منتشره در سایت کدال سازمان بورس، سایپا تنها خودروسازی است که در دومین ماه از سال جاری رشد تولید را تجربه کرده است. در شرایطی که این شرکت توانسته رشد تولید بیش از ۱۲ درصدی را در بازه زمانی یاد شده رقم بزند، دو خودروساز بزرگ دیگر یعنی ایران خودرو و پارس خودرو به ترتیب افت تولید حول و حوش ۶ درصد و ۲ درصد را در کارنامه خود ثبت کردند. بر اساس آمار ارائه شده، خودروسازی سایپا تا پایان اردیبهشت ۱۴۰۰ توانسته در مجموع تولید ۴۸ هزار و ۵۶۰ دستگاه خودرو را نهایی کند. تمرکز این خودروساز روی تولید محصولات خانواده تیبا، وانت ۱۵۱ و شاهین است. در میان محصولات یاد شده خانواده تیبا بیش از ۸۸ درصد سهم تولید این خودروساز را در بازه زمانی یاد شده به خود اختصاص داده است.
نارنجی‌های جاده مخصوص تا پایان اردیبهشت ماه امسال تولید ۴۲ هزار و ۷۵۷ دستگاه از محصولات خانواده تیبا را نهایی کردند. این میزان تولید از رشد بیش از ۹۵ درصدی محصولات این خانواده در قیاس با مدت زمان یادشده در سال ۹۹ حکایت دارد. وانت پراید (پراید ۱۵۱) با تولید ۳ هزار و ۶۲۶ دستگاه سهمی حول و حوش ۷ درصد را از میزان تولیدات این خودروساز تا پایان دومین ماه از سال جاری به خود اختصاص داده است. غول نارنجی جاده مخصوص توانسته رشد تولیدی بیش از ۳۱ درصد را در تولید این محصول تجاری سبک به نسبت مدت مشابه در سال قبل رقم بزند. سایپایی‌ها طی دو ماهه ابتدایی امسال دو هزار و ۱۷۷ دستگاه شاهین تولید کردند. حال سراغ دیگر خودروساز بزرگ کشور یعنی ایران خودرو می‌رویم.
این خودروساز تا پایان اردیبهشت ماه امسال در مقایسه با همین بازه زمانی افت بیش از ۶ درصد را در کارنامه خود ثبت کرده است. ایران خودرویی‌ها توانسته اند تا پایان اردیبهشت ۱۴۰۰ تولید ۵۴ هزار و ۲۸۱ دستگاه از محصولات حاضر در سبد محصولاتی خود را نهایی کنند. تمامی محصولات ایران خودرو به جز رانا افت تولید را طی دو ماه اول امسال در قیاس با همین بازه زمانی در سال گذشته تجربه کرده اند. آمار‌های منتشر شده در سایت کدال نشان می‌دهد ایران خودرو تعداد ۴ هزار و ۵۳ دستگاه رانا را تا پایان اردیبهشت ماه امسال در خطوط تولید خود تکمیل کرده است. این میزان تولید در قیاس با تولید سال گذشته رشدی بیش از ۳۱۱ درصدی را تجربه کرده است.
در میان محصولات این خودروساز خانواده پژو سهمی نزدیک به ۷۰ درصد را به خود اختصاص داده است. آبی‌های جاده مخصوص تا پایان اردیبهشت ماه امسال تولید ۳۷ هزار و ۵۵۱ دستگاه از محصولات این گروه را نهایی کردند. بررسی‌ها نشان می‌دهد تولید گروه پژو در مقایسه با همین بازه زمانی در سال گذشته افتی حدود ۱۰ درصد را به خود دیده است. بعد از گروه پژو، دنا در جایگاه دوم به لحاظ سهم تولید در سبد محصولاتی ایران خودرو قراردارد. آبی‌های جاده مخصوص تا پایان اردیبهشت امسال ۶ هزار و ۹۳۷ دستگاه انواع دنا تولید کردند. این میزان تولید در قیاس با مدت مشابه سال گذشته افت بیش از ۱۲ درصدی را نشان می‌دهد. آبی‌های جاده مخصوص در تولید گروه سمند نیز مانند دنا افت را در کارنامه خود ثبت کردند.
غول آبی جاده مخصوص تا پایان دومین ماه از سال جاری توانسته تولید ۴ هزار و ۶۳۶ دستگاه از محصولات حاضر در گروه سمند را نهایی کند که در مقابل تولید ۵ هزار و ۴۷۹ دستگاهی سال گذشته، افت بیش از ۱۵ درصدی را نشان می‌دهد. هایما تنها محصول مونتاژی ایران خودرو نیز افت تولید به خود دیده است. آبی‌های جاده مخصوص تا پایان اردیبهشت ماه امسال توانسته اند ۹۱۶ دستگاه هایما تولید کنند. این میزان تولید از افتی حدود ۱۱ درصد در قیاس با همین بازه زمانی در سال گذشته حکایت می‌کند. تارا محصول جدید ایران خودرو نیز طی مدت زمان ذکر شده در سال جاری ۱۸۸ دستگاه تولید شده است. حال سراغ جزئیات آمار تولید پارس خودرو به عنوان سومین خودروساز بزرگ کشور می‌رویم.
پارس خودرویی‌ها تا پایان دومین ماه از فصل بهار توانسته اند ۱۵ هزار و ۷۰۵ دستگاه خودرو تولید کنند. در میان محصولات تولیدی این خودروساز، گروه Q ۲۰۰ (شامل کوئیک R، R پلاس و کوئیک اتومات) جایگاه اول را به خود اختصاص داده است. سهم گروه Q ۲۰۰ از سبد محصولات این خودروساز در بازه زمانی یاد شده بیش از ۷۶ درصد بوده است. پارس خودرویی‌ها تا پایان اردیبهشت ماه ۱۴۰۰ همچنین ۱۲ هزار و ۳۸ دستگاه از محصولات گروه Q ۲۰۰ تولید کرده اند که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته رشدی بیش از ۲۱۲ درصد داشته است. اما در آمار تولید سومین خودروساز بزرگ کشور که در سایت کدال منتشر می‌شود تولید کوئیک معمولی به صورت جداگانه ثبت می‌شود. پارس خودرویی‌ها تا پایان دومین ماه از سال جاری ۲ هزار و ۳۵۳ دستگاه کوئیک معمولی تولید کردند. این خودروساز توانسته از گروه S ۲۰۰ (ساینا) طی مدت زمان یاد شده، هزار و ۲۱۸ دستگاه تولید کند.
هر دو محصول کوئیک معمولی و گروه S ۲۰۰ سال گذشته در همین بازه زمانی هنوز به سبد محصولاتی پارس خودرو اضافه نشده بودند. پارس خودرویی‌ها همچنان تولید برلیانس محصول مونتاژی خود را تولید کرده است. این خودروساز تا پایان اردیبهشت ماه ۱۴۰۰ تولید ۳۳ دستگاه از این محصول را در دستور کار داشته است. مقایسه آمار تولید برلیانس طی مدت زمان یاد شده در سال جاری با سال ۹۹ از افت تولید بیش از ۹۶ درصدی حکایت دارد.