اقتصاد ۲۴- سال گذشته به خاطر آزاد شدن سهام عدالت و همچنین رشد بازار سرمایه، تعداد زیادی از شهروندان ایرانی در بازار سرمایه حضور پیدا کردند، به گونه‌ای که هم‌اکنون بیش از ۵۷ میلیون ایرانی در بازار سرمایه حضور دارند. این تعداد حدود ۷۰ درصد جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند.
همچنین این افراد عمدتا سهامداران خرد و پراکنده هستند که تعداد اندکی سهام در اختیار دارند و اگر بخواهند سهامداری کنند، سود سهام آن‌ها هم معمولا اندک است.
برای دریافت سود‌های اندک اگر قرار باشد هر شرکتی به روش خاص خود برای دادن سود به سهامداران به کار گیرد و از طریق بانک‌ها انجام شود، اولا در این شرایط کرونایی لازم نیست مردم را برای دریافت سود ناچیز به بانک‌ها بکشند، ثانیا بسیاری از سهامداران خرد اصولا متوجه نمی‌شوند چه زمانی مراجعه کنند و سود‌های آن‌ها در حساب شرکت‌های سرمایه پذیر رسوب می‌کند.
بر همین اساس برخی سهامداران بر «الزام شرکت‌های بورسی به واریز سود سهام از طریق سجام و به صورت متمرکز» تاکید می‌کنند که این هم نشان می‌دهد، باید شرکت‌های بورسی و حتی شرکت‌های سهام عدالت سود سهامداران خود را به صورت متمرکز واریز کنند.
سود ۳۰۰ شرکت بورسی به صورت متمرکز واریز می‌شود
محسن انصاری مهیاری، مدیر نظارت بر ناشران سازمان بورس در این زمینه گفت: روال کار در شرکت‌های فعال در بازار سرمایه تاکنون این گونه بوده که هر شرکت به روش خاص خود یک بانکی را معرفی می‌کرد که سهامداران باید با مراجعه به بانک و ارائه شناسنامه و کارت ملی سود سهام خود را دریافت می‌کردند که این موجب رفت و آمد و زحمت مردم می‌شد، اما از دو سال قبل شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه تقویت شده و زیرساخت‌های خوبی فراهم شده است.
وی افزود: سال گذشته سود سهام مربوط به ۱۲۳ ناشر اوراق بهادار از طریق سامانه جامع توزیع سود سمات در مجموعه شرکت سپرده‌گذاری به صورت متمرکز واریز شده که بیش از ۲۵ میلیون نفر و حدود هفت میلیون و ۲۰۰ هزار کد سهامداری را شامل شده است و پیش‌بینی می‌شود سال ۱۴۰۰ سود سهام بیش از ۳۰۰ شرکت به همین روش پرداخت شود.
طرح الزام پرداخت سود به صورت متمرکز
مدیر نظارت بر ناشران سازمان بورس تصریح کرد: واریز سود به صورت متمرکز و خودکار انجام می‌شود و ما طرحی در دست داریم که تا آخر سال ۱۴۰۱ سود همه شرکت‌های بورسی از طریق سامانه جامع توزیع سود سمات و به صورت متمرکز به حساب سهامداران واریز شود، زیرا این روش علاوه بر اینکه برای شرکت‌های سرمایه‌پذیر کم‌هزینه و کم‌دردسر است، سهامداران نیز به راحتی سود سهام تقسیم شده در مجامع به حساب آن‌ها واریز خواهد شد.
انصاری اضافه کرد: مطابق با دستورالعمل انضباطی ناشران پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، ناشر موظف است، جهت تسهیل امور سهامداران، انجام کلیه اقدامات شرکتی خود از جمله توزیع سود را در صورت قبول شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه، به آن شرکت واگذار کند. در حال بررسی طرحی به هیات مدیره سازمان بورس هستیم که تمامی شرکت‌های فعال در بازار سرمایه را الزام کند تا سود تقسیم شده در مجامع عمومی به صورت متمرکز و از طریق شرکت سمات به حساب سهامداران واریز شود.
بیشتر بخوانید:سهام عدالت گرو بگذارید، وام ۷ میلیونی بگیرید
وی افزود: فقط کافی است ناشر قراردادی با شرکت سپرده‌گذاری مرکزی منعقد کند و سعی می‌کنیم این قرارداد‌ها با کمترین مبلغ و به بهترین حالت ممکن منعقد شود و سود سهامداران به صورت صد درصد به حساب آنان و در اسرع وقت واریز شود.
ایراد قانون تجارت
مدیر نظارت بر ناشران سازمان بورس در مورد اینکه آیا قانون تجارت در زمینه سود سهام شرکت‌ها ایراد ندارد که یک فرصت ۴ ماهه برای برگزاری مجمع و یک فرصت ۸ ماهه برای واریز سود در نظر گرفته و عملا شرکت‌ها یک سال سود سهامداران را می‌توانند نزد خود نگه دارند که وی پاسخ داد: بله، این گونه است، اصلاحیه قانون تجارت مصوب ۱۳۴۷ است و بیش از ۵۰ سال از تصویب آن می‌گذرد، در حال حاضر اصلاح قانون تجارت در مجلس در حال بررسی است. باید این قانون با شرایط روز اصلاح شود. طبق قانون یک شرکت بعد از اتمام سال مالی چهار ماه فرصت دارد، مجمع برگزار کند و اگر سودی در مجمع تصویب شد، هشت ماه فرصت دارد که این سود را به حساب سهامدار شرکت خود پرداخت کند.
انصاری در مورد حق تقدم‌های سهام که به سهامداران تعلق می‌گیرد گفت: مطابق با بند (چ) ماده ۶۸ قانون برنامه ۵ ساله ششم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی بسیاری از امور مربوط به شرکت‌های ثبت شده نزد سازمان، از جمله، ارسال گواهینامه حق تقدم خرید سهام جدید از طرف شرکت به صاحبان سهام به جای استفاده از پست سفارشی، معتبر می‌شناسد؛ در قانون ظرفیت ارسال گواهینامه‌های حق‌تقدم‌ها به صورت الکترونیکی دیده شده است و لازم نیست که گواهی حق تقدم سهام به آدرس پستی سهامداران ارسال شود.
وی افزود: اگر کسی حق تقدم خود را در فرصت ۶۰ روزه به فروش نرساند و یا به ازای هر گواهی که سهامداران در اختیار دارند، مبلغی معادل ارزش اسمی سهم را پرداخت نکنند. شرکت سرمایه‌پذیر به نیابت از او حق دارد این حق تقدم را به فروش رسانده و وجه آن را به حساب سهامدار واریز کند.
مدیر نظارت بر ناشران سازمان بورس این را هم گفت که الان فصل برگزاری مجامع اکثر شرکت‌های بورسی و فرابورسی است و امیدوار هستیم، با همکاری شرکت سپرده‌گذاری سود‌های این شرکت‌ها به حساب سهامداران به صورت متمرکز واریز شود.