اقتصاد ۲۴ - فلسفه نام‌گذاری ایاس (EOS)، همیشه یکی از راز‌های این شبکه بوده است. لوگوی آن هم همین‌طور! معلوم نیست لوگوی ایاس واقعاً نماد یک قطعه الماس است، یا فقط شبیه الماس به نظر می‌رسد.
در هر حال، وقتی داستان شکل‌گیری پروژه ایاس و راهی را که توسعه‌دهندگان آن تا به امروز پیموده‌اند در کنار نماد الماس می‌گذاریم، خاطره یک قطعه موسیقی در ذهن تداعی می‌شود؛ قطعه‌ای با نام «بدرخش‌ای الماس مجنون (Shine on you crazy diamond)» اثر گروه راک انگلیسی پینک فلوید، که به یاد سید بَرِت (Syd Barrett) نابغه تکرار نشدنی و بنیان‌گذار این گروه سروده و اجرا شد. سید برت، شاعر، آهنگساز، گیتاریست، خواننده و بنیان‌گذار گروهی بود که فقط ۳ سال بعد از تأسیس، روزی اعضایش دور هم جمع شدند و او را به‌دلیل اعتیاد به LSD و رفتار‌های خارج از عرف، از گروه اخراج کردند. سید برت، یک الماس بدتراش بود؛ درست مثل دن لریمر، بنیان‌گذار نابغه ایاس، که ۳ سال بعد از راه‌اندازی این پروژه، بی‌سروصدا آن را ترک کرد.
شاید تشبیه یک پروژه بلاک چینی به یک موسیقیدان، قدری عجیب باشد؛ اما اگر به جزئیات داستان دقت کنید، عناصر مشابهی را می‌بینید؛ پروژه‌ای که کار خود را بسیار پرسروصدا شروع کرد و قرار بود با میزبانی از قرارداد‌های هوشمند، سرعت فوق‌العاده و کارمزد صفر، در نهایت جای اتریوم را بگیرد. در جریان عرضه اولیه سکه EOS که یک سال طول کشید، ۴ میلیارد دلار سرمایه جمع شد و ایاس توانست رکورد بزرگ‌ترین پیش‌فروش تاریخ ارز‌های دیجیتال را به نام خود ثبت کند. در آوریل سال ۲۰۱۸، قیمت این ارز از ۲۰ دلار هم عبور کرد و ایاس به جمع ۱۰ پروژه برتر بازار (از نظر حجم بازار) پیوست و از آنجا به بعد، سراشیبی آغاز شد.
EOS که در فارسی آن را ایاس می‌خوانیم، یک شبکه مبتنی بر بلاک چین است که با هدف انتقال ارزش، ایجاد قرارداد‌های هوشمند و ساخت اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز ایجاد شد. معماری خلاقانه بلاک چین ایاس به‌گونه‌ای است که می‌توان این پلتفرم را به‌عنوان یک راهکار مقیاس‌پذیری (یعنی افزایش سرعت و کاهش هزینه) برای بلاک چین مطرح کرد. این پلتفرم در ابتدای فعالیت، به‌عنوان رقیبی قدرتمند برای اتریوم مطرح می‌شد؛ در حالی که امروزه بلاک چین‌های نوظهوری همچون پولکادات، کاردانو، سولانا، الروند، تزوس و بایننس اسمارت چین، با ادعای مقیاس‌پذیری بیشتر وارد میدان شده اند و رقبای جدی بلاک چین ایاس به شمار می‌آیند.
در این مقاله که با مطالعه کامل وایت‌پیپر (مقاله معرفی) ایاس گردآوری شده است، نحوه کار بلاک چین ایاس، اهداف و کاربرد‌های آن، نقاط قوت و ضعف و همچنین نقشه راه و آینده این پروژه را بررسی خواهیم کرد. همچنین با مطالعه این مقاله، نحوه خریدوفروش ایاس، انتخاب بهترین کیف پول ایاس و روش فعال‌سازی آن را یاد می‌گیرید.
خلاصه‌ای از ایاس
ایاس یک ارز دیجیتال مبتنی بر بلاک چین است که با وعده امکان اجرای برنامه‌های غیرمتمرکز و تراکنش‌های بدون کارمزد و فوق‌سریع وارد میدان شد؛ اگرچه به‌عقیده بسیاری نتوانسته است آن‌طور که باید به وعده‌های خود عمل کند.
بلاک چین ایاس یکی از ده‌ها پلتفرم ارائه‌دهنده قرارداد‌های هوشمند و از رقبای سنتی بلاک چین اتریوم در زمینه مقیاس‌پذیری است. پیش‌فروش ارز دیجیتال ایاس (EOS) از ژوئن ۲۰۱۷ آغاز شد و در سال ۲۰۱۸ این شبکه رسماً شروع به کار کرد.
