اقتصاد۲۴- پرتفوی (Portfolio) یک واژه فرانسوی و بهظاهر خیلی پیچیده است، اما مفهوم کاملاً واضحی در بورس داشته و به مجموعه یا سبدی از داراییهای مالی گفته میشود. بهبیاندیگر پرتفوی ترکیبی مناسب از سهام یا سایر داراییهاست که یک سرمایهگذار آنها را خریداری کرده است. هدف از تشکیل پرتفوی سهام یا سبد سهام، کاهش ریسک غیرسیستماتیک سرمایهگذاری است؛ بدین ترتیب، سود یک سهم میتواند ضرر سهام دیگر را جبران کند.
درواقع، پرتفوی یا سبد سهام به این موضوع اشاره میکند که باید سرمایه خود را بین چندین دارایی مالی مختلف تقسیم کنید تا از این راه بتوانید ریسک سرمایهگذاری خود را کاهش دهید. اصطلاحی در دنیا رایج است که میگوید: «هیچگاه تمام تخممرغهایت را در یک سبد نگذار» این اصلاح را میتوان در مورد پرتفوی به کار گرفت. به عنوان نمونه تصور کنید که شما ۲۰ میلیون تومان برای سرمایهگذاری در بورس اختصاص میدهید و آن را بین چهار سهم مختلف تقسیم میکنید. در این حالت شما یک سبد سرمایهگذاری تشکیل دادهاید.
پرتفوی بهصورت مستقیم توسط سرمایهگذاران نگهداری شده یا بهوسیله سبدگردانهای حرفهای مدیریت میشود. بازده سرمایهگذاری در پرتفوی معادل بازده متوسط آن پرتفوی خواهد بود؛ اما ریسک پرتفوی بهدلیل کاهش ریسک غیرسیستماتیک در غالب موارد کمتر از متوسط ریسک سهام داخل سبد است.
صندوقهای سرمایهگذاری مشترک و شرکتهای سرمایهگذاری نمونههایی هستند که بهصورت پرتفوی سرمایهگذاری میکنند و برای قیمتگذاری آنها مهمترین عامل ارزش خالص پرتفوی این شرکتهاست.
بیشتر بخوانید: تکلیف پول سهامدارانی که معامله آنها ابطال شده، چه میشود؟
کارشناسان اقتصادی حتی در بهترین حالتهای تحلیلی خرید تنها یک سهم (اصطلاحاً تک سهم شدن) را توصیه نمیکنند و پیشنهاد خرید چند سهم متنوع را میدهند. این کار برای آن است که ریسک سرمایه گذاری کاهش یابد.
فرض کنید صنعتی با رشد قیمت ارز شکوفا میشود (این صنعت احتمالاً در کار صادرات است) و صنعتی دیگر با رشد قیمت ارز متضرر میشود (مواد اولیه این صنعت وارد میشوند). حال اگر در سبد ما از هر دوی این صنایع سهام خریداری شود، در حقیقت خود را نسبت به تغییرات قیمت ارز مصون کردیم و تغییرات ناشی از قیمت ارز باعث رشد یکی و کاهش دیگری میشود. به بیان دیگر با تشکیل سبد سهام، ضرر ناشی از کاهش قیمت یک یا چند سهم را با سود حاصل از افزایش قیمت سهمهای دیگر پوشش میدهیم.
همچنین به ارزش مالی و نقدی پرتفوی هر شخص حقیقی یا حقوقی، ارزش پرتفوی گویند. برای قیمتگذاری شرکتهای سرمایهگذاری پذیرفتهشده در بورس اوراق بهادار، مهمترین عامل، ارزش پرتفوی این شرکتها است.