اقتصاد ۲۴ - بخشی از گفتگو با مصطفی معین:
با توجه به این که در لیست واردات کشور از غذای سگ تا دسته بیل اندونزیایی دیده می شود بنطر شما علت اصرار بر تولید داخلی واکسن چیست؟
از ابتدای اعلام ورود آلودگی ویروسی کووید-۱۹ به کشور که با تاخیر نیز همراه بود، شفافیت لازم در مورد تصمیمات و سیاست های اتخاذ شده در وزارت بهداشت و یا ستاد ملی مبارزه با کرونا وجود نداشته است. حتی علیرغم درخواست مکرر برای حضور نمایندگانی از سازمان نظام پزشکی در ستاد ملی و مشارکت موثر در ساز و کارهای تصمیم گیری، با آن موافقت نشد! همین عدم شفافیت در خصوص تاخیر زیاد در خرید واکسن از خارج کشور و تزریق قطره چکانی آن، سرمایه گذاری با کمک دولت در ۷ یا ۸ خط تولید واکسن داخلی مختلف، وعده های پی در پی و صحبت های ضد و نقیض رئیس دولت، وزیر بهداشت و معاونان ایشان و یا سخنگویان سازمان غذا و دارو و ستاد ملی و عدم تحقق آنها مسائلی است که باید به آنها پاسخ داده شود.
بنظر می رسد بی توجهی به اصل عدم تضاد منافع و رقابت در کسب درآمد اولویت بیشتری در تصمیم گیری ها داشته است. بنظر من در صورت وجود حساسیت کافی به حق بر سلامت آحاد شهروندان، امکان خرید سریع واکسن از پائیز ۹۹، انجام واکسیناسیون فوری افراد آسیب پذیر و سپس واکسیناسیون عمومی برای حفظ جان مردم و سلامت جامعه و پیشگیری از مرگ دهها هزار ایرانی امکان پذیر بوده است. در فرصت طلائی اولین هفته ها و ماههای عرضه واکسن های معتبر کشورهای دیگر که مجوز سازمان جهانی بهداشت را هم داشتند و فاز سوم کارآزمائی بالینی آنها در حال انجام بود، ایران هم می توانست مانند ترکیه، شیلی، عربستان یا امارات در کارآزمائی ها مشارکت کند.
ولی اکنون فاز سوم کارآزمائی واکسن کوبرکت که نه تائید سازمان جهانی بهداشت و حتی تائید کمیته اخلاق وزارت بهداشت را دارد از سازمان غذا و دارو مجوز تجویز اضطراری گرفته است ! این موارد نشان دهنده غلبه رویکرد سیاسی- پوپولیستی، عدم رعایت موازین اخلاق پزشکی و احتمالا" بدون رعایت اصل عدم تضاد منافع بوده است که باید از سوی مراجع قانونی دقیقا" به این موارد رسیدگی شود!
بیشتر بخوانید: سعید نمکی: واردات واکسن بر عهده وزارت بهداشت نیست
در برنامه وزارت بهداشت از اسفند تا کنون قول تولید و انجام واکسیناسیون داده شده و اقدام قابل توجهی صورت نگرفته، ریشه بی برنامگی وزارت را در چه عواملی می بینید؟
کشور ما وارد موج پنجم کرونا یا اگر بخواهم روشن تر بگویم، شاید اوج گیری (Peak) پنجم از همان موج اول کروناست که هنوز هم ادامه دارد و از نظر شاخص های اپیدمیولوژیک کنترل کامل نشده است. شرایط کنونی کشور یک فاجعه ملی و تراژدی بزرگ انسانی است. هنوز پوشش کلی نوبت اول و دوم تزریق واکسن کرونا در ایران به ۱۰ درصد هم جمعیت نرسیده است که می توان آن را مقایسه کرد با میانگین جهانی ۲۶ درصد، ۴۶ درصد در ترکیه، ۶۸ درصد در انگلستان، ۴۴ درصد در برزیل، ۵۲ درصد عربستان و...که شاخصی از کارآمدی نظام سلامت آن کشورها در مدیریت بحران کنونی کرونا است.
از جمله عوامل ناکارآمدی وزارت بهداشت در این شرایط اضطراری، ویژگی های شخصیتی و ضعف مدیریتی وزیر، ناهماهنگی در سطح ستاد وزارت بهداشت و نیز سیاست زدگی تصمیمات بوده است. تن دادن به تصمیم برگزاری اجتماعات در عزاداری های محرم، انجام سفرهای گسترده نوروزی در سال جاری و یا سکوت در قبال اعلام بازگشائی مدارس در سال قبل نمونه ای از این سیاست زدگی و نداشتن استقلال رای و کارشناسی علمی است. اختلاف و ناهماهنگی ستادی وزارت بهداشت هم در مسئله کنار رفتن همراه با اعتراض معاون دانشمند تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت و یا در عذرخواهی دیرهنگام معاونت کل وزارت به دلیل عدم موفقیت در واکسیناسیون عمومی بر علیه کرونا بروز یافته است. مزید بر مشکلات فوق، محدودیت های ناشی از تحریم اقتصادی کشور و عدم پیوستن به FATF هم عامل دیگری است که در ناتوانی، بی برنامگی و عدم پاسخگوئی به مسئولیت ها در وزارت بهداشت بی تاثیر نبوده است.