اقتصاد۲۴- پروژه ملی راه‌آهن کشور نقش محوری در اتصال مسیر ترانزیتی و حمل و نقلی کشورمان و کشورهای اوراسیا و جنوب خلیج فارس و دریای عمان ایفا خواهد کرد. از این رو سرعت بخشیدن به فرایند اجرای این پروژه که منافع بین المللی برای اقتصاد کشور در بر دارد، اهمیت ویژه‌ای برای کشور دارد.
از آنجا که مناطق آزاد کشور به منظور جذب سرمایه‌گذاری، تولید صنایع مولد و صادرات شکل می‌گیرد، نقش طرح‌های تکمیلی ترانزیتی به ویژه پیوستن انزلی به راه‌آهن سراسری اهمیت ویژه‌ای پیدا می‌کند. چراکه انزلی از طریق همجواری با دریای خزر به بسیاری از کشر‌های حوزه اوراسیا متصل است و می‌تواند این مسیر را تکمیل کند. در عینحال دو بندر انزلی و کاسپین از ابتدا قرار بوده که شرایط و امکانات بنادر نسل سوم را دارا باشند. بنادر نسل سوم در دنیا ویژگی‌های ممتازی همچون نزدیکی صنایع به بندر، ارتباط آسان با مسیر‌های هوایی و زمینی و هوشمندسازی هر چه بیشتر از طریق برون سپاری امور به شرکت‌های دانش‌بنیان داشته باشد.
میزان پیشرفت فیزیکی پروژه اتصال به راه‌آهن سراسری
در حاشیه دریای خزر که کشورهای حاشیه دریای خزر، ترکیه و کشورهای حاشیه خلیج فارس و آسیای جنوب شرقی قرار دارند، مهم‌ترین بازار‌های هدف صادراتی کشور را تشکیل می‌دهند. قرار گرفتن در مسیر کریدور بین المللی شمال - جنوب، همجواری با بنادر آستراخان و لاگان در روسیه، راسنودسک در ترکمنستان، اکتائو در قزاقستان و باکو در آذربایجان و دسترسی به بازار‌های هدف صادراتی کشورهای CIS و نزدیکی به فرودگاه بین‌المللی رشت، خیلی از امکانات بالقوه تبدیل شدن بنادر انزلی و کاسپین به بنادر نسل سوم را فراهم کرده است. ایران در سال ۹۵ به کمسیون اقتصادی اتحادیه اوراسیا پیشنهاد ایجاد یک منطقه آزاد تجاری میان ایران و این اتحادیه را مطرح کرد تا هرچه بیشتر بتواند از مزیای بالقوه سرزمینی‌اش استفاده کند.
بیشتر بخوانید: تأمین ۴۳۴ هزار تن روغن خوراکی با پهلوگیری ۹۰ کشتی تانکر در بندر کاسپین
از آنجا که اتصال به خط ریل سراسری زیرساخت مهم تبدیل شدن به شاهراه ارتباطی بین قاره‌ای است در دوران ریاست جمهوری حسن روحانی، تلاش سازمان منطقه آزاد انزلی برای تکمیل این پروژه بیشتر شد. طی این دوره مدیرعامل سازمان منطقه آزاد انزلی بار‌ها با بازدید از این پروژه بر اتمام و تسریع ساخت پروژه مهم ترانزیتی تاکید کرد.
علی اوسط اکبری مقدم، مدیرعامل سازمان منطقه آزاد انزلی در این خصوص تصریح کرد: افزایش حجم و سرعت حمل و کالا میان بنادر جنوبی و جنوب غربی کشور با منطقه، عملیاتی شدن کریدور شمال جنوب و تکمیل حلقه‌های زیرساختی لجستیک منطقه در کنار سایر بخش‌های لجستیکی که از سوی سازمان در دستور کار قرار دارد مکمل برنامه راهبردی سازمان به منظور تبدیل شدن به شاهراه ترانزیت کالا میان جنوب و شرق آسیا با اوراسیا خواهد بود.
محمد اسلامی، وزیر راه و شهرسازی نیز با اشاره به اینکه تاکنون ۸۰ درصد از زیرسازی این طرح انجام شده و مصالح مورد نیاز روسازی نیز آماده شده، اظهار امیدواری کرد باقی مانده مسیر نیز با مشارکت همه دستگاه‌های مسئول تا چندماه آتی تکمیل و تا زمستان مورد بهره‌برداری قرار گیرد.
