اقتصاد ۲۴- امسال با توجه به رکود ۹ماهه بازار، با نزدیک شدن به فصل مجامع عمومی عادی سالانه شرکت‌های بورسی کارشناسان و فعالان بازار سرمایه بر این باورند که نتیجه تقسیم سود‌ها چندان به تحریک تقاضا در بازار کمک نکند. در همین حال اگر تحریک نسبی تقاضا و بهبود نسبی در روز‌های پیش رو تا پایان فصل مجامع را شاهد باشیم، این اتفاق نه به‌علت بهره‌مندی از سود مجامع شرکت‌ها بلکه به علت افت قابل‌توجه قیمت سهام و نوسانات عادی بازار سرمایه خواهد بود.
بعید است مجامع سبب تحریک تقاضا شود
حسام حسینی، کارشناس بازار سرمایه: مقایسه متوسط بازده سالانه شاخص قیمت و شاخص بازده نقدی و قیمت در ۲۰ سال اخیر نشان می‌دهد که شرکت‌های بورس تهران به‌طور متوسط ۵۵/ ۱۱درصد سود نقدی سالانه در مجامع خود تقسیم کرده‌اند. همچنین بازدهی‌های ابتدای سال تا پایان تیرماه نشان می‌دهد به‌طور سنتی ماه‌های منتهی به فصل تقسیم مجامع در اغلب سال‌ها با بازدهی مناسب‌تری نسبت به سایر ایام سال همراه بوده است. البته بورس تهران سال جاری را با فضای متفاوتی آغاز کرده و با زیان ۱۳درصدی از ابتدای سال تاکنون یکی از بدترین عملکرد‌های تاریخ خود را به نمایش گذاشته است که البته پس از دو سال بازدهی درخشان این عملکرد بد چندان غیرقابل پیش‌بینی نیز نبود. همچنین گمان می‌رود در صورت پایداری نرخ‌های ارز در سال جاری، بورس امسال را با بازدهی منفی به پایان برساند.
در شرایط فعلی اینکه فصل مجامع بتواند سبب تحریک جدی تقاضا و ثبت بازدهی مثبت قابل‌توجه شود چندان محتمل نیست چراکه در حال حاضر بازده سود سهام ttm بورس تهران در سطح کمتر از ۵/ ۴درصد بوده و هنوز فاصله زیادی با متوسط‌های تاریخی ۱۱درصد خود دارد. همچنین با فرض انتشار گزارش‌های مناسب ۱۲ماه منتهی به سال ۱۳۹۹ به‌نظر می‌رسد نسبت p/ e بورس تهران نهایتا از سطوح ۲/ ۱۰ واحدی فعلی به ۹ واحد تعدیل شود که با فرض تقسیم ۷۰درصد از سود‌های محقق‌شده باز هم بازده سود سهام بورس تهران از ۷درصد فراتر نخواهد رفت که پایین‌تر از متوسط‌های تاریخی است.
البته به‌نظر می‌رسد در صورت تداوم حفظ قیمت‌های جهانی مواد خام و تکیه بورس تهران بر تقسیم نقدی شرکت‌های کامودیتی‌محور شاهد بهبود نسبت p/ e بورس تهران و نزدیک شدن به سطوح متوسط تاریخی هفت واحدی تا پایان سال جاری و در نتیجه اثرگذاری مثبت سود‌های مجامع از سال آینده باشیم. در مقطع کنونی نیز اگر تحریک نسبی تقاضا و بهبود نسبی در روز‌های پیش رو تا پایان فصل مجامع را شاهد باشیم، این اتفاق نه به‌علت بهره‌مندی از سود مجامع شرکت‌ها بلکه به علت افت قابل‌توجه قیمت سهام و نوسانات عادی بازار سرمایه خواهد بود.
پتروشیمی‌ها بهترین صنایع برای تقسیم سود
کمال خانزاده، کارشناس بازار سرمایه: با توجه به اینکه اکثر صنایع در سال گذشته تازه به سوددهی رسیدند و برخی زیان‌های انباشته داشتند (غیر از بنیادی‌ها و صنایع صادراتی) شاید نتوانند خوب سود تقسیم کنند. هر سال صنعت پتروشیمی حدود ۸۰ درصد سود تقسیمی داشته که به نظرم این روند امسال هم تکرار می‌شود. صنایعی هم مثل شرکت‌های صادراتی و فولادی‌ها هستند که همیشه ۲۵ تا ۳۰ درصد سود در سود تقسیم می‌کردند و بازار هم به این‌ها p/ e چندان بالا مثل پتروشیمی نمی‌دهد. در کل بزرگ‌ترین صنایعی که بالاترین سود را تقسیم کردند صنایع پتروشیمی بوده است.
