اقتصاد ۲۴ - این روز‌ها مردم سراسر دنیا با تنش آب یا مشکلات اقتصادی، اجتماعی یا زیست‌محیطی ناشی از کمبود آب مواجه‌اند. متاسفانه زنان هر جامعه آسیب‌پذیرترین قشر در برابر بیشتر مشکلات ناشی از کمبود آب هستند.
بحران آب برای زنان معمولا شخصی می‌شود. در واقع آن‌ها مسئول یافتن منابع آب برای خانواده‌هایشان هستند که برای زنده ماندن به آن نیاز دارند. تامین آب آشامیدنی، پخت‌وپز، حفظ بهداشت و پاکیزگی از جمله کار‌هایی است که معمولا زنان برای خانواده خود انجام می‌دهند. در موارد کمبود آب، این زنان هستند که در صف آب می‌ایستند یا مسافت‌های بسیار طولانی را طی می‌کنند تا آب به‌دست آورند. گاهی اوقات هم آن‌ها مجبور می‌شوند برای تامین آب مبالغ گزافی بپردازند.
در واقع بیشتر جوامع برای جمع‌آوری و ذخیره کردن آب و بهداشت خانه، به زنان و دختران وابسته هستند. زنان روستایی در جوامع فقرزده گاهی مجبورند چندین ساعت پیاده‌روی کرده تا آب مصرفی خانواده را تامین کنند. آن‌ها برای تامین آب خانواده‌هایشان چاره‌ای ندارند چراکه بی‌آبی نتیجه‌ای جز افسردگی، مرگ قطعی از بی‌آبی یا احتمال ابتلا به بیماری‌های کشنده ناشی از مصرف آب کثیف ندارد.
بیشتر بخوانید: قتل قنات به دست دلار‌های نفتی و پمپ‌های چینی
بنابر بررسی‌ها، زنان جهان، روی‌هم، ۲۰۰ میلیون ساعت وقت صرف جمع‌آوری و ذخیره آب می‌کنند. علاوه بر این مدت زمانی که صرف ذخیره آب می‌شود مقدار بسیار زیادی از وقت آن‌ها صرف پیدا کردن مکانی می‌شود که در آنجا آب وجود دارد که می‌توان گفت به ۲۶۶ میلیون ساعت می‌رسد.
از آنجایی که بیشتر وقت روزانه زنانی که با کمبود آب مواجه شده‌اند، برای یافتن و ذخیره آب طی می‌شود، آن‌ها وقت کمتری برای کار‌های دیگر مانند مدرسه رفتن، تحصیل در دانشگاه یا کار کردن پیدا می‌کنند. زنان بدون داشتن آب کافی یا سرویس بهداشتی در منزل‌شان، نمی‌توانند تمام توانایی‌های بالقوه‌شان را شکوفا کنند. در یک بررسی در تانزانیا، وقتی آب منطقه‌ای فراهم شد، حضور در مدرسه دختران مدرسه‌رو، ۱۲ درصد افزایش یافت.
همچنین زمانی که بیشتر وقت زنان صرف تامین آب شود، آن‌ها وقت کمتری برای کار و کسب درآمد خواهند داشت و این وضعیت موجب بی‌پولی و گرفتار شدن آن‌ها در چرخه فقر می‌شود و به‌طور کل نمی‌توانند امیدی به آینده داشته باشند.
زنان حتی ممکن است در مسیر یافتن آب سالم برای خانواده با خطراتی روبه‌رو شده یا گرفتار خشونت شوند.
دسترسی به آب مناسب و پاکیزه برای سلامت زنان و کودکان‌شان در دوران بارداری و پس از آن هم حیاتی است. به دنبال جمع‌آوری و ذخیره آب رفتن و حمل سطل‌های سنگین آب هم برای زنان، به‌ویژه زنان باردار خطرناک است و معمولا سلامتی‌شان را به خطر می‌اندازد.
بیشتر زنانی که مجبور به حمل آب با سطل هستند، از کمرد درد و درد در ناحیه نخاع شکایت دارند. همچنین این زنان به دلیل اینکه مجبورند بیشتر وقت روزشان را برای تامین آب صرف کنند، معمولا کم می‌خوابند و همین موضوع آن‌ها را مستعد ابتلا به بیماری‌های گوناگون می‌کند.
از طرفی استفاده از آب ناسالم برای مادران و نوزادان‌شان مضر است و آن‌ها را گرفتار بیماری می‌کند. دراین شرایط معمولا نرخ مرگ‌ومیر نوزاد یا تولد نوزاد نارس بالا می‌رود. برای داشتن دوران بارداری سالم و رشد مناسب کودک، باید زنان و فرزندان‌شان به آب سالم دسترسی داشته باشند.
تقریبا ۴۰ درصد از جمعت دنیا به سیستم بهداشتی مناسب دسترسی ندارند. مثلا، فقط در هند سالانه ۴۵۰ هزار کودک زیر ۵ سال به دلیل بیماری‌های ناشی از نوشیدن آب آلوده جان خود را از دست می‌دهند. بیشتر این بیماری‌ها از باکتری‌ها، تک‌یاخته‌ها و ویروس‌های موجود در آبی که با فضولات انسان و حیوان آلوده شده است، ناشی می‌شود. در حقیقت به دلیل بی‌عدالتی‌های فرهنگی، اصلی‌ترین قربانیان کمبود آب، زنان و کودکان هستند.
حل بحران آب و اثر آن روی زنان
در بیشتر کشور‌های در حال توسعه، تامین آب سالم بسیار مشکل است و هر چه از منابع آب کمتر شود، دولت‌ها برای حفظ آب، آن را خصوصی کرده و وظیفه تامین و توزیع آب سالم بر عهده شرکت‌های خصوصی گذاشته می‌شود. این خصوصی‌سازی قیمت آب را بسیار بالا برده و وقتی با سرویس‌دهی ضعیف همراه می‌شود، خانواده‌های کم‌بضاعت را با کمبود آب مواجه می‌کند و بیشتر آب در اختیار طبقه توانمند قرار می‌گیرد. اولین قربانیان چنین سیستمی زنان هستند چراکه زنان بیشتر کار‌های مربوط به خانه و مراقبت از خانواده را برعهده دارند.
باید روش‌هایی در نظر گرفت تا به معضل بی‌آبی پایان و آب سالم و کافی در اختیار زنان قرار داد. با حل معضل آب و قدرت بخشیدن به زنان، آن‌ها وقت بیشتری برای کار و همچنین شکوفا کردن استعداد‌هایشان خواهند داشت و با شروع کسب‌وکار و داشتن درآمد کافی می‌توانند به خانواده‌شان کمک کنند و در عین حال به کار‌های خانه سروسامان دهند. وجود زنان سالم و قوی موجب پیشرفت جامعه می‌شود.
منبع: جامعه ۲۴