اقتصاد ۲۴ - اظهارات مقامات وزارت نیرو در ماه‌های اخیر حاکی از آن است که استخراج ارز‌های مجازی به عنوان یکی از عوامل اصلی خاموشی‌های گسترده و کمبود برق در کشور محسوب می‌شود. رضا اردکانیان وزیر نیروی دولت دوازدهم، روز یکشنبه ۹ خردادماه، در خصوص علت قطعی‌های مکرر برق در نشست علنی مجلس گفت: «جمع‌بندی کمیته مربوطه در شورای امنیت کشور و دبیرخانه شورای امنیت ملی بر این است که یکی از دو علت قطعی برق، افزایش دما و استخراج رمزارز‌ها هستند.»
همچنین در پی تصمیمات اتخاذ شده از سوی دولت دوازدهم برای جلوگیری از بروز خاموشی‌های گسترده در بخش خانگی، تأمین برق برخی از صنایع تولیدی در اواسط تیرماه متوقف شد و به همین دلیل، بازار برخی از مواد اولیه همچون سیمان و فولاد دچار بی‌ثباتی شده و قیمت‌ها سر به فلک کشید. اما آیا تأثیر پیامد‌های استخراج رمزارز بر زندگی روزمره مردم به وقوع این اتفاقات منحصر است؟
در همین رابطه برخی از کارشناسان حوزه محیط زیست معتقدند اگرچه استخراج ارز‌های دیجیتال در حقیقت یک فعالیت اقتصادی محسوب می‌شود، اما فرآیند عملیاتی استخراج، تأثیرات منفی بر روی سلامت انسان در پی دارد. تحقیقات نشان می‌دهد میزان تولید سالانه دی‌اکسید کربن برای استخراج بیت‌کوین، از کل دی‌اکسید کربن تولیدشده توسط برخی کشور‌های توسعه‌یافته جهان بیشتر است.
سود استخراج رمزارز در برابر هزینه‌های آن چیزی نیست!
در همین زمینه داریوش گل‌علیزاده، معاون مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط‌زیست در گفتگو با خبرنگار خبرآنلاین با تأکید بر اثر منفی استخراج رمزارز بر محیط‌زیست بیان کرد: سود حاصل از استخراج رمزارز‌ها در ابتدا ممکن است برای افراد زیاد به نظر برسد، اما مسلماً این مقدار در برابر خسارتهای آینده آن به محیط‌زیست رقمی نیست.
این کارشناس محیط‌زیست با اشاره به اینکه بر اساس برخی گزارش‌ها، خسارت ناشی از تبعات آلودگی هوا برای نظام بهداشت و درمان کشور سالانه حدود ۳۰ میلیارد دلار تخمین زده می‌شود، تأکید کرد: قرار نیست در حوزه اقتصاد درآمدزایی داشته باشیم، اما آسیبهای بسیاری به محیط‌زیست وارده شده و در ادامه این زنجیره، ناچار به هزینه‌های چند برابری در بخش درمان و سلامت کشور باشیم.
وی ادامه داد: در حال حاضر در کنار فعالیت رسمی برخی شرکت‌ها، بسیاری افراد به شکل قاچاق و در پوشش برخی واحد‌های کشاورزی مانند گلخانه‌ها، مرغداری‌ها و یا دامداری‌ها مشغول استخراج رمزارز هستند.
گل‌علیزاده در ادامه تشریح کرد: بهدلیل نیاز ماینر‌ها به مصرف برق و افزایش روزافزون استفاده از سوخت‌های فسیلی برای تولید برق، آلودگی هوا تشدید شده و با تداوم این وضعیت، بایستی در آینده چندین برابر درآمد ناشی از استخراج رمزارز‌ها را در بخش درمان و سلامت هزینه کنیم.
احتمال کمبود گاز صنایع در زمستان در پی افزایش مصرف برق
معاون مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط‌زیست تأکید کرد: مصرف بالای برق در مزارع استخراج رمزارز موجب افزایش نیاز کشور شده است، در همین شرایط عموم نیروگاه‌های کشور حرارتی بوده و با سوخت گاز و مایع فعالیت دارند. سوخت مایع در نیروگاه‌ها نیز شامل نفت و گاز و البته مازوت می‌شود.
گل‌علیزاده ادامه داد: با این وضعیت، در زمستان بهدلیل افزایش گاز در مصارف خانگی قطعاً با کمبود گاز در صنایع روبه‌رو میشویم و ناچار از سوخت مازوت برای تولید برق بیشتر استفاده می‌شود. از این‌رو سال گذشته برای جلوگیری از اختلال در شبکه برق‌رسانی، با وجود مخالفت‌های سازمان محیط‌زیست از سوخت مازوت استفاده شد.
بیشتر بخوانید: استخراج بیت کوین ۴۹ درصد آسان‌تر شد
وی یادآور شد: سوخت مازوت بهطور معمول حاوی مقادیری با درصد‌های مختلف از گوگرد است که این عدد در کشور ما بالا بوده و در واقع ۳ تا ۴ درصد وزن حجمی مازوت، سولفور است. از سوی دیگر به دلیل اینکه نیروگاه‌های حرارتی کشور مجهز به تصفیه‌کننده نیستند، حجم زیادی گوگرد ناشی از سوخت مازوت وارد هوا شده و تبدیل به ذرات معلق کمتر از ۲.۵ میکرون میشوند که این امر باعث تشدید آلودگی هوا در فصل زمستان می‌شود.
معاون مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط‌زیست با بیان اینکه پایه تولید انرژی کشور سوخت‌های فسیلی است، گفت: افزایش در استفاده از این سوخت‌ها سبب افزایش آلودگی هوا به‌ویژه در کلانشهر‌های کشور می‌شود. از این‌رو اگر قرار است سیاست مبتنی بر حمایت ارز‌های دیجیتال باشد باید به دنبال استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر برای نیروگاه‌ها باشیم.
چرا ایران به مهد استخراج رمزارز تبدیل شده است؟
گل‌علیزاده در خصوص برخی از گزارش‌های منتشر شده مبنی بر فعالیت برخی شرکت‌های خارجی در حوزه استخراج رمزارز در ایران گفت: برق ارزان‌قیمت در واقع بستری فراهم کرده تا برخی شرکت‌های خارجی هم در این راستا در کشور سرمایه‌گذاری کنند. انرژی ارزان فعالیت آن‌ها را در حوزه ماینر‌ها در ایران توجیه‌پذیر کرده است.
وی افزود: این در حالی است که نرخ انرژی در جهان بسیار بالا بوده و صرفه اقتصادی ندارد که افراد یا شرکت‌ها در این حوزه سرمایه‌گذاری کنند، بنابراین اگر نرخ انرژی در کشور واقعی شود بهطور قطع بسیاری از مزرعه‌های استخراج رمز ارز تعطیل میشوند.
ضرورت استفاده از منابع تجدیدپذیر برای تولید برق
این کارشناس حوزه محیط‌زیست با اشاره به مشکلات استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر اظهار کرد: بر اساس قوانین وزارت نیرو اگر فردی مبادرت به تولید انرژی تجدیدپذیر از نور خورشید یا باد کند، باید این برق را وارد شبکه کشور نموده و افراد نمیتوانند بهطور مستقیم برق را تولید و به مصرف برسانند.
معاون مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط‌زیست با بیان اینکه وزارت نیرو باید در این باره بازنگری داشته باشد، گفت: با اصلاح قوانین بسیاری از ماینر‌ها به سوی نیروگاه‌های کوچک مقیاس میروند که البته پایه سوخت این نیروگاه‌ها گاز است که باز هم آلاینده خواهند بود.
گل‌علیزاده با اشاره به قانون هوای پاک گفت: بر اساس قانون هوای پاک وزارت نیرو مکلف است تا ۳۰ درصد از توسعه برق خود را از محل انرژی‌های تجدیدپذیر تأمین کند.
این کارشناس حوزه محیط‌زیست یادآور شد: ایران در حوزه انرژی‌های تجدیدپذیر ظرفیت بسیار بالایی دارد و میتواند در این زمینه هاب منطقه شود. بر اساس جغرافیا و مشخصات آب و هوایی ما رتبه یک را در حوزه انرژی خورشیدی در اختیار داریم.
وی افزود: بهعنوان مثال دو کشور آلمان و ایران در حوزه برخورداری از انرژی خورشیدی قابل مقایسه با یکدیگر نیستند و آلمان سالانه نسبت به ایران از نور خورشید کمتری برخوردار است، درحالیکه پنل‌های خورشیدی بسیاری دارد. درحالحاضر امارات در حال سرمایه‌گذاری برای تولید و صادرات انرژی‌های تجدیدپذیر است.
گل‌علیزاده با اشاره به اینکه در کشور ما سرمایه‌گذاری در حوزه استفاده از انرژی‌های پاک توجیه‌پذیر نیست، اظهار داشت: مشکل ما در حوزه استفاده از انرژی‌های پاک به هزینه تجهیزات برمیگردد که نرخ بالایی دارند درحالیکه قیمت انرژی در کشور ما بسیار پایین است. بهعنوان مثال شرکت‌های بزرگی مانند پتروشیمیها، فولادیها و... دارای درآمد مالی بسیار بالایی هستند، چرا باید انرژی ارزان‌قیمت دریافت کنند؟ برای هر تصمیمی باید هزینه- فایده در نظر گرفته شود.
معاون مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط‌زیست در پایان عنوان کرد: هر فعالیتی که منجر به آلودگی هوا و آسیب به محیط‌زیست شود باید در قالب مسئولیت اجتماعی دیده شود و اجازه نداد این روند ادامه پیدا کند.
منبع: خبرآنلاین