اقتصاد ۲۴- براساس آمار‌های ارایه شده در سامانه سجام (شرکت سپرده‌گذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه) تعداد نفرات ثبت‌نام شده در این سامانه در تیر ماه ۱۴۰۰ تنها ۸۹ هزار و ۱۲۰ نفر بوده که این تعداد نسبت به ۳ میلیون و ۸۵ هزار نفر ثبت‌نامی سجام در تیر ماه سال ۱۳۹۹ کاهش ۹۷درصدی را نشان می‌دهد. همچنین تعداد افراد احراز هویت شده در تیر ماه امسال ۱۱۲ هزار و ۲۶۳ نفر بوده که این تعداد نیز نسبت به سه میلیون و ۴۵۵ هزار نفر احراز هویت شده در تیر ماه سال گذشته کاهش ۹۷درصدی داشته است.
وحید شقاقی‌شهری، کارشناس اقتصادی بر این باور است که علت این کاهش به دلیل تجربه تلخ گذشته و مجموعه‌ای از نااطمینانی‌ها درخصوص آینده است. اگرچه که به باور کارشناسان نااطمینانی از آینده در کنار افزایش نرخ تورم و البته ناتمام ماندن مذاکرات هسته‌ای، ابهام در موضوع FATF و نامشخص بودن کارآمدی کابینه اقتصادی دولت سیزدهم و ادامه‌دار شدن تحریم‌های اقتصادی شیوع بیشتر کرونا در کشور، بیشتر هم شده و دولت آینده کار سختی برای کاهش این حجم از نااطمینانی دارد. کمترین تاثیری که این مجموعه عوامل بر محیط اقتصادی کشور می‌گذارند، علاوه بر کاهش اطمینان نسبت به بازار‌ها و به خصوص بازار سرمایه است، افت سرمایه‌گذاری را نیز به دنبال خواهد داشت. اگرچه که افت سرمایه‌گذاری خود را در فرار سرمایه از کشور نیز نشان می‌دهد.
بورس نسبت به بازار‌های دیگر عقب بود
این اقتصاددان در بخش‌هایی از صحبت‌های خود ضمن اشاره به ریزش‌های شدید بازار سرمایه در مرداد سال گذشته، خاطرنشان کرد: از مرداد ماه سال گذشته بازار سرمایه شاهد ریزش‌های شدیدی بود، به‌گونه‌ای که شاخص کل بورس از دو میلیون و ۱۰۰ هزار واحد به حدود یک میلیون و ۱۵۰ هزار واحد افت کرد و این قضیه تا دو ماه پیش نیز ادامه یافته بود. اما باید گفت از فروردین ماه سال ۱۳۹۹ تا مرداد ماه سال قبل افزایش چشمگیری را در شاخص کل و در قیمت سهام شاهد بودیم که این امر موجب ترغیب عموم مردم برای سجامی شدن شده بود .
او افزود: البته این هجوم مردم ایران به بازار سرمایه به این دلیل بود که بازار بورس نسبت به بازار‌های موازی دیگر عقب مانده بود و در نیمه اول سال گذشته عملا بورس این عقب‌ماندگی خود را نسبت به بازار‌های دیگر یعنی (دلار، طلا، خودرو و مسکن) پوشش داد.
شقاقی‌شهری تصریح کرد:، اما در نیمه دوم سال و دقیق‌تر از ۲۰ مرداد ماه ۱۳۹۹ ورق برگشت و این بازار روند ریزشی در پیش گرفت و به یک تعادلی در محدوده یک میلیون و ۱۵۰ هزار تا یک میلیون و ۲۰۰ هزار واحد رسید و طبیعتا تلاطم و هیاهویی که در نیمه اول سال بود در نیمه دوم سال ۱۳۹۹ فروکش کرد و عده زیادی از بازار سرمایه خارج شدند و زیان‌های بسیار هنگفتی نیز به افرادی که از خرداد ماه سال گذشته وارد بازار شده بودند وارد شد.
بیشتر بخوانید: عزل مدیرعامل شستا به دلیل عدم امانتداری
عضو هیات علمی دانشکده اقتصاد دانشگاه خوارزمی تصریح کرد: عملا تا تیر ماه سال جاری بازار در همان محدوده یک میلیون و ۲۰۰ هزار واحد در نوسان بود، اما در یک ماه اخیر به دلیل التهاب و هیجانی که به بازار‌های موازی وارد شد و به دلیل ابهام در اقتصاد ایران و گسترش نااطمینانی‌ها نسبت به شرایط آینده مجددا شاهد افزایش شتابان در این بازار هستیم
افزایش انتظارات تورمی نرخ دلار را بالا برد
این اقتصاددان با تاکید بر اینکه افزایش انتظارات تورمی موجب شده تا قیمت دلار ظرف دو ماه اخیر ۱۲درصد رشد داشته باشد، گفت: علت افزایش شاخص‌ها مشخص است، دلیل اصلی آن التهاب در بازار‌های موازی مانند بازار مسکن و خودرو است که به واسطه افزایش نرخ دلار از حدود ۲۳ هزار و ۴۰۰ تومان در اول تیر ماه به ۲۷ هزار و ۸۰۰ تومان نشأت گرفت و نرخ دلار ظرف دو ماهه اخیر ۳۵۰۰ تومان رشد کرد و به تبع افزایش نرخ دلار در بازار طلا نیز قیمت‌ها صعودی شدند. او ادامه داد: بازار سرمایه نیز مانند سایر دارایی‌ها در حال افزایش است و این افزایش موجب می‌شود تا مجددا افرادی که از این بازار خارج شده بودند به این بازار بازگردند و احتمالا ثبت‌نام‌های جدیدی را شاهد خواهیم بود مگر اینکه آینده اقتصاد ایران مسیر دیگری را رقم بزند.
عدم اطمینان از شرایط اقتصادی پیش‌رو
او با بیان اینکه در شرایط فعلی نااطمینانی‌ها از آینده اقتصاد و میزان تورم بالا گسترش پیدا کرده خاطرنشان کرد: نااطمینانی‌ها از آینده و افزایش نرخ تورم در کنار ناتمام ماندن مذاکرات هسته‌ای، ابهام در موضوع FATF و نامشخص بودن کارآمدی کابینه اقتصادی دولت سیزدهم و ادامه‌دار شدن تحریم‌های اقتصادی، شیوع بیشتر کرونا در کشور و همچنین ناآرامی‌ها در افغانستان و کشور‌های پیرامونی ایران آینده اقتصادی کشور را نامعلوم کرده و همه این عوامل روی سرمایه‌گذاری‌ها تاثیرگذار بوده است.
این اقتصاددان با اشاره به افزایش قیمت در بازار دارایی‌ها افزود: این ۵ بازار دارایی با تقدم و تاخر‌هایی در حال تغییر قیمت هستند و اگر این ابهام در آینده اقتصاد ایران تشدید شود شاهد افزایش قیمت در بازار دارایی‌ها و تلاطم در این بازار و ورود نقدینگی به این بازارخواهیم بود.
شقاقی‌شهری تصریح کرد:، اما خبر بد این است که افزایش قیمت دلار که امروز در بازار دارایی‌ها قابل لمس است با یک وقفه سه ماهه به بازار کالا و خدمات نیز سرایت خواهد کرد و این افزایش سه هزار و ۵۰۰ تومانی نرخ دلار در سه ماهه اخیر اثرش را در بازار کالا و خدمات نیز به‌جا خواهد گذاشت و در چند ماه آینده شاهد تغییرات قیمتی در اقلام ضروری مانند گوشت، مرغ، میوه و... خواهیم بود و این موضوع به معنی پمپاژ تورمی بیش از۴۰درصدی بر اقتصاد ایران است.
الزام دولت بر مدیریت انتظارات تورمی
او افزود: به نظر می‌رسد با توجه به تغییرات نرخ ارز و رشد آن باید در انتظار ورود نقدینگی بیشتر به بازار سرمایه باشیم و عموم مردم نیز مجدد وارد این بازار شوند که این موضوع هم خطرناک است و هم وضعیت هشداری را برای اقتصاد ایران مخابره می‌کند زیرا ما شاهد اصلاحات در بازار سرمایه ایران نبودیم و همه این افزایش قیمت‌ها هم‌جهت با افزایش نرخ دلار رخ داده و هیچ‌گونه اصلاح ساختاری در اقتصاد ایران صورت نگرفته است.
شقاقی‌شهری گفت: توصیه اکید من به تیم اقتصادی دولت سیزدهم این است که در حال حاضر فرصت اصلاحات ساختاری وجود ندارد و در کوتاه‌مدت هم نمی‌توان اصلاحات ساختاری انجام داد، اما مدیریت انتظارات تورمی را به صورت ویژه در دستور کار خود قرار دهند تا شاهد افزایش قیمت شدید در ماه‌های پیش رو نباشیم و بیش از این قیمت‌ها در بازار دارایی صعودی نشود.