اقتصاد ۲۴ - برام کوهن (Bram Cohen)، خالق شبکه انتقال داده بیت تورنت، در سال ۲۰۱۷ شرکت Chia Network را در سانفرانسیسکوی آمریکا به ثبت رساند، اما وایتپیپر این پروژه در ۹ فوریه ۲۰۲۱ منتشر شد. شبکه اصلی چیا برای برداشت پاداش استخراج در ۱۹ مارس و تراکنشها نیز در ۳ ماه میفعال شدند.
بالاترین قیمت ارز دیجیتال چیا، در همان روز فعالشدن تراکنشها، یعنی ۳ مه بود. در آن روز چیا به بالاترین قیمت ۱۹۳۴ دلار مبادله شد. پس از آن اوج باورنکردنی، ریزش بازار مانند تمام ارزهای دیجیتال دیگر، گریبانگیر چیا نیز شد. در هنگام نوشتن این مطلب، چیا به قیمت ۱۹۸.۸ دلار مبادله میشود و با ارزش بازار ۳۱۴ میلیون دلار، در رتبه ۲۳۸ ارزهای دیجیتال قرار دارد.
معایب رمزارز چیا
رمزارز چیا نسبت به بیت کوین و اتریوم فعلی مصرف انرژی بسیار کمتری دارد، اما استفاده از فضای ذخیرهسازی نیز چالشهایی را برای این پروژه به همراه داشته است. استخراجگران چیا از هارد درایوها و حافظههای اس اس دی (SSD) استفاده میکنند. هنگامی که چیا کار خود را آغاز کرد، به دلیل سود بسیار مناسب آن، افرادی زیادی وارد استخراج این رمزارز شدند و همین امر تقاضا را برای قطعات ذخیرهساز افزایش داد.
افزایش تقاضا برای هارد درایوها و اس اس دیها و کمبود تراشه موجب افزایش قیمت این قطعات شد. از جهت دیگر، فشاری که استخراج چیا بر روی این قطعات قرار میدهد، طول عمر آنها را بهشدت کاهش میدهد. این موضوع تا حدی پیچیده شد که شرکتهای سازنده اس اس دی، مجبور شدند شرایط گارانتی خود را به دلیل مرجوعیهای زیادی که بر اثر استخراج چیا به آنها ارسال میشد، تغییر دهند.
بیشتر بخوانید: رشد ۳۰۰ درصدی قیمت هارد بهدلیل رمزارز Chia/ هارد در جهان نایاب شد
دیدگاه بسیاری از کارشناسان این است که با اینکه چیا از نظر مصرف انرژی، یک ارز دیجیتال مناسب و "سبز" تلقی میشود، آسیب چیا به کره زمین با ارزهای دیجیتال دیگر متفاوت است. استخراجگران چیا در مدتی بسیار کم، طول عمر دستگاههای خود را تمام میکنند و دستگاههای جدید خریداری میکنند. ازآنجاکه فلزات و دیگر عناصر کمیاب در ساخت این قطعات استفاده میشوند، آسیب زیستمحیطی چیا مستقیما به بافت کره زمین است. در اصل چیا یک تولیدکننده اصلی زباله الکترونیکی (e-waste) محسوب میشود.
در حال حاضر بیش از ۴۲ میلیون ترابایت فضا به ارز دیجیتال چیا اختصاصدادهشده است که حجمی بسیار عظیم و غیرقابلتصور است. نکته مثبت این حجم عظیم این است که برای ایجاد یک حمله ۵۱ درصدی به شبکه چیا، حداقل ۲۱.۴۴ میلیون ترابایت فضای ذخیرهسازی نیاز است که حمله به این شبکه و هک کردن آن را تقریبا غیرممکن میکند.
اما نکتهای که باید به آن توجه کرد، سرمایه و منابع بسیار زیادی است که به این پروژه اختصاص داده است. چیا خود را بهعنوان ارز دیجیتال سبز معرفی میکند، اما بدیهی است که نبود آن برای محیطزیست بسیار ایدهآلتر است.