اقتصاد۲۴- طی روز‌های گذشته دو حادثه واژگونی اتوبوس خبرنگاران در حوالی نقده و اتوبوس سربازان در محور یزد شیراز که هفت نفر کشته و ده‌ها زخمی و مجروح بر جای گذاشت، دل میلیون‌ها نفر ایرانی را به درد آورد، اما تا کنون هیچ کس مسئولیت این حوادث را بر عهده نگرفته و مردم این سوال را مطرح می‌کنند که چرا تا کنون شاهد عذرخواهی از سوی متولیان امر نبوده‌ایم.
غلامرضا خادمی‌زاده - رییس هیات مدیره کانون سراسری انجمن‌های صنفی رانندگان بخش مسافر کشور - در این باره خاطرنشان کرد: چند دهه قبل، ایران خودرو یا ایران ناسیونال سابق، اتوبوس‌هایی برای جاده‌ها و شرایط مختلف آب و هوایی مختلف تولید می‌کرد و که همه آن‌ها از ایمنی و کیفیت لازم برخوردار بودند و با کمترین حادثه مواجه می‌شدیم چرا که در آن زمان تولیدکنندگان و متولیان احساس مسئولیت می‌کردند و این صنایع هم دولتی نبود؛ بنابراین صاحبان این صنایع دوست داشتند برندشان را برای مردم و مشتریان به اثبات برسانند و خدمات خوبی هم ارائه بدهند و، اما طی سال‌ها و دهه‌های اخیر اهمیت این مسئله کم رنگ و کمرنگ‌تر شده است و تولیدکنندگان امروز اتوبوس فروش محصول را پایان مسئولیت‌شان می‌دانند و تولیدشان هم از استاندارد‌های لازم برخوردار نیست.
وی با بیان اینکه اتوبوس‌های نویی هم که امروز تولید می‌شود بدون هیچ تکنولوژی و به صورت کپی‌برداری وارد شده و کف استاندارد‌ها را دارد که کافی نیست، افزود: در این میان دستگاه‌های متولی و ناظری مانند وزارت صمت، سازمان استاندارد و سازمان حمایت، نظارت درستی بر این فرآیند ندارند و خودرو‌های بی‌کیفیت در این کشور حاصل عدم نظارت کافی تولید می‌شود که اسکانیا نمونه و مثال بارز آن بوده که سال‌ها حادثه آفرینی کرده است.
بیشتر بخوانید: حقوق مسافران سانحه اتوبوس
رییس هیات مدیره کانون سراسری انجمن‌های صنفی رانندگان بخش مسافر کشور با اعلام آمادگی برای مناظره با تولیدکنندگان و مسئولان در حوزه حمل و نقل ادامه داد: پروفیل‌های به کار رفته در اتوبوس‌های اسکانیا، نقطه جوش‌ها و نقطه اتصالات هیچ کدام استاندارد را ندارد و کمربند‌هایی را که پلیس راه اصرار بر داشتن آن می‌کند دو نقطه‌ای است و در هواپیما برای افت از آن استفاده می‌شود در حالی که باید از کمربند‌های سه نقطه‌ای در اتوبوس‌ها استفاده کرد که در صورت بروز حادثه مسافران به جلو، عقب یا بیرون اتوبوس پرتاب نشوند. بار‌ها این موضوعات را به مسئولان امر گفته‌ایم، اما گوش شنوایی نیست و اتوبوس‌های نویی هم که در راستا و به نام حمایت از تولید داخلی در کشور مونتاژ می‌شود و به دست مردم می‌رسد، تعداد بسیار زیادی اشکال فنی دارد.
خادمی‌زاده با اشاره به اینکه راننده و مالک اتوبوس برای حفط جان و مال خودش و مسافرانش هم که شده دوست دارد که بهترین اتوبوس یا قطعات را وارد و خریداری کند، اعلام کرد: بسیاری از اتوبوس‌هایی که به نام برند‌هایی مانند اسکانیا در داخل کشور کپی‌برداری و تولید می‌شود با استاندارد‌های اروپایی و با آن اب و هواست و همین است که از اردیبهشت ماه شما اتوبوس‌های بسیاری را در جاده‌های کشور می‌بینید که در موتورشان در حین حرکت باز است چرا که این اتوبوس‌ها با وارد کردن شاسی درایور با شرایط کشور سازنده به ایران وارد می‌شود در حالی که ایران از نظر دما، شرایط آب و هوایی و اقلیمی با کشور‌های دیگر متفاوت است. همچنین ترمز‌های این ماشین بر اساس استاندارد‌های کشور‌های سازنده طراحی شده و از سوی دیگر لوازم یدکی مانند ترمز در ایران با بدترین کیفیت وارد یا تولید شده و نظارت درستی هم بر آن‌ها نمی‌شود.
