اقتصاد۲۴- مناطق آزاد ایران همواره رویکردی واکنش گرا نسبت به تعامات بین المللی ایران دارند. بخشی از وظایف آنان در چارچوب همکاری‌های منطقه‌ای و جهانی بین المللی با رویکردی فعال نسبت به این تحولات، طرح ریزی و اجرا می‌شود.
همزمان با جدی شدن قرارداد راهبردی میان ایران و چین، گرچه هنوز جزییات این قرارداد روشن نیست به سبب زیرساخت‌هایی که در هشت سال گذشته، منابع مناطق آزاد را مصروف خود کرده است، این آمادگی پدید آمد تا با تشکیل یک کمیته راهبری در مجموعه مناطق آزاد و ویژه اقتصادی کشور، مجموعه پروژه‌های قابل سرمایه‌گذاری و فرصت‌های توسعه همکاری با چین در این مناطق احصاء و معرفی شوند.
بیشتر بخوانید: ۲۰ پروژه سرمایه گذاری در منطقه ویژه اقتصادی پارسیان فعال می‌شود
این فهرست همچنین به منزله نقشه راهی برای مدیران ارشد اجرایی در بخش‌های مختلف از جمله بخش اقتصادی وزارت امور خارجه است که می‌توانند علاوه بر سرمایه گذاران چینی برای سایر سرمایه‌گذاران خارجی نیز جذاب باشند.
گرچه رفع تحریم‌ها می‌تواند به این پروسه سرعت دهد، ولی رویکرد رو به جلوی مدیران مناطق آزاد نسبت به این تفاهم مهم و سرنوشت ساز در کشور، سرآغازی است برای حضور موثرتر مناطق آزاد ایران در دایره تعامات تجاری و سیاسی ایران.
در این پیشنهاد، حدود ۶۴ طرح یا فرصت سرمایه‌گذاری به ارزش بالغ بر ۱۴ میلیارد دلار به طرفین چینی معرفی شده است. تهیه این فهرست فراتر از هر چیز، موید فرصت‌هایی است که در این سال‌ها در مناطق آزاد ساخته و پرداخته شدند تا راه را برای رشد سرمایه‌گذاری و تولید در این مناطق هموار کنند. فارغ از آنکه بهره‌برداران این طرح‌ها چه کسانی خواهند بود.
طبق اعلام دبیرخانه شورایعالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی، حدود ۵۰ پروژه به ارزش ۵۸۰ میلیون دلار و ۴۸۳ میلیون یورو و ۳۸۳ هزار میلیارد ریال با مشخصات فنی لازم به مجریانی ارایه شده است که سند همکاری ۲۵ ساله با چین را به پیش می‌برند.
همچنین، ۶۲۲ پروژه با میانگین ۵۳ درصد پیشرفت و مشارکت بخش خصوصی گرچه در این سال‌ها نزدیک به ۹ هزار میلیارد تومان پروژه عمرانی از محل منابع داخل سازمان‌های مناطق آزاد اجرا شده است که به طور عمده بر توسعه زیرساخت‌ها متمرکز بوده است. اما در همین فاصله نیز حدود ۶۱۵ هزار میلیارد ریال سرمایه‌گذاری ریالی، ۷۰۱ میلیون دلار سرمایه‌گذاری ارزی داخلی و ۱.۹ میلیارد دلار سرمایه‌گذاری خارجی در این مناطق جذب شده است که به طور عمده بر پروژه‌های صنعتی و کشاورزی یا در صنعت گردشگری متمرکز بوده است.
شماری از این سرمایه گذاری‌ها به نتیجه رسیده و برخی نیز در فرآیند ساخت و ساز قرار دارند. پرواضح است که پروژه‌های کلان مقیاس نظیر اجرای طرح‌های تولید ۱۰ میلیون تن فولاد و ۲۰ میلیون تن پتروشیمی در چابهار و نظایر آن‌ها در سایر مناطق، فرآیندی طولانی در متقاعد کردن سرمایه‌گذار، ارایه مشوق‌های مورد نیاز برای نادیده گرفتن تحریم‌ها و همچنین پیچیدگی‌های قانونی سرزمین اصلی در حمایت از کارآفرین و سرمایه گذار که در مناطق آزاد نیز ردپای بسیاری از آنان کماکان وجود دارد، زمان آغاز یک پروژه سرمایه‌گذاری تا به نتیجه رسیدن فرآیند‌های اجرایی و مراحل ساخت و ورود تجهیزات و اخذ بعضی لایسنس‌ها و. را طولانی می‌کند.
به جز آنکه بسیاری از این پروژه‌ها از فاز نخست خود شامل تدوین طرح اجرایی، متقاعدسازی سرمایه‌گذار و... عبور کرده و در آستانه جذب قطعی سرمایه هستند، اما طیف بزرگی از طرح‌های عمرانی در مناطق آزاد نیز وجود دارند که بخش مهمی از سرمایه‌گذاری مورد نیاز را جذب کرده و با سرعت معقول در فرآیند‌های پایانی اجرای پروژه قرار دارند؛ پروژه‌هایی که بیش از ۵۳ درصد از پیشرفت فیزیکی خود را پشت سر گذاشته اند، در شمار این گروه قرار دارند و از ارزشمندترین دستاورد‌های مدیران مناطق آزاد به شمار می‌رود.
با اجرای این پروژه‌ها در مرحله ساخت و اجرا برای حدود ۲۶ هزار نفر و در زمان بهرهبرداری برای حدود ۳۶ هزار نفر شغل ایجاد می‌شود.
سهم سرمایه گذاری‌های بخش خصوصی در این پروژه‌ها به حدود ۹۵ درصد می‌رسد.