اقتصاد۲۴- ویژه برنامه انتخاباتی شبکه پنج سیما شب گذشته به میزبانی حمیدرضا آصفی سخنگوی پیشین وزارت امورخارجه و با حضور محمود فرشیدی وزیر دولت نهم، حجت الاسلام احمد سالک، علیرضا محجوب و حجت الاسلام تیمور علی عسگری نمایندگان دوره‌های پیشین مجلس شورای اسلامی در خصوص کارنامه دولت نهم و نخستین دوره ریاست جمهوری محمود احمدی نژاد به گپ و گفت پرداختند.
آصفی در طلیعه برنامه، انتخابات نهمین ریاست جمهوری را دارای ابعاد مختلف و ویژه‌ای دانست و گفت: انتخابات نهم نخستین انتخاباتی است که به دور دوم کشیده شد. در آن دوره بیش از هزار نفر برای کاندیداتوری ثبت نام کردند که در هیچ جای دنیا سابقه ندارد و از میان آن‌ها ۸ نفر تایید صلاحیت شدند که همه افراد سرشناس و معروف‌تر از آقای احمدی نژاد بودند.
سالک، انتخابات را یکی از برگ‌های زرین تاریخ انقلاب اسلامی و به معنای مشارکت مردم در سرنوشت خود دانست و اظهار داشت: این حضور مردم پای صندوق رای، قدرتی می‌آفریند که در تقویت اقتدار جمهوری اسلامی نقش اساسی دارد. امیدوارم با مجموعه تجربیات دوازده گانه ریاست جمهوری جامعه به چنان رشد بصیرتی رسیده باشد که منجر به انتخاب اصلح در دور جدید شود.
وی افزود: انتخابات سال ۸۴ دارای زمینه‌هایی بود که از آن جمله می‌توان به تحصن نمایندگان در مجلس ششم، استعفای بسیاری از استانداران و فرمانداران و در واقع تشکیل یک اپوزیسیون در مقابل نظام اشاره کرد. مردم این حرکت‌ها را نمی‌پسندند و به طور طبیعی به سراغ کسی می‌روند که حرف دل آن‌ها می‌زند و مشکلاتشان را حل می‌کند.
استفاده از برخی الگو‌ها مانند علاقه مردم به شهید رجایی
فرشیدی در ادامه با تأکید بر تأثیرگذاری بر الگو‌های ذهنی مردم گفت: در این دوره تلاش‌هایی برای مشابهت سازی با شهید رجایی صورت گرفت. به طوری که در ستاد‌های انتخاباتی نامزد موفق این دوره، عکس‌های بزرگی از شهید رجایی نصب بود. نکته دیگری که اهمیت دارد شعارهاست که باید از بستر جامعه و از دل مردم برخیزد.
وی افزود: دوران گذشته کاستی‌هایی داشت. مقام معظم رهبری به طور مرسوم که ابتدا به خود سیاستمداران، مسئولان و دولتمردان نقص‌ها را تذکر می‌دهند و اگر برطرف نشود برای اینکه به نام اسلام نوشته نشود، علنی بیان می‌کنند، در این دوره هم تذکراتی در خصوص نفی اشرافیگری، خویشاوندسالاری و امتیازطلبی دادند و به این طریق مطالبه را در جامعه ایجاد کردند.
زنده شدن امید مردم به وجود ظرفیت تحول و تغییر در نظام اسلامی
وزیر کابینه نهم اظهار داشت: علاوه بر زنده شدن مطالبه گری و رونق گفتمان خدمت گذاری در ادبیات نامزد تأثیرگذار این دوره، عملکرد آبادگران در شهرداری و نشان دادن ظرفیت نظام اسلامی برای ایجاد تحول و دگرگونی و تغییر سلسله‌های کارگزارانی که احساس می‌شد دیگر ممکن است تغییر نکند و حتی برخی مادام العمر شدن این جریان را مطرح می‌کردند، مردم را امیدوار کرد که نظام اسلامی ظرفیت تغییر را دارد.
آصفی در تأیید سخنان فرشیدی با بیان اینکه در ایران اصل بقای مدیریت داریم؛ به طوری که مدیر نمی‌رود بلکه جایگاهش عوض می‌شود! خطاب به محجوب گفت: یکی از دلایل موفقیت آقای احمدی نژاد با وجود کمتر شناخته شده بودنش آیا سوء مدیریت طیف مطبوع شما نبود؟
محجوب در پاسخ به این سوال اظهار داشت: رأی، خواست عمومی است و به ملاک اوست که شاخص و جهت انتخابات مشخص می‌شود. چیزی که به عنوان تراز نظام به آن می‌بالیم میزان مشارکت است و الان هم برای این اینجا هستیم که تنور انتخابات را گرم نگه داریم؛ لذا این برداشت را به صراحت رد نمی‌کنم، ولی نمی‌توانم کاملا هم تأیید کنم. چون ممکن است این رأی‌ها به صندوق فرد دیگری ریخته می‌شد.
مردم حرف شان را رأی خود بیان می‌کنند
وی خاطرنشان کرد: در دوره آقای خاتمی تجربه کردیم که برخی آرا جنبه اعتراضی دارد، اما نمی‌توان میزان آن را تشخیص داد؛ ولی احترام به مردم این ذهنیت را ایجاد می‌کند که افرادی که به ایشان رأی ندادند سخنی داشتند و حرف شان را با رأیی که به صندوق فرد دیگر ریختند زدند.
نماینده پیشین مجلس گفت: ما از یک احساس و هیجان عمومی صحبت می‌کنیم. تصور ما این بود که رأی آن دوره با ما خواهد بود، ولی اینطور نبود و کسی نباید دلخور شود. این برای ما تأسف بار است که مردم آراء متفاوت و متفرقی دارند که باید برای این فکر کنیم، ولی نمی‌شود تحلیل کرد که چه چیزی باعث شد تا رأی به صندوق ما ریخته نشود.
بیشتر بخوانید: کاندیدایِ پوششی جدید در انتخابات/سرنوشت قالیباف در انتظار جلیلی؟
سالک با اشاره به سخنان محجوب بیان داشت: چیزی که برای ما مهم است حضور حداکثری است. مثلا امروز حدود ۶۰ میلیون واجد شرایط شرکت در انتخابات هستند که در صورت حضور حداکثری چیزی حدود سی میلیون می‌شود. ممکن است بخشی از این آرا اعتراضی هم باشد، ولی سنجه‌ای برای اندازه گیری آن وجود ندارد.
فرشیدی نیز در این خصوص اظهار داشت: در دوره هشتم که آقای هاشمی و توکلی رقابت می‌کردند آقای توکلی حدود پنج میلیون رأی آورد در حالی که خود آقای هاشمی شخصیت بلامنازعی بود. در واقع با حضور آقای توکلی اعتراضات منسجم و جدی شکل گرفت که نتیجه اش نزدیک پنج میلیون رأی شد.
ماجرای گلایه احمد توکلی به رهبر انقلاب در انتخابات هشتم
وی تصریح کرد: با این وجود برخی به جای اینکه این پیام را بگیرند که بستر‌های جدی برای اعتراض در جامعه وجود دارد این مسائل را مطرح کردند که مخالف هاشمی، دشمن پیغمبر است! و حتی به آقای توکلی تهمت زده شد که رقابت ایشان با آقای هاشمی به معنی ایستادن جلوی نظام است که موجب شد آقای توکلی گلایه خود را با رهبر انقلاب مطرح کنند و ایشان هم فرموده بودند افرادی که به آقای توکلی رأی دادند به آقای هاشمی رأی نمی‌دادند؛ لذا تحلیل سبد‌های اعتراض و ریشه یابی آن کار اساسی و تحقیقاتی می‌طلبد.
علی عسگری گفت: هر کدام از این انتخابات، ویژگی‌های خاص خودش را دارد. تا یک زمانی قاعده بر احترام به بزرگتر‌ها بود. ولی بعد‌ها شرایط به گونه دیگری شد. خود حضرت آقا هم در کرمانشاه در خصوص دولت فرمودند چه بسا به این نتیجه برسیم که نظام پارلمانی شکل بگیرد و برگردیم به حالت نخست وزیری. این موضوع در جلسه بازنگری قانون اساسی هم بحث شد که استاد عمید زنجانی از نظام پارلمانی دفاع کرد و آقای هاشمی از نظام ریاستی. وقتی از ایشان دلیل مخالفتش را پرسیدم، گفت برای اینکه زمینه اش فراهم نیست؛ چرا که حزب قوی نداریم که بتواند مجلس قوی ایجاد کند و نخست وزیر قوی انتخاب شود.
احمدی نژاد با تبلیغ ارزشمداری متدینین را جذب کرد
وی دو قطبی شدن فضا را دلیل موفقیت احمدی نژاد در انتخابات نهم ریاست جمهوری خواند و خاطرنشان کرد: دو قطبی شدن، سلایق را هیجانی می‌کند و به نحوی آن‌ها را به میدان می‌کشاند. از سوی دیگر با توجه به اینکه آقای احمدی نژاد چهره شناخته شده‌ای نبود، ولی با تبلیغ ارزشمداری توانست بسیاری از متدینین را جذب کند. به طوری که برخی بزرگان درباره آقای احمدی نژاد تعبیر مائده آسمانی را به کار بردند. از سوی دیگر با نقد جنبه‌های ساختاری و کارگزاران هم روبرو بودیم و خود ما در جلساتی در خصوص نفی حضور موروثی کارگزاران در دولت بحث‌های چالشی با آقای هاشمی مطرح می‌کردیم.
محجوب در این خصوص گفت: همه آنچه که اتفاق افتاده به معنی این است که ما یک انتخابات خاموش نداریم و در کل هم ممکن است کسی رأی بیاورد که ما خوشمان بیاید یا نیاید. این‌ها ارزش‌هایی است که باید به آن توجه کرد. اما به تعبیر حضرت امام این‌هایی که حضور میابند همه دلسوز هستند.
سالک در پاسخ به سوال آصفی که پرسید شما در دوره‌ای با آقای احمدی نژاد همکار بودید؟ گفت: من در جایگاهی مشغول خدمت بودم و حدود شش ماه ایشان اصرار داشت که به عنوان دبیر عالی گزینش بنده را نصب کند تا اینکه خدمت حضرت آقا رسیدم و طرح موضوع کردم. ایشان فرمودند اگر آقای احمدی نژاد شدیدا به حضور شما احتیاج دارد من حرفی ندارم. من به آقای احمدی نژاد گفتم این فرمایش ایشان حکم است و آقای احمدی نژاد هم پذیرفت و من شرایطی را تعیین کردم که البته ایشان انقلت‌هایی داشت، ولی در کل پذیرفت.
سربازدن دولت‌ها از پذیرش قانون گزینش
وی با بیان اینکه با کمال تأسف کمتر دولتی را دیده ام که به قانون گزینش تن دهد، در خصوص دلیل همکاری کوتاه مدت با دولت نهم اظهار داشت: من با هفت وزیر آقای احمدی نژاد درگیر شدم که در یک مورد به شورای عالی گزینش کل کشور کشیده شد. حتی یک مورد برادر ایشان آقای داوود احمدی نژاد که بازرش کل ریاست جمهوری بود من را فراخواند و پیشنهاد داد که فلان خانم را به جای فلان آقا بگذارم که گفتم من به مر قانون و فرمایش امام عمل می‌کنم نه به دستور شما یا رئیس جمهور؛ لذا ایشان نتوانست مرا تحمل کند. وزرای ایشان هم به همین ترتیب بودند. اینجا بود که دیدم آقای احمدی نژاد که آن شعار‌ها را می‌داد، در عمل به گونه دیگری است.
روایت سالک از یکشنبه سیاه مجلس
سالک با اشاره به ماجرای یکشنبه سیاه مجلس اظهار داشت: این اتفاق در جلسه استیضاح آقای شیخ الاسلامی رخ داد. من پیش از جلسه به آقای احمدی نژاد گفتم که اقلیت‌های مجلس و دیگران گفته اند اگر تو بگویی، ما به او رأی می‌دهیم. شما جوری صحبت کن که این مسئله به هم نخورد.
وی افزود: آقای احمدی نژاد به من گفت که من می‌خواهم یک فیلم پخش کنم. به او گفتم خواهش می‌کنم تشنج ایجاد نکنید. ایشان گفت چشم. بعد گفت می‌خواهم محتوای فیلم را قرائت کنم و بعد گفت من امروز قربانی آورده ام و می‌خواهم یک نفر را قربانی کنم! وقتی پشت تریبون رفت، یک ربع خیلی خوب صحبت کرد، ولی بعد از آن رو کرد به آقای لاریجانی و گفت بگویم؟ آقای لاریجانی هم گفت شما رئیس جمهور هستید؛ بفرمایید.
نماینده پیشین مجلس خاطرنشان کرد: وقتی این فیلم ساختگی به نمایش گذاشته شد اوضاع مجلس به هم ریخت. من از انتهای مجلس در حالی که فریاد می‌کشیدم به سمت آقای احمدی نژاد رفتم که او را از پشت تریبون پایین بیاورم، ولی نمی‌دانم چه کسی مرا نگه داشت. به نظرم رئیس جمهوری که قانون شکنی می‌کند و گریز از قانون و یک طراحی ساختگی دارد، برای جمهوری اسلامی ارزشی قائل نیست.