البته قرار بود براساس همکاری‌های ایجاد شده طرح تا پایان شهریور ماه امسال مورد بهره‌برداری قرار بگیرد، اما برخی موانع و مشکلات پیش بینی نشده باعث عدم تحقق برنامه افتتاح پروژه شد. هرچه هست افتتاح خط ریلی رشت به بندر کاسپین، می‌تواند به افزایش سهم ایران در تجارت بین‌المللی ختم شود.
رشد صنایع و هوشمندسازی
از سوی دیگر توجه به توسعه صنایع در کنار بنادر از دیگر شاخصه‌هایی بوده که سازمان منطقه آزاد انزلی در راستای تبدیل شدن به بندر نسل سوم پیگیری کرده است. از این رو در ششمین دور از افتتاح پروژه‌های مناطق آزاد از مجموع ۶۶ پروژه‌ای که مورد افتتاح قرار گرفتند ۱۴ طرح تولیدی، خدماتی و زیرساخت بندری متعلق به منطقه آزاد انزلی بوده است. از میان این طرح‌ها ۲ پروژه در زمینه زیرساخت بندری،۲ پروژه خدماتی در حوزه گردشگری-خودرویی، ۱ پروژه تجاری-مسکونی،۹ پروژه تولیدی-صنعتی مشتمل بر تولید پوشاک، الکترونیک، آرایشی-بهداشتی، شیمیایی، لوازم خانگی، و... بوده است. جذب سرمایه گذاری خارجی ۸ میلیون یورویی و ۲۴ میلیارد ریالی توسط یکی از سرمایه گذاران بخش خصوصی که در حوزه تولید لامپ زمینه اشتغالزایی مستقیم برای ۶۳ نفر را به وجود آورده، یکی از اتفاقات مهمی بوده که در تیرماه امسال محقق شده است.
به گفته مدیرعامل سازمان منطقه آزاد انزلی؛ حجم سرمایه گذاری ریالی در این طرح‌ها از ۳۸۸۴ میلیارد ریال عبور کرده و با تبدیل سرمایه ارزی به ریالی این میزان به ۶۱۶۴ میلیارد ریال بالغ شده و موجبات ایجاد شغل برای ۴۴۶ نفر پدید آمده است.
در بین این پروژه‌ها، پروژه صنعتی مونتاژ رایانه و تبلت را نیز شاهد هستیم که با سرمایه گذاری ۸۰ میلیارد ریالی محقق شده شده است. همچنین طرح توسعه تولید پوشاک با صرف هزینه ۲۵ میلیارد ریالی، طرح توسعه تولید مخازن پلی اتیلن با سرمایه گذاری ۱۵۰ میلیارد ریالی، افتتاح واحد تولیدی کالای خواب با میزان سرمایه گذاری ۲۵ میلیارد ریال، شروع به کار کارخانه تولید روغن‌های خوراکی با حجم سرمایه گذاری ۲۲۰ میلیارد ریالی و تولید لوازم خانگی با سرمایه گذاری ۲۲۰ میلیارد ریالی از جمله صنایع مهمی بوده که این روزها در انزلی افتتاح شده است. صنایعی که به علت نزدیکی به دریا امکانات ویژه‌ای برای صادرات دارند.
در مجموع منطقه آزاد انزلی با وجود ۱۴۹ واحد تولیدی و میزان اشتغالزایی مستقیم برای حدود ۴۰۰۰ نفر در دو شهرک صنعتی مسیر تبدیل شدن به بندر نسل سوم را پیموده است.
سازمان منطقه آزاد انزلی در عینحال حمایت از ایده‌های نوآور کارآفرین را در دستور کار خود دارد و با تشکیل شورای حمایت از ایده‌های نو آور کارآفرین از سال ۱۳۹۵ در سازمان مطبوع خود در این مسیر گام برداشته است. تلاش شده است با تصویب مشوق‌ها و تسهیلات، در اختیار قرار دادن دفتر کار رایگان، اعمال معافیت ۷۰ درصدی مربوط به ثبت شرکت و صدور مجوز و ایجاد مرکز رشد و شکوفایی ایده‌های نو آور و فناور فعالیت شرکت‌های دانش بنیان گسترش یابد. آنچه اهمیت دارد این است که گسترش صنایع خلاق و نوآور و هوشمندسازی در منطقه هرچه بیشتر بنادر انزلی و کاسپین را در ردیف بنادر مهم جهان قرار خواهد داد.