بیشتر بخوانید: بورس به کدام سو می‌رود؟
معدنی‌ها و فولادی‌ها، فلزی‌ها هم تا ۲۵ درصد سود تقسیم می‌کردند. سایر صنایع آنچنان سودی نداشتند و امسال هم اگر به تفکیک ریز شویم صنایع بانکداری و بیمه از لحاظ سرمایه‌گذاری سود‌های خوبی ساختند. بیمه در سنوات گذشته زیان انباشته داشته و بانک مرکزی اجازه تقسیم سود به آن‌ها نمی‌داد. به نظر می‌رسد صنعت بیمه و بانکداری بخش بزرگی از سود خود را در قالب ذخایر منابع، ذخیره خواهد کرد. سایر صنایع مثل سیمان و خودرویی‌ها زیان انباشته دارند. هرچند برخی از آن‌ها به سود جزئی رسیدند، اما پیش‌بینی می‌شود سود تقسیمی نداشته باشند. سیمانی‌ها پارسال بعد از چند سال به سود‌هایی رسیدند و این روز‌ها مجامع برگزار کرده و سود تقسیم می‌کنند، اما الان سود‌های آنچنانی ندارند. در کل می‌توان گفت صنایع پتروشیمی می‌توانند بهترین گزینه برای تقسیم سود در مجامع باشند.
امسال مجامع بهتر از پارسال است
مصطفی صفاری، کارشناس بازار سرمایه: سهامدارانی که سهامدار صندوق‌های بازنشستگی یا شرکت‌های سرمایه‌گذاری هستند سعی می‌کنند حداکثر سود تقسیمی را در مجامع داشته باشند، اما لزوما بخش خصوصی این کار را نمی‌کند. بخش خصوصی سعی می‌کند افزایش سرمایه بیشتر داشته باشد، اما، چون پارسال، سال تورمی داشتیم شرکت‌ها سود تورمی خیلی بالایی دارند که حتما بخشی از آن را باید به افزایش سرمایه اختصاص دهند چرا که برای بنیه شرکت و سرمایه در گردش به آن احتیاج دارند، ولی حتما امسال مجامع بهتر از پارسال است و سود تقسیمی بهتر از سال گذشته خواهد بود. پیشنهاد من این است که شرکت‌ها سهام خزانه بخرند یعنی شرکت‌ها در مجمع ۱۰ تا ۳۰ درصد از سودشان را از سهام خود از بازار بخرند که شناور بازار خوب شود و منفعت هم به سهامداران برسد. اگر این اتفاق بیفتد به عقیده من بازار هم جمع می‌شود.
سود بیشتر، شکست بیشتر قیمت سهم
غلامرضا ابوترابی، کارشناس بازار سرمایه: قطعا سودی که در مجمع تقسیم می‌شود اثر قیمتی دارد، یعنی هرچه سود بیشتری تقسیم شود اثر قیمتی آن بیشتر است و قیمت سهم شکست بیشتری دارد و در مقابل هرچه سود کمتری تقسیم شود، باعث می‌شود منابع در شرکت بماند و قطعا قیمت سهم شکست کمتری دارد. سیاست تقسیم سود در مجامع با توجه به طرح‌های توسعه‌ای شرکت می‌تواند متفاوت باشد، یعنی اگر شرکتی طرح‌های توسعه‌ای اجرا می‌کند، افزایش ظرفیت می‌دهد، بهینه می‌کند و اصلاح ساختار دارد معمولا سود کمتری تقسیم می‌کند تا منابعش صرف طرح‌های اصلاحی‌اش شود.
زمانی سیاست این است که ۸۰ درصد سود شرکت تقسیم شود، اما زمانی هیات‌مدیره و سهامداران عمده شرکت با توجه به طرح‌های توسعه‌ای شرکت می‌گویند مصلحت بر این است که، چون شرکت نیاز به منابع دارد و اگر سود تقسیم کنند ناچارند نسبت به تقسیم منابع اقدام کنند و خروج نقدینگی از شرکت اتفاق می‌افتد، این تقسیم سود را اصلاح و سود کمتری تقسیم می‌کنند تا بتوانند طرح‌های توسعه‌ای شرکت را اجرا کنند و در آینده از محل سود انباشته، افزایش سرمایه داشته باشند.