اقتصاد۲۴ - مدتی پیش دو ابرقدرت جهان با یک واقعیت دلهره‌آور روبه‌رو شدند؛ نتایج سرشماری در ایالات متحده و چین نشان می‌دهد که هر دو کشور احتمالاً زودتر از آنچه تصور می‌کردند با کاهش جمعیت روبه‌رو خواهند شد.
علت آن این است که نرخ باروری به‌سرعت در حال کاهش پیدا کردن است. زمانی که این اتفاق رقم بخورد، جمعیت پیرتر می‌شود و این امر می‌تواند مانع از رشد اقتصادی شود، این چیزی است که دولت‌ها معمولاً تمایل دارند از آن دوری جویند.
چین و ایالات متحده هنوز به آن نقطه از کاهش و سالمندی جمعیت نرسیده‌اند؛ با این حال، این یک مشکل سخت و دشوار است و راه‌حل آسانی ندارد. برخی کشور‌ها همچون روسیه، سعی کردند والدین را با استفاده از مشوّق‌های پولی به‌سمت بچه‌دار شدن سوق دهند، اما تجربه نشان داده است سیاست‌هایی شبیه به این، به‌ندرت کارساز واقع می‌شوند؛ والدین نیاز به سیستم و نظامی دارند که خدمات بیشتری به آن‌ها ارائه دهد.
تازه‌ترین سرشماری در چین نشان داده است که طی چند سال آینده، جمعیت این کشور که در زمان حاضر پرجمعیت‌ترین کشور جهان است، کاهش خواهد یافت. در آخرین سرشماری، جمعیت چین به یک‌میلیارد و ۴۱۱ میلیون نفر رسید، دلیل این اتفاق از سوی صاحب‌نظران این حوزه، سیاست طولانی‌مدت تک‌فرزندی و نیز هزینه‌های زیاد مسکن و آموزش اعلام شده است.
بیشتر بخوانید: چینی‌ها اکنون می‌توانند سه فرزند داشته باشند
تنها سه هفته بعد از این سرشماری در چین قانونی تصویب شد که بر اساس آن، چین برای افزایش نرخ زاد و ولد به‌طور رسمی قوانین خود را در مورد داشتن فرزند تغییر داد؛ از این پس، به زوج‌ها اجازه داده شده است سه فرزند داشته باشند!
چین از سال ۱۹۷۹ برای کنترل جمعیت، سیاست تک‌فرزندی را به اجرا گذاشته بود، اما کاهش نرخ رشد جمعیت در سال ۲۰۱۶، این قانون را به داشتن حداکثر دو فرزند افزایش داد.
اما در کشورمان، متأسفانه تا اوایل دهه ۹۰ عمل و عقیده مسئولان و دولتمردان بر کاهش جمعیت کشور بود! از اوایل دهه ۹۰ پیش‌بینی‌ها از این خطر خبر داد که جمعیت ایران به‌سوی کاهش و سالمندی پیش می‌رود!
در ۳۰ اردیبهشت ماه ۱۳۹۳ "سیاست‌های کلی جمعیت" و در ۱۳ شهریور سال ۱۳۹۵ "سیاست‌های کلی خانواده" از سوی مقام معظم رهبری ابلاغ شدند؛ این به آن معنی بود که زنگ خطر جمعیت کشور به صدا درآمده است.
مقایسه عملکرد قانون‌گذارانه در دو کشور ایران و چین نکته‌ای را عیان می‌کند! کشور ما با وجود سالمندی قطعی در ۳۰ سال آینده و گذشت هفت سال از ابلاغ سیاست‌های کلی، هنوز قانون اجرایی مبتنی بر حمایت از افزایش جمعیت ندارد، اما چین تنها سه هفته پس از اعلام نتایج سرشماری نفوس و احساس خطر، سیاست‌های جمعیتی خود را تغییر داده است!
منبع: باشگاه خبرنگاران پویا