لنت‌های ترمزی که با کارتن و مقوا تولید می‌شود
وی با بیان اینکه کارخانه‌های تولید کننده هیچ مسئولیتی در قبال گارانتی ندارند و لوازم بی‌کیفیتی مانند لنت ترمز در ایران بدون کیفیت و با مقوا و کارتن تولید می‌شود، تصریح کرد: مردم حق دارند اعتراض کنند و ما هم معترضیم، اما وقتی راننده اتوبوس و مالک آن هیچ اختیار و توانایی برای تهیه چیزی که می‌خواهد، ندارد مجبور است از اجناس بی کیفیت و یا با کیفیت پایین استفاده کند و نهایتا می‌بینیم همین اتوبوس‌های بی کیفیت و قطعات و لوازم بی کیفیت باعث بروز حوادثی مانند تصادفات و واژگونی‌های اخیر می‌شود. به عبارت دیگر وقتی لوازم یدکی در کشور بی کیفیت و تقلبی است رانندگان مجبورند که از همان‌ها خریداری کنند و با لوازم و قطعات فیک و تقلبی هم مسلما حادثه و سوانح جاده‌ای بیشتر خواهد شد.
رییس هیات مدیره کانون سراسری انجمن‌های صنفی رانندگان بخش مسافر کشور گفت: سال‌هاست، فریاد نوسازی می‌زنیم و هیچ کمکی از دولت هم نمی‌خواهیم و، اما صدای ما به جایی نمی‌رسد. به عنوان مثال در اردیبهشت ماه سال گذشته ۱۰۵ دستگاه اتوبوس برای آغاز نوسازی اتوبوس‌های برون شهری با تخفیف ۵۰ درصدی و به نرخ ارز ۴۲۰۰ تومانی تولید شد، اما تا کنون حتی یک دستگاه آن به راننده یا مالک تحویل داده نشده است و وزارت راه و شهرسازی و سازمان راهداری هم پاسخگوی ما نیست. یا در شرایطی که نیاز به نوسازی ناوگان بیشتر از هر زمان دیگری است گفته می‌شود که نباید این نوسازی از طریق واردات انجام شود چرا که تولید داخلی کافی است. این در حالی است که مخالفان واردات اتوبوس باید بدانند که سالانه ۳۰۰ دستگاه در کشور و در بهترین حالت تولید می‌شود و هم اکنون ۷۰۰۰ دستگاه اتوبوس فرسوده در کشور داریم که اگر بخواهیم تنها از محل تولید داخلی بهره ببریم ۲۵ سال نوسازی این ناوگان طول می‌کشد و باید دوباره از اول شروع کنیم چرا که اتوبوس‌هایی که در سال‌های نخست نوسازی شدند دوباره فرسوده شده و باید مجددا جایگزین شوند.
خادمی‌زاده با بیان اینکه برخی مسئولان نه تنها نوسازی انجام ندادند بلکه خودشان بزرگترین مانع نوسازی هستند، گفت: راننده دوست ندارد سرمایه میلیاردی‌اش را نابود کند و اگر این ترمز در اروپا نصب می‌شود متعلق به شرایط آب و هوایی آنجاست نه ایران؛ در حال حاضر در امارات اتوبوس و خودرو‌هایی که خریداری و وارد می‌شود با استاندارد‌های امارات تطبیق داده می‌شود و به عنوان مثال اتوبوسی از یک برند، اما در قالب استاندارد‌های امارات و اروپا با یکدیگر فرق دارد.
معاینه فنی‌های صوری و مدیران ناکارآمد عامل سوانح جاده‌ای اتوبوس
وی با بیان اینکه مدیر فنی‌هایی که در شرکت‌ها وجود دارد، و معاینه فنی‌هایی که انجام می‌شود، صوری است تصریح کرد: در معاینه فنی‌ها نهایتا لاستیک و شیشه اتوبوس را چک می‌کنند و مدیرفنی پشت اتوبوس نمی‌نشیند و ترمز آن را تست نمی‌کند که شاهد این حوادث و اتفاقات تلخ نباشیم. به عبارت دیگر عدم اجرای دقیق قوانین، نبود مدیران مسئولیت‌پذیر، نبود نظارت بر تولیدات داخلی، تولید بی کیفیت، نبود نظارت کیفی و صوری بودن معاینه فنی از جمله مهمترین عوامل تصادفات جاده‌ای و سوانح است و به غیر از حادثه واژگونی اتوبوس خبرنگاران، راننده و مالک اتوبوس کمترین تقصیر را سوانح جاده‌ای دارند.