اقتصاد ۲۴- در حالی اهالی بازار سهام طی دو سال گذشته در معرض فراز و فرود‌های تکان دهنده قرار گرفتند که حتی حاضر نیستند در چنین شرایطی به بازار بازگردند. با این حال برخی از نامزد‌های انتخاباتی بر طبل بورس بازان می‌کوبند و معتقدند برگ برنده این بازار را در اختیار دارند. شاخص بورس که از هفته‌های قبل بر مدار نزولی و حتی شکست کف حمایتی ۱/ ۱ میلیون واحد حرکت می‌کرد طی ۴ روز با چرخشی عجیب به مدار صعودی بازگشت.
گرچه روز گذشته نماگر بازار با نوسان منفی به کانال یک میلیون و ۱۴۵ هزار واحد بازگشت، اما برخی اظهارات نامزد‌های انتخاباتی در مورد بازار سهام را باعث مثبت شدن شاخص عنوان می‌کنند این در حالی است که به اعتقاد کارشناسان بازار سرمایه، نه تنها نامزد‌های انتخاباتی برنامه‌ای برای حل مشکلات بازار ندارند حتی متولیان بازار سرمایه و وزارت اقتصاد نیز هیچ برنامه‌ای برای عبور از بحران فعلی بازار سرمایه ارائه نداده اند.
این روز‌ها معاملات بازار سهام تحت تاثیر ابهامات بسیاری قرار دارد و به نظر نمی‌رسد موضع گیری‌های مثبت کاندیدا‌های ریاست‌جمهوری در مورد بورس بتواند از ریسک‌های تهدید کننده این بازار بکاهد. به نظر می‌رسد بزرگ شدن جامعه سهامداری و افزایش نفوذ آن میان عامه مردم در دو سال گذشته سبب شده تا کاندیدا‌های ریاست‌جمهوری نیز «حمایت از بورس» را شعار اصلی خود قرار داده و از این طریق درصدد جذب آرای بیشتر به سمت خود باشند. اما این شعار‌ها چه میزان قابلیت تحقق دارند و چه میزان می‌توانند در جذب آرا مفید واقع شوند؟
ناسازگاری وعده‌ها با منطق اقتصادی
هدف قراردادن بورس تهران و اظهاراتی از قبیل حل مشکل بازار در ۳ روز واکنش‌های منفی کارشناسان این بازار پرحاشیه را به دنبال داشته است. به اعتقاد آن‌ها تاکنون راهکار‌های اجرایی از سوی نامزد‌های انتخاباتی برای بهبود وضعیت بازار سرمایه ارائه نشده تا فعالان اقتصادی بتوانند خود را با برنامه آن‌ها تطبیق دهند.
اظهارات بورسی نامزدها با منطق اقتصادی همخوانی ندارد و به نظر می‌رسد جنبه تبلیغاتی داشته باشد تا اجرایی. در همین رابطه فردین آقابزرگی تحلیلگر بورس خیال همه را راحت می‌کند و می‌گوید: نه تنها نامزد‌های انتخاباتی برنامه‌ای برای حل مشکلات بازار ندارند حتی متولیان بازار سرمایه و وزارت اقتصاد نیز برنامه‌ای برای بازار سرمایه ارائه نداده اند. در یک سال و نیم اخیر نیز وزیر اقتصاد و رئیس کل بانک مرکزی با حضور در جلسات شورای عالی بورس با اولویت قراردادن نیازمندی‌های دولت دست به اقداماتی زدند که نتیجه اش را مشاهده کردیم. رشد شارپی شاخص، تغییر ریاست سازمان بورس و به تبع آن اصلاح ادامه‌دار قیمت سهام.
وی اظهار می‌کند: نامزد‌های انتخاباتی بدون درنظر گرفتن متغیر‌های اثرگذار بر قیمت سهام از جمله روند افزایشی نرخ بهره و گمانه زنی‌ها برای کاهش نرخ ارز به طرفداران خود وعده عبوراز بحران بورسی را می‌دهند این در حالی است که کسی از جزئیات برنامه عملیاتی آن‌ها در حوزه بازار سرمایه اطلاعی ندارد. این کارشناس ضمن اشاره به راهکار‌های برون رفت از شرایط نابسامان فعلی بورس بیان می‌کند: قفل بازار سرمایه با دو کلید باز می‌شود. برنامه مدون و استراتژی منطبق با برنامه مذکور بدون توجه به حواشی موجود.
بیشتر بخوانید: چرا مسیر حرکت بورس در خردادماه تغییر کرد؟
وی خاطر نشان می‌کند: عدم ارائه طرح و برنامه استراتژیک و بلندمدت از سوی سازمان بورس و سیاستگذاران اقتصادی در حوزه بازار سرمایه پدیده عجیبی را به وجود آورده است از این رو فعالان بورسی هر ۴ سال یک بار نسبت به عدم اجرای اصول ابتدایی که بازارسهام ملزم به اجرای آن است، اعتراض می‌کنند. بر همین اساس شاهد درخواست‌هایی مبنی بربازنگری درقوانین و مصوبات جنجالی از جمله قیمت گذاری دستوری صنایع هستیم. بروز چنین پدیده‌ای به رفتار اقتضایی سازمان بورس و شورای عالی بورس منجر شده است. اتخاذ تصمیمات مقطعی برای حل بحران بازارسهام با توجه به شرایط بازار وضعیت مبهمی را برای سهامداران به‌وجود آورده است.
به طوری که در سال ۹۹ ترکیب دارایی صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت ۸ بار و۴ بار نیز ضریب اعتباری صنعت کارگزاری‌ها با ۱۸۰ درجه انحراف، دستخوش تغییرات جدی شد. آقابزرگی یادآور می‌شود: تداوم تصمیمات اقتضایی از جمله تغییر دامنه نوسان، تغییر زیرساخت‌های مقررات معاملاتی، بسته حمایتی ۳+۷ و قانون مالیات بر عایدی سرمایه اثرات کوتاه‌مدت و مقطعی بربازار خواهد داشت.
طفره نامزدها از ارائه برنامه مدون
بازار سرمایه آنقدر وسیع است که همه می‌خواهند مشکلش را حل کنند این در حالی است که فعالان بورسی نسبت به وعده‌های نامزدها سیگنال مثبتی دریافت نمی‌کنند. مهدی افنانی کارشناس بورس با بیان اینکه حمایت از بورس توسط نامزدها صرفا در حد شعار انتخاباتی است، اظهار می‌کند: بررسی مباحث بورسی که تاکنون از سوی نامزد‌های انتخاباتی مطرح شده از جمله حل ۳ روزه مشکل بازار سرمایه، تقویت جایگاه ریال و موضوعاتی از این قبیل در کوتاه‌مدت قابل حل نیست. اظهارات مبهم نامزدها پرسش مهمی به وجود می‌آورد. چرا این افراد زمانی که از حل مشکلات صحبت می‌کنند از ارائه هرگونه برنامه‌ای طفره می‌روند؟ پول ملی چگونه قرار است با ارزش شود؟
جایگاه ارز ملی از چه محلی و با چه پشتوانه‌ای قرار است ارتقا یابد؟ مشکلات بازار سهام چگونه در ۳ روز قابل حل است؟ اگر در ۳ روز گره مشکلات باز می‌شود چرا سیاستگذاران فعلی تدبیری برای بازار نمی‌اندیشند؟ پرسش‌های بی شماری که حتی نامزدها در شبکه‌های مجازی نیز حاضر به پاسخگویی نسبت به آن نیستند. وی در ادامه عنوان می‌کند: نامزدها تاکنون برنامه جامع اقتصادی ارائه نداده‌اند و در مورد بورس نیز هیچ مبحثی با ارائه راهکار ذکر نشده است. حتی یکی از نامزدها اعلام کرد با دستور و بخشنامه می‌تواند مشکلات بازار سهام را برطرف کند این در حالی است که اقتصاد با عرضه و تقاضا سر و کار دارد. شاید بتوان با دستور طرف عرضه را مدیریت کرد و با تحریک تقاضا، بازار را بالا برد، اما هیچ کدام ازاین راهکار‌ها به رشد دائم بازار منجر نمی‌شود.
رشد پایدار برنامه پایدار می‌خواهد و مهم‌ترین عاملی که می‌تواند بخش عمده‌ای از مخاطرات بازار را برطرف کند تعیین تکلیف نقش دولت با بازار سرمایه به عنوان سهامدار است که باید در بازه زمانی کوتاه‌مدت مشخص شود. این کارشناس در ادامه بیان می‌کند: دستورات ضد و نقیض وزارتخانه‌ها در مورد قوانین بازار سرمایه به‌خصوص در بورس کالا از جمله نرخ دستوری صنایع، مشکلاتی را برای صنایع بورسی به وجود آورده به طوری که بازار با مشکلات عدیده‌ای دست به گریبان است. بر همین اساس کسانی که مدعی حل مشکلات سهامداران هستند یا نمی‌دانند مشکلات این بازار از کجا نشات گرفته یا صرفا برای جلب آرا دست به دامن وعده‌هایی شده‌اند که بی‌نتیجه و ابتر باقی خواهند ماند.