پلتفرم ایاس با استفاده از مدل اجماع اثبات سهام نمایندگی‌شده (DPoS)، تاکنون عملکرد نسبتاً موفقیت‌آمیزی را در افزایش سرعت و کاهش هزینه تراکنش‌ها به نمایش گذاشته است. اجماع سریع نود‌های ایاس، زمان ایجاد بلاک در شبکه را به ۰.۵ ثانیه و میانگین سرعت تراکنش‌ها را به ۴۰۰۰ تراکنش بر ثانیه رسانده است (که در صورت اجرای موازی تراکنش‌ها، این عدد به ۱۰٬۰۰۰ تراکنش بر ثانیه هم افزایش خواهد یافت). علاوه بر این، مدل اقتصادی نوآورانه ایاس به‌گونه‌ای طراحی شده است که هزینه‌های شبکه را با تشویق کاربران به سهام‌گذاری دارایی‌ها تأمین می‌کند. ازاین‌رو، کاربران نهایی ایاس برای ارسال تراکنش، نیازی به پرداخت کارمزد نخواهند داشت.
گذشته از بحث مقیاس‌پذیری، توسعه‌دهندگان ایاس راهکار‌های امنیتی ویژه‌ای را برای جلوگیری از حملات هک و کلاه‌برداری در شبکه طراحی و اعمال کرده‌اند. به‌عنوان مثال قابلیت فریزکردن (یا مسدودکردن) حساب‌ها در شبکه ایاس، ابتکاری است که مانع از آسیب‌رساندن یک اپلیکیشن یا قرارداد هوشمند خاص به کل شبکه می‌شود. همچنین قابلیت تعیین سطوح و مجوز‌های دسترسی گوناگون در حساب‌های ایاس، عاملی است که کنترل افراد بر روی دارایی‌هایشان را افزایش خواهد داد.
بیشتر بخوانید: پیش بینی ایاس در آینده
با وجود همه ویژگی‌های مثبت ایاس، این ارز دیجیتال هنوز با پذیرش گسترده از سوی کاربران فاصله زیادی دارد. اصلی‌ترین دلیل این موضوع، راه‌اندازی سخت و پیچیده حساب‌های کاربری و کیف پول‌های ایاس است که هنوز هم یکی از چالش‌های اصلی این شبکه محسوب می‌شود؛ بنابراین در این مقاله مراحل خرید، انتخاب با ظهور بیت کوین و فناوری بلاک چین در سال ۲۰۰۸، اولین گام‌های عملی برای تمرکززدایی از سیستم مالی سنتی برداشته شد. اما این تازه شروع کار بود؛ تولد بیت کوین درست زمانی اتفاق افتاد که غول‌های فناوری اطلاعات مانند آمازون، فیسبوک و گوگل، با ایجاد انحصار در زیرساخت‌های پردازشی و ذخیره‌سازی، کنترل بخش عظیمی از اطلاعات و داده‌های کاربران اینترنت را در اختیار گرفته بودند.
این اتفاق مهم (یعنی اختراع بیت کوین)، بسیاری از کارآفرینان و توسعه‌دهندگان را بر آن داشت که با الگوبرداری از شبکه بیت کوین، فناوری بلاک چین را برای طیف وسیع‌تری از برنامه‌های اینترنتی به کار گیرند. تنها با گذشت چند سال از پیدایش بیت کوین، اولین نمونه‌های شبکه‌های بلاک چینی با کاربرد‌های غیرمالی وارد عرصه شدند.
بیایید چند مورد از این پروژه‌ها را به‌طور خلاصه با هم مرور کنیم. پلتفرم گولم (Golem)، از اولین پروژه‌هایی بود که قصد داشت با بهره‌گیری از قدرت محاسباتی CPUهای کاربران خود در سراسر دنیا، یک ابررایانه محاسباتی غیرمتمرکز ایجاد کند؛ پلتفرم فایل کوین (Filecoin) نیز با هدف تمرکززدایی از ذخیره ابری اطلاعات ایجاد شد؛ همچنین دو مورد از مهم‌ترین و موفق‌ترین پروژه‌های بلاک چین در فاصله سال‌های ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۶، پلتفرم صرافی غیرمتمرکز بیت‌شرز (BitShares) و پلتفرم رسانه اجتماعی استیم (Steem) بودند که دنیل لریمر (Daniel Larimer)، یکی از فعال‌ترین و مبتکرترین چهره‌های دنیای بلاک چین، آن‌ها را بنیان‌گذاری کرد.
پروژه‌های بیت‌شرز و استیم، علی‌رغم موفقیت‌های فنی، تجاری و کاربران فراوانی که داشتند، در حدواندازه‌ای نبودند که بلندپروازی‌های لریمر را اقناع کنند. از سوی دیگر، راه‌اندازی شبکه اتریوم در سال ۲۰۱۵، نقطه عطف مهمی بود که جریان غالب بلاک چین‌های خاص و تک‌منظوره را به‌سوی بلاک چین‌های چندمنظوره با توانایی پشتیبانی از انواع قرارداد‌های هوشمند و اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز (Dapp ها) سوق می‌داد.
پلتفرم اتریوم، در واقع یک شبکه توزیع‌شده برای اجرای برنامه‌های غیرمتمرکز بود که همانند بیت کوین از روش پرهزینه و زمان‌بر گواه اثبات کار (PoW) برای اجماع شبکه استفاده می‌کرد. رفته‌رفته توسعه‌دهندگان بسیاری مجذوب قابلیت‌های اتریوم شده و برنامه‌های نرم‌افزاری خود را بر روی این شبکه راه‌اندازی کردند. اما همان طور که انتظار می‌رفت، نتیجه چندان هم رضایت‌بخش نبود. مدت‌زمان طولانی تأیید تراکنش‌ها و کارمزد‌های چند ده دلاری، عملاً مانعی جدی برای مقیاس‌پذیری این شبکه به شمار می‌رفت. در نهایت بنیان‌گذاران اتریوم تصمیم گرفتند با ایجاد تغییرات اساسی در شبکه و مهاجرت به مکانیسم اجماع اثبات سهام (PoS)، این موانع را برطرف کنند.
اما نارسایی‌های شبکه اتریوم، از همان ابتدا برخی از صاحب‌نظران حوزه بلاک چین را بر آن داشت که به فکر جایگزینی برای این شبکه باشند. به‌عنوان مثال گوین وود (Gavin Wood)، از بنیان‌گذاران اولیه اتریوم، بعد از جداشدن از این پروژه، مراحل توسعه بلاک چین قدرتمند پولکادات (Polkadot) را آغاز کرد. چارلز هاسکینسون (Charles Hoskinson)، بنیان‌گذار دیگر اتریوم که در راه‌اندازی پلتفرم بیت شرز با دن لریمر همکاری کرده بود، بعد از جدایی از اتریوم، پلتفرم کاردانو را به‌عنوان جایگزینی سریع‌تر و ارزانتر برای اجرای برنامه‌های غیرمتمرکز معرفی کرد. از سوی دیگر، دن لریمر هم که مدل‌های سنتی اجماع بلاک چین (مانند اثبات کار و اثبات سهام) را برای اهداف بزرگی همچون پشتیبانی از قرارداد‌های هوشمند و اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز ناکارآمد می‌دانست، مکانیسم اجماع جدیدی تحت عنوان اثبات سهام نمایندگی‌شده (Delegated Proof of Stake) یا به اختصار، DPoS را پایه‌گذاری کرد.
در نهایت لریمر به‌همراه برندن بلومر (Brendan Blumer)، کارآفرین آمریکایی، در سال ۲۰۱۷ شرکت بلاک وان (Block.One) را با هدف توسعه قابلیت‌های فناوری بلاک چین تأسیس کردند. تیم توسعه‌دهنده بلاک وان با بهره‌گیری از ایده‌های لریمر، کار بر روی پروژه EOS را به‌عنوان یک شبکه بلاک چین مقیاس‌پذیر و با قابلیت پشتیبانی از قرارداد‌های هوشمند شروع کرد.
بعد از ارائه وایت‌پیپر EOS.IO، عرضه اولیه ارز دیجیتال این شبکه با نام EOS (ایاس)، به‌صورت توکن ERC-۲۰ بر روی شبکه اتریوم آغاز شد. فرایند عرضه اولیه ایاس که از ۲۵ ژوئن ۲۰۱۷ آغاز شد و تا ۴ ژوئن ۲۰۱۸ (یعنی به‌مدت یک سال) ادامه یافت، یکی از جذاب‌ترین و مشهورترین ICOهای (عرضه اولیه سکه) برگزارشده در تاریخ ارز‌های دیجیتال بود. در این مدت، ۷۰۰ میلیون توکن EOS (معادل ۷۲٪ از کل عرضه این کوین) به ارزش کلی ۴ میلیارد دلار به فروش رفت و ازاین‌رو، طولانی‌ترین و موفق‌ترین ICO در میان همه ارز‌های دیجیتال لقب گرفت.
حسین مریدسادات، مدرس و تحلیلگر بازار‌های مالی در رابطه با ارز دیجیتال ایاس گفت: در ساخت EOSIO از الگوی توسعه و زبان‌های برنامه‌نویسی آشنا استفاده می‌شود که توسط برنامه‌های غیر بلاکچین موجود استفاده می‌شود. این بدان معنی است که توسعه‌دهندگان می‌توانند با استفاده از ابزار‌های توسعه‌ای که از قبل می‌شناسند، یک تجربه کاربری یکپارچه ایجاد کنند.
این کارشناس در ادامه گفت: هدف از ایجاد پلتفرم eos، ارائه یک بستر امن و چابک برای اجرای قرارداد‌های هوشمند و اپلیکیشن‌های غیرمتمرکز است که سرعت انتقال داده‌ها (یا تراکنش‌ها) را افزایش و کارمزد آن‌ها را تا حد امکان کاهش دهد.
مرید ضمن اشاره به این نکته که این ارز در کانال صعودی خود قرار دارد، در رابطه با محدوده قیمتی این ارز گفت: نماد EOS از تاریخ ۲۲ اپریل یک ریزش داشته و بعد آن وارد کانال صعودی شده، میانه کانال حدودا ۶ دلار است که در این محدوده خود را تثبیت کرده و سقف کانال ۷ دلار است. در حال حاضر قیمت این ارز ۶٫۶۰۰ دلار است.