اقتصاد۲۴ - مناطق آزاد کشور برای اینکه هرچه بیشتر بتوانند در مختصات تجارت جهانی قرار بگیرند باید ویژگی‌ها و اقدامات لازم برای این کم کردن هزینه‌ها، افزایش سود و تسهیل تجارت را در پیش بگیرند. آفشور بانک یکی از مهم‌ترین لوازم برای قرار گرفتن در مختصات تجارت برون مرزی است. از این رو در مناطق آزاد و دیگر نقاط کشور به ویژه منطقه آزاد کیش بیش از دو دهه است که این مطالبه همچنان مطرح است و بار‌ها مدیران مناطق آزاد کشور از ضرورت تاسیس بانک‌های آفشور سخن گفته‌اند.
چندی پیش بود که حمیدرضا مومنی، مشاور رئیس جمهور در نشستی با تمرکز تامین مالی فرودگاه کیش از طریق بازار سرمایه به اهمیت تاسیس بانک آفشور اشاره کرده و گفته بود: ما به دنبال تاسیس بانک تخصصی مناطق آزاد در کشور هستیم. خوشبختانه موافقت‌های ضمنی از رییس جمهور اخذ شده و تأسیس بانک‌های آفشور مسئله جدی برای ما است که در این راستا در تلاشیم از منابع بین‌المللی نیز استفاده کنیم.
از سال ۹۵ تا ۹۸ مذاکرات با بانک مرکزی برای تاسیس بانک آفشور به صورت جدی‌تر مطرح شد. به طوریکه در مهر ماه ۹۸ ناصر آخوندی خبر از تاسیس این بانک‌ها در آینده‌ای نزیدک خبر داد. اگرچه هنوز تاسیس بانک آفشور با مشکلاتی روبه‌رو است که روند تحقق این هدف را کندتر می‌کند.
بزرگ‌ترین مناطق آفشور در جهان
آف شور بانک به عملیات بانکی گفته می‌شود که توسط یک بانک واقع در جایی غیر از سرزمین اصلی با اشخاص غیرمقیم و با پول خارجی و در مقیاس بزرگ انجام می‌شود.
قبرس، جبل الطارق، مجارستان، ایرلند، اسکاتلند، سوئیس، باهاما، جزایر کیمن، دومینیکا، پورتوریکو، موریس، نیوزلند، سنگاپور، هنگ کنگ، پاناما، امارات متحده عربی و ... مهم‌ترین مناطق آفشور را تشکیل می‌دهند. بهترین مناطق آفشور در جهان مناطقی هستند که دارای مالیات کم یا معاف از مالیات باشند؛ قوانین مطلوبی برای مالکیت به سرمایه‌های خارجی ارائه کنند؛ دارای ارز با ثباتی باشند؛ قوانین حرم خصوصی در خصوص سرمایه‌ها رعایت شود؛ دولت به لحاظ اقتصادی و سیاسی وضعیت پایداری داشته باشد و در‌های اقتصاد کشور‌ها به روی بازار‌های جهانی باز باشد و اجازه معاملات مالی و جبه‌جایی آزاد کالا‌ها وجود داشته باشد. همچنین این مناطق باید سیستم بانکی امن باشد به این معنا که ذخایر سرمایه‌ای بانک‌ها و بدهی آن‌ها توسط سیاست‌های دقیق دولتی تحت کنترل باشد. ۸. سیستم ارتباطی مطلوب - سیستم‌های ارتباطی باید امکان برقراری منبع پایدار و ایمن از طریق همه کانال‌ها را فراهم کنند و اعتبار کشور نیز تضمین شده باشد به این معنا که در لیست سیاه OECD قرار نگیرد.
بیشتر بخوانید: منطقه آزاد کیش می‌تواند الگوی تامین مالی بازار سرمایه باشد
این ویژگی‌های زمینه‌ای برای تاسیس بانک آفشور و امنیت سرمایه‌هایی است که قرار است از طریق این بانک‌ها جابه‌جا شود.
در بین کشور‌های خاورمیانه امارات یکی از کشور‌هایی است که در منطقه راس‌الخیمه مهم‌ترین منطقه آفشور خاورمیانه را ایجاد کرده است که برای به لحاظ مالیات‌های اندک و دولت پایدار مورد توجه سرمایه‌گذاران خارجی قرار دارد. بیش از هزار شرکت آمریکایی در این کشور فعالیت می‌کنند که بسیاری از آن‌ها امارات متحده عربی را به دفتر مرکزی خود در آن قسمت از جهان تبدیل کرده اند.
پیگیری‌ها برای تاسیس بانک آفشور در کیش
منطقه آزاد کیش یکی از نقاطی است که اخیراً به علت استفاده از روش نوین تامین مالی در مرکز توجهات قرار گرفته و همواره به عنوان یکی از نقاط مهم در تاسیس بانک آفشور مطرح بوده است. اخیراً طی دو مرحله منطقه آزاد کیش از طریق همکاری با سازان فرابورس با انتشار اوراق صکوک توانسته به تامین مالی پروژه‌های خود بپردازد که در اخیرترین مورد، تامین مالی پروژه فرودگاه کیش با ۳۰۰ میلیارد تومان انتشار اوراق صکوک صورت گرفته است. در سال ۹۸ نیز اقداماتی برای تاسیس بانک آفشور در منطقه آزاد کیش مطرح بوده است.
ناصر آخوندی در آن زمان گفته بود: بر اساس برنامه راهبردی سازمان منطقه آزاد، راه اندازی مرکز مالی بین‌المللی از جمله برنامه‌های توسعه استراتژیک در حوزه اقتصادی است که محل استقرار شعب نهاد‌های پولی و مالی بین‌المللی از جمله بانک‌های خارجی است. در راستای تسهیل ایجاد بانک آفشور، مقرر شد سرمایه اولیه تشکیل بانک‌های آفشور که بر اساس آخرین مصوبه شورای پول و اعتبار بانک مرکزی ۱۰۰ میلیون یورو است، کاهش یابد.
اگرچه تاسیس بانک آفشور در این منطقه با موانعی مواجه شد و این ایده همچنان نتوانست تحقق یابد، اما همچنان به عنوان یکی از ضرورت‌های مناطق آزاد پیگیری می‌شود. از آنجا که به گفته دبیر شورایعالی مناطق آزاد کشور رئیس جمهور موافقت‌های ضمنی برای تاسیس بانک آفشور را صادر کرده است، شاید بتوان امید داشت که این پروژه بتواند بعد از سال‌ها معطلی در مناطق آزاد کشور محقق شود.