اقتصاد۲۴- میناسادات حسینی: فناوری نانو پتانسیل بسیار بالایی برای تحول بخش سلامت دارد و در دهه‌های اخیر موجب رشد چشمگیری بوده است؛ اما با شیوع کرونا اهمیت رشد این علم بیش از پیش بر ما مکشوف شد. در همین راستا پروفسور هاشم رفیعی‌تبار، پدر فناوری نانو در ایران معتقد است: مقالاتی که در حوزه نانو در ایران تولید شده در بهترین ژورنال‌های دنیا چاپ شده است، ولی در روند تبدیل این دانش به محصول نیاز به دستگاه‌هایی داریم که به دلیل تحریم به آن دسترسی نداریم.
تحریم سد راه کاربردی کردن نانو
عضو فرهنگستان علوم گفت: در دانشگاه‌های ایران کار‌های مطالعاتی روی دارو و شناسایی بیماری‌ها با استفاده از پروتکل‌ها و روش‌های نانوتکنولوژی صورت می‌گیرد و آزمایشاتی روی حیوان انجام گرفته است. یکی از روش‌هایی که مورد مطالعه است، «گرمادرمانی» است که برای برخی از سرطان‌ها با استفاده از لیزر‌های با توان خیلی پایین می‌توان به کار برد.
پروفسور رفیعی‌تبار با تشریح این فرایند گفت: ما ذرات نانویی را در داخل تومور می‌کاریم و از لیزر رد کرده و تومور را داغ می‌کنیم بدون اینکه روی سلول‌های سالم اثر منفی بگذارد. البته این فرایند در مرحله آزمایشی است، چون دانش آن را به وجود آوردیم و مقاله آن را چاپ کردیم. در حال حاضر این روش در بیمارستان‌ها آزمایش می‌شود، ولی به دلیل تحریم در تامین دستگاه‌ها مشکل داریم.
قدم‌های واقعی دانشمندان نانو در ایران
استاد نمونه کشوری با بیان اینکه زمانی که ما نانو را در ایران به پا کردیم هدفمان چیز دیگری بود و به راه دیگری رفت، گفت: با این حال هر رشته جدیدی که در ایران به وجود بیاید باعث خوشبختی ماست. ما در دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و در مرکز تحقیقات فیزیک نظری یا پژوهشگاه دانش‌های بنیادی تا به حال حدود ۷۰ دانشجوی دکترا را راهنمایی کردیم. نظیر این کار در شیراز، اصفهان و... انجام گرفته و یک جامعه نانویی در ایران به وجود آمده است.
پروفسور رفیعی‌تبار گفت: هر قدمی رو به جلو در علم نانو یا هر علم دیگری مثبت است به شرطی که واقعی باشد نه قدم مجازی.
درصد کمی از نانو وارد دارو‌های هوشمند شده است
چهره ماندگار فناوری نانو در گفتگو با اقتصاد ۲۴ ادامه داد: در حال حاضر تمام کار‌هایی که در ایران انجام می‌شود روی مدل‌های حیوانی است؛ یعنی کار‌هایی که در دانشگاه انجام می‌دهند، کار‌های تحقیقاتی است و وارد بازار درمان نشده است.
پروفسور رفیعی‌تبار با بیان اینکه این مساله فقط در ایران نیست و در بسیاری از کشور‌ها مثل آمریکا، انگلیس و... یک درصد کمی از نانو وارد دارو‌های هوشمند شده، گفت: در کشور ما تمرکز بیشتر روی دارو بوده است. با وجود این کار‌هایی که در دانشگاه‌ها و مراکز تحقیقاتی در حال انجام است کار‌های قابل تقدیری است. ما پژوهشگر‌های خوبی داریم که در این زمینه کار می‌کنند، ولی هنوز با استفاده از این علم، دارویی در ایران طراحی نشده است.