اقتصاد ۲۴ - محمدرضا رشیدی عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تبریز که از طرف معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، وظیفه تدوین برنامه برعهده ایشان واگذار شده است، به تشریح برنامه "شناسایی ظرفیت‌ها و تعریف ماموریت‌های متناظر به دانشگاههای علوم پزشکی" پرداخت و گفت: یکی از چالش‌های دنیای امروز تغییرات سریع و پیشرفته در عرصه علوم و فناوری است و یک دانشگاه نمی‌تواند به راحتی در همه زمینه‌ها به مرجعیت علمی و در نهایت تولید ثروت و دانش فنی برسد. او افزود: دانشگاهها باید تلاش کنند با در نظر گرفتن جریان توسعه و ابرروند‌های جهانی سلامت، در کنار اولویت‌های کشوری و ظرفیت‌های دانشگاهی با حفظ رسالت‌ها و وظایف عمومی خود به عنوان یک مرکز آموزشی و تحقیقاتی عالی، حیطه مشخصی را به‌عنوان ماموریت اصلی خود انتخاب کنند و در آن سرآمد شوند.
روند اجرایی برنامه ماموریت‌مداری
رشیدی به روند اجرای برنامه اشاره کرد و گفت: تیمی متشکل از خبرگان و کارشناسان در دانشگاههای مختلف سراسر کشور و نیز کارشناسان و مدیران ارشد معاونت تحقیقات و فناوری وزارت تشکیل یافت و طی بیش از ۳۰ جلسه مشاوره، همفکری و بحث، شیوه‌نامه و شاخص‌های بررسی و ارزیابی دانشگاهها از نظر چگونگی ورود به برنامه ماموریت‌مداری دانشگاه تهیه شد.
او افزود: این شاخصها در پنج حوزه نیروی انسانی، تولید علمی، دانش فنی و فناوری، زیرساخت‌ها، عرصه بین‌المللی تعیین، نحوه وزن‌دهی به آنها، برون‌داد‌ها و ... تدوین شد.
این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تبریز گفت: سیاست معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت این است که در گام اول، سعی خواهد شد ارزیابی شرایط دانشگاهها برای ورود به برنامه ماموریت‌مداری، برای ۱۶ دانشگاه، شامل دانشگاههای تیپ یک، پنج دانشگاه رتبه اول دانشگاههای تیپ دو و یک دانشگاه رتبه اول در تیپ سه فراهم شود.
رشیدی به دیگر فاز‌های اجرایی این برنامه اشاره کرد و گفت: ابتدا پس از معرفی برنامه به دانشگاههای مورد نظر، از دانشگاهها خواسته شد حوزه تخصصی مورد نظر خود را با در نظر گرفتن شیوه‌نامه و شاخصها به معاونت تحقیقات و فناوری وزارت ارایه کنند. سپس، این عناوین مورد بررسی قرار گرفت و با در نظر گرفتن مسایلی، چون اولویت‌ها و نیاز‌های دانشگاه و اهمیت حیطه‌ها در نظام علمی و فناوری جهانی، عناوین بازنگری و بازخورد آن به دانشگاهها اعلام شد. در مرحله بعد از دانشگاهها خواسته شد در ذیل عناوین ارسالی که به تایید اولیه رسیده‌اند، مستندات و داده‌های خود را طبق شیوه نامه به معاونت تحقیقات و فناوری وزرات بهداشت ارسال کنند.
او افزود: در حال حاضر، برنامه در مرحله بررسی مستندات و مدارک ارسالی دانشگاهها توسط کمیته کارشناسی در معاونت تحقیقات و فناوری وزارت است. نتیجه این بررسی، به شورای سیاست گذاری و برنامه‌ریزی معاونت ارجاع داده خواهد شد. در صورتی که صلاحیت دانشگاه احراز شود، به طور رسمی، تفاهم‌نامه‌ای میان معاونت تحقیقات و فناوری وزارت و دانشگاه مربوطه امضا می‌شود و ماموریت مورد نظر به آن دانشگاه سپرده خواهد شد.
رشیدی تاکید کرد: با توجه به این که در پنج حوزه ارزیابی، حداقل شرایط و امتیازات لازم برای ورود به برنامه تعریف شده‌اند، در صورتی که دانشگاهی از شرایط لازم برخوردار نباشد و نتوانند امتیازات مورد نظر را کسب کنند، وارد برنامه نخواهد شد.
بازه زمانی اجرای هر ماموریت
او افزود: نقشه راه راهبردی در قالب یک برنامه ۵ ساله تدوین خواهد شد. پیش‌بینی ما این است که در خوشبینانه‌ترین حالت بین ۵ تا ۱۰ سال، دانشگاهها بتوانند بستر لازم برای ورود موفقیت‌آمیز به حوزه ماموریت مورد نظر و سرآمدی در آن حوزه را فراهم و به اجرا بگذارند.
خروجی مورد انتظار هر ماموریت
او در پاسخ به این سوال که خروجی مورد انتظار هر ماموریت چیست؟ گفت: این روز‌ها با اینکه تب مقاله‌نویسی گرم شده است؛ خوشبختانه در این برنامه سعی شده است از افراط و تفریط در این شاخص اجتناب شود و تاکید اصلی بر توسعه و ثروت‌زایی مبتنی بر دانش و فناوری، حل مشکلات کشور و توجه به بروندادهایی، چون تاسیس شرکت‌های دانش بنیان، تولید دانش فنی، تولید و ورود محصول/خدمت به بازار، برنامه کوهورت، ثبت بیماری، پروتکل‌های درمانی، تربیت نیروی انسانی کارآمد در حیطه تخصصی مورد نظر، در کنار تولیدات علمی کیفی باشد.
خطرات احتمالی در مسیر اجرا
رشیدی با تاکید بر اینکه سرآمد شدن در یک حوزه نیازمند همراهی همه جانبه است، گفت: در حال حاضر متولی برنامه ماموریت‌مداری دانشگاههای علوم پزشکی، معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است، ولی باید در نظر داشت دایره عمل این برنامه وسیع است و تمام عرصههای اصلی آموزش، تحقیقات، درمان و بهداشت دانشگاه را شامل می‌شود و لازم است تمام معاونت‌های وزارتخانه مانند بهداشت، درمان، آموزش، و پژوهش را دربربگیرد تا به نتیجه مورد نظر برسد.
او با اشاره به اینکه اجرای برنامه ماموریت مداری مانند بذری است که حداقل ۵ الی ۱۰ سال زمان احتیاج دارد تا به بار بنشیند، بر لزوم ثبات مدیریتی تاکید کرد و گفت: این برنامه باید طبق یک برنامه زمانبندی منسجم طی سال‌ها به صورت پیوسته و پایدار با مدیریت با ثبات و یکپارچه، همراه با بررسی و نقد سازنده، تداوم پیدا کند تا به نتیجه مطلوب دست پیدا کند.
منبع: روابط عمومی معاونت تحقیقات و فناوری وزارت بهداشت