اقتصاد۲۴- کابینه ابراهیم رئیسی همچنان محل بحث رسانه‌های خارجی است. چینش وزرا و انتخاب آن‌ها از نهاد‌هایی که پیشتر تحت مدیریت ابراهیم رئیسی بودند، دیدگاه و رویکرد آن‌ها درباره مسائل مهم جامعه، منسجم نبودن کابینه و در نهایت سیگنالی که کابینه جدید به دنیا مخابره می‌کند، مواردی هستند که مورد توجه اکونومیست قرار گرفته است.
نشریه اکونومیست در یادداشتی به نگرانی مردم ایران نسبت به عملکرد دولت جدید این کشور اشاره کرده و گفته یک وزیر دولت جدید ایران می‌خواهد یهودیان را بمباران کند و دیگر می‌خواهد سربازان آمریکایی را به گروگان بگیرد. اکونومیست نوشته که ابراهیم رئیسی با وزرایی که انتخاب کرده است نمی‌تواند تعامل سازنده‌ای با جهان داشته باشد.
موضوع ویروس کرونا و افزایش قابل توجه مبتلایان و قربانیان ناشی از ابتلا به آن در کشور را می‌توان از مهمترین موضوع ایران دانست که همه نهاد‌ها را برای مقابله با آن بسیج کرده است. در حالی که در دولت حسن روحانی واردات واکسن قطره چکانی انجام می‌شد و ناهماهنگی بسیاری میان نهاد‌های مختلف برای واردات واکسن کرونا وجود داشت، اکنون در دولت رئیسی شاهد سرعت گرفتن افزایش واردات واکسن کرونا هستیم.
بیشتر بخوانید: تصمیم درباره بازگشت به مذاکرات بر عهده ایران است
اکونومیست در این یادداشت با اشاره به این موضوع، نوشته از زمانی که ابراهیم رئیسی در انتخابات پیروز شده آمار کرونا در کشور به شدت بالا رفته. تعداد مرگ و میر ناشی از این ویروس به بالاترین آمار در جهان نسبت به سرانه جمعیت رسیده. بیشتر مردم ایران عملکرد دولت را مقصر این وضعیت می‌دانند. اکونومیست در ادامه این یادداشت به ممنوعیت واردات واکسن غربی به دلیل غیر قابل اعتماد بودن آن اشاره کرده و گفته با شیوع سویه دلتا تهران مجبور به عقب نشینی شده تا بتواند کرونا را کنترل کند. مردم ایران همین الان درگیر کمبود واکسن آسترازنکا و عدم واردات واکسن فایزر هستند و معتقدند در این جنگ قدرت واکسن‌های تولید داخلی به توده مردم رسیده است.
چرا کابینه ابراهیم رئیسی فراگیر نیست؟
اکونومیست نوشته: «در حال حاضر وظیفه آقای رئیسی عبور از این بحران سلامت و همچنین نجات اقتصاد در حال سقوط ایران است. سلف نسبتا میانه‌رو‌تر او، حسن روحانی در طول دوران ریاست جمهوری همه تلاشش را کرد تا با مخالفان تندروی خود مقابله کند. بعضی کارشناسان بر این باورند که با روی کار آمدن رئیسی کل ارکان نظام یک دست شده است.»
در ادامه یادداشت اکونومیست آمده کابینه جدید بسیار تندروتر از کابینه حسن روحانی است. هیچ زنی در کابینه ابراهیم رئیسی نیست و چند تن از وزرای دولت هم تحت تحریم‌های آمریکا هستند، از جمله خود رئیس جمهور. از بین ۱۹ عضو کابینه، هفت نفر عضو نیرو‌های نظامی هستند. ۵ نفر از اعضای کابینه از اعضای آستان قدس رضوی‌اند که قبلا ابراهیم رئیسی ریاست آن را برعهده داشت. ۶ عضو کابینه از قوه قضاییه‌اند که دیگر ارگان تحت مدیریت رئیسی بوده است.
در ادامه این یادداشت آمده: «محمد اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی دولت رئیسی نیز رییس یک نهاد نظارتی صدا و سیما که یک نهاد حاکمیتی است را برعهده داشته. او معتقد است تئاتر و موسیقی ایران به انحراف و سکولاریسم کشیده شده است.»
اکونومیست در ادامه گفته با وجود این ویژگی‌ها، به نظر نمی‌رسد کابینه به اندازه‌ای که باید و شاید منسجم باشد. این کابینه شامل بازاریان معتقد به بازار آزاد و همزمان برخی حامیان سوسیالیسم، پوپولیسیم، رئالیسیت‌ها و ایدئولوگ‌هاست.
بیشتر بخوانید: دولت مدعیان ریاست قوه مجریه/ اداره کابینه روسای جمهور ساده نیست، منتظر اختلافات باشید
این رسانه مدعی شده شاید انتخاب این طیف گسترده از ایده‌ها به دلیل آینده‌نگری ابراهیم رئیسی مرتبط باشد به این معنا که او می‌خواهد همه طیف‌ها را از خودش راضی نگه دارد. با این حال مردم ایران نگرانند که وزرا برای دستیابی به غنائم بیشتر با هم درگیر جنگ قدرت شوند. از سوی دیگر سرانه تولید ناخالص ملی در ایران از سال ۲۰۱۸ حدود ۱۵ درصد نزول کرده و دولت هیچ پاسخ قانع کننده‌ای برای این وضعیت ندارد.
اصولگرایان در مسائل اقتصادی باهم متحد نیستند
اکونومیست در یادداشت خود با صنم وکیل روزنامه نگار و عضو اندیشکده چتم هاوس گفتگو کرده است. وکیل گفته دولت ایران می‌گوید برنامه‌ای برای این وضعیت دارد، اما هیچ برنامه‌ای وجود ندارد. اصوگرایان در مسائل اقتصادی با هم متحد نیستند به همین دلیل هم شاهد ترکیبی از پوپولیست‌ها و نئولیبرالیست‌ها در دولت جدید ایران هستیم.
رئیسی و وزرای او قول داده‌اند که سالانه یک میلیون مسکن بسازند. نحوه اجرای این طرح اصلا مشخص نیست. در اوایل سال جاری محسن رضایی معاون اقتصادی جدید رئیس جمهور راه جدیدی برای افزایش ذخایر ارزی ایران پیشنهاد داد و گفت باید برای این کار سربازان غربی را گروگان بگیریم و در خواست باج کنیم.
اکونومیست در ادامه نوشته بهترین راه برای کمک به اقتصاد ایران احیای برجام است. این کار نیاز به تعلیق برنامه هسته‌ای ایران در ازای لغو تحریم‌ها دارد. رئیسی گفته به نوبه خود از ادامه مذاکرات وین حمایت می‌کند.
با این حال در هر مذاکره جدیدی رئیسی باید به وزیر خارجه جدید خود حسین امیرعبدالهیان که رابطه نزدیکی با حزب الله لبنان دارد تکیه کند. احمد وحیدی وزیر کشور ابراهیم رئیسی به دلیل نقشی که در بمب‌گذاری مرکز فرهنگی یهودیان در بوینس آیرس در سال ۱۹۹۴ داشته، در فهرست تحت تعقیب‌های پلیس بین‌الملل است. انتخاب این گزینه‌ها به عنوان وزیر سیگنال خوبی برای تعامل مجدد با جهان